Węzeł

 

Ka­sjo­pea ze wzgó­rza pa­trzy­ła na morze. Bryza roz­wie­wa­ła jej czar­ne loki, pie­ści­ła twarz oraz pier­si wy­sta­ją­ce swo­bod­nie z głę­bo­kie­go de­kol­tu. Jesz­cze nie­daw­no widok pro­mie­ni słoń­ca śli­zga­ją­cych się po błę­kit­nych fa­lach uspo­ka­jał ją i cie­szył. Dziś jed­nak nie po­tra­fi­ła czer­pać ra­do­ści ani z pięk­na kra­jo­bra­zu, ani nawet z bę­dą­ce­go wy­ra­zem mi­ło­ści, na­szyj­ni­ka z bursz­ty­nem, który dał jej Her­mes, syn Hofu.

 

Zda­niem ludzi naj­młod­sza córka króla Knos­sos nie miała po­wo­dów do zmar­twień. Zaraz po uro­dze­niu, ka­płan­ki bo­gi­ni węży uzna­ły, iż ma po­ten­cjał. Pod­da­no ją więc ry­tu­ało­wi, da­ją­ce­mu wiecz­ną mło­dość. Być może dzię­ki temu wi­dzia­ła rze­czy nie­do­stęp­ne zwy­kłym śmier­tel­ni­kom. W wieku pięt­na­stu lat otrzy­ma­ła przy­wi­lej wiesz­czą­ce­go tańca wśród świą­tyn­nych węży.

Oso­bi­ste suk­ce­sy na­ło­ży­ły się jed­nak na cięż­ki czas dla kró­le­stwa. Nocą, rok temu kil­ka­na­ście okrę­tów pod wodzą Per­ga­mo­sa do­bi­ło do brze­gu. Wo­jow­ni­cy, któ­rzy z nich wy­sie­dli, zdo­by­li z za­sko­cze­nia mia­sto i pałac jed­nym ata­kiem. Pod­czas walki zgi­nę­ło kil­ku­na­stu war­tow­ni­ków i jej brat, ksią­żę Mi­no­ta­los.

Lu­dzie mó­wi­li, że Knos­sos i tak miało szczę­ście. Ludy Morza za­zwy­czaj dość bru­tal­nie ob­cho­dzi­ły się z po­ko­na­ny­mi. Troja zo­sta­ła spa­lo­na ze szczę­tem, a Neo­p­to­le­mos, oj­ciec Per­ga­mo­sa urzą­dził tam­tej­szej ro­dzi­nie kró­lew­skiej jatkę. Tym razem zwy­cię­ski wódz za­żą­dał je­dy­nie, aby król Al­taj­me­nes pu­blicz­nie go usy­no­wił i zrzekł się wła­dzy. Wziął też za żony star­sze sio­stry Ka­sjo­pei, Ariad­nę i An­dro­ma­chę.

Dziś oka­za­ło się, że ła­god­ność miała swój ukry­ty cel. Ak­tu­al­ny wład­ca Knos­sos we­zwał przed swe ob­li­cze Al­taj­me­ne­sa z żoną, wę­żo­we ka­płan­ki, Egip­cja­ni­na Hofu i jego syna Her­me­sa. Kiedy tylko sta­nę­li przed jego ob­li­czem rzekł.

– Czy wie­cie, że Achil­les, który był moim dziad­kiem po­wstał ze związ­ku ne­re­idy Te­ty­dy i króla Ftyii? – Po­wiódł wzro­kiem po ze­bra­nych.

– Nikt z nas nie ośmie­lił się nigdy kwe­stio­no­wać twego bo­skie­go po­cho­dze­nia. – Ostroż­nie od­rze­kła Asty­da­mia, żona Al­taj­me­ne­sa.

– Nie oskar­żam was o to. Ze­bra­ni zo­sta­li­ście tu z in­ne­go po­wo­du.

– Wyjaw go nam panie – rze­kła naj­star­sza z ka­pła­nek.

– Mój dziad sły­nął z od­por­no­ści na wszel­kie cho­ro­by i rany. Za­wdzię­czał to swej matce.

– Bo­skie po­cho­dze­nie daje lu­dziom licz­ne bło­go­sła­wień­stwa. – Ka­sjo­pea, szyb­ko zdała sobie spra­wę do czego może dążyć wład­ca.

– Tyle, że siła i zdro­wie mo­je­go dziad­ka nie były kwe­stią bo­skiej krwi, ale ry­tu­ału, ja­kie­mu matka pod­da­ła go na tej wy­spie. – Wśród ze­bra­nych za­pa­dła ab­so­lut­na cisza. – Mój pier­wo­rod­ny syn bę­dzie nosił imię swego pra­dzia­da i pod­da­cie go temu sa­me­mu ry­tu­ało­wi.

– Panie, ale… – naj­star­sza ka­płan­ka pró­bo­wa­ła coś po­wie­dzieć.

– Milcz! – Per­ga­mos nie za­mie­rzał dys­ku­to­wać. – Zdo­by­łem to kró­le­stwo, bo wie­dzia­łem, że tu Te­ty­da przy­wio­zła ma­łe­go Achil­le­sa. Da­ro­wa­łem wam życie i bro­nię przed in­ny­mi wo­dza­mi Acha­jów, po­nie­waż chcę aby moje dzie­ci były god­ny­mi spad­ko­bier­ca­mi Achil­le­sa. Po­nad­to – tu zwró­cił się do Al­taj­me­nes i Asty­da­mii – je­ste­ście moją ro­dzi­ną. Syn, któ­re­go uro­dzi­ła Ariad­na jest z wa­szej krwi, tak samo jak dziec­ko, które wkrót­ce uro­dzi An­dro­ma­cha. Mo­że­cie więc zro­bić dla wnu­ków to, o co was pro­szę po do­bro­ci, albo zmu­szę was do tego. – Uśmiech jaki za­go­ścił na twa­rzy Per­ga­mo­sa nie zo­sta­wiał złu­dzeń, co czeka tych, któ­rzy mu od­mó­wią.

– Speł­ni­my twą wolę panie – rzekł Hofu skła­nia­jąc się nisko.

 

Ka­sjo­pea od kilku dni po­da­wa­ła, Ariad­nie do picia spe­cjal­ną mie­szan­kę wody, ziół i miodu. Nie do końca wie­dzia­ła, co to jest, ale wy­ko­ny­wa­ła po­le­ce­nia Hofu. Po­dob­ny ze­staw po­da­wa­no rów­nież swemu siostrzeńcowi. Za­rów­no siostra, jak i malec, czuli się cał­kiem do­brze, co uspo­ka­ja­ło dziew­czy­nę. Pra­wnuk Achil­le­sa wła­śnie obu­dził się, kiedy do kom­na­ty wszedł Egip­cja­nin.

– Pani już czas – rzekł spo­koj­nie.

– Je­steś pe­wien, że ma­łe­mu nic nie grozi? – Ariad­na, była za­nie­po­ko­jo­na. – Sły­sza­łam, że Te­ty­da swego syna sma­ro­wa­ła am­bro­zją, a potem wkła­da­ła w ogień.

– Achil­le­so­wi nie sta­nie się krzyw­da. Praw­do­po­dob­nie prze­śpi spo­koj­nie więk­szość ry­tu­ału.

– Boję się, lu­dzie mówią…

– Te głu­pie plot­ki po­wsta­ły z po­wo­du dwór­ki zwa­nej Ane­lad­gam Adors. Po­ry­wa­ła dzie­ci, by je zabić i zjeść. Po­dob­no miało to jej za­pew­nić nie­śmier­tel­ność. Bo­go­wie spra­wi­li, iż prze­stęp­stwo zo­sta­ło od­kry­te. Za karę wbito ją na pal. Po­wiem ci tylko, iż rze­czy­wi­stość ne­ga­tyw­nie zwe­ry­fi­ko­wa­ła jej prze­ko­na­nia.

– Co więc czeka Achil­le­sa?

– Dość dobre życie, ale to nor­mal­ne gdy się jest kró­lew­skim synem. – Hofu uśmiech­nął się uspo­ka­ja­ją­co.

 

Świą­ty­nia wę­żo­wej bo­gi­ni była tak na­praw­dę nad­mor­ską grotą. Ka­sjo­pea przy­mknę­ła oczy czu­jąc na twa­rzy ła­god­ny wiatr. Na razie z resz­tą ka­pła­nek cze­ka­ła. Per­ga­mos uważ­nie ob­ser­wo­wał jak Hofu wzno­si przed oł­ta­rzem modły do bogów. Wresz­cie ka­płan ode­brał z rąk syna szkla­ne na­czy­nie, w któ­rym zmie­szał miód z mle­kiem i podał mal­co­wi. Dziec­ko wy­pi­ło mie­szan­kę i za­pa­dło w sen.

Teraz przy­szła kolej na ka­płan­ki bo­gi­ni węży. Przy akom­pa­nia­men­cie fle­ci­stów wkro­czy­ły do sali, sta­jąc wokół oł­ta­rza. Za­in­to­no­wa­ły starą pieśń a prze­wod­ni­czą­ca im wska­za­ła Ka­sjo­peę. Dziew­czy­na za­czę­ła tań­czyć wpro­wa­dza­jąc się w trans. Jej od­dech przy­spie­szył, ręce wy­ko­ny­wa­ły skom­pli­ko­wa­ne gesty. Per­ga­mos ski­nął na Hofu i zadał mu py­ta­nie.

– Co zro­bi­łeś mo­je­mu sy­no­wi.

– Po­da­łem mu miód anch. Z woli bogów Egip­tu ci, któ­rzy go za­ży­ją, otrzy­mu­ją wiecz­ną mło­dość.

– Egip­tu? – Per­ga­mos lekko się zdzi­wił.

– Je­stem Egip­cja­ni­nem. Dwa wieki temu mu­sia­łem uciec z mej oj­czy­zny z po­wo­du prze­klę­te­go fa­ra­ona Ech­na­to­na. Za­bra­łem z mojej sta­rej oj­czy­zny wie­dzę i świę­ty miód. Tu udzie­lo­no mi schro­nie­nia.

– Nie wy­glą­dasz na wię­cej niż dwa­dzie­ścia, może dwa­dzie­ścia pięć lat.

– W dzie­ciń­stwie pod­da­no mnie ry­tu­ało­wi ta­kie­mu jaki wła­śnie prze­cho­dzi twój syn, panie.

Per­ga­mos za­milkł. Sycił wzrok tań­cem ka­pła­nek, eks­ta­tycz­nym ru­chem rąk, fa­lo­wa­niem od­kry­tych pier­si, pa­le­tą barw sukni. One zaś ko­lej­no przy­stę­po­wa­ły do dzia­ła­nia. Wład­ca do­pie­ro po go­dzi­nie ob­ser­wa­cji znów się czymś za­in­te­re­so­wał.

– Hofu.

– Tak panie.

– Co one wła­ści­wie robią?

– Spraw­dza­ją, czy miód anch wy­peł­nił swe za­da­nie.

– Nie ro­zu­miem.

– To skom­pli­ko­wa­ne…

– Wiec mi wy­ja­śnij – głos Per­ga­mo­sa miał twar­dość ku­te­go brązu.

– Czło­wiek skła­da się z ciała oraz ba, ka i akh.

– Czyli?

– Ba, ka i akh to dusze jakie po­sia­da każdy czło­wiek. Ba jest z czło­wie­kiem, przez całe jego życie, a po jego śmier­ci tra­fia na sąd Ozy­ry­sa. Ka za­wsze jest tam gdzie ludz­kie ciało i za życia, i po śmier­ci. Akh jest ener­gią, z któ­rej czer­pie ciało oraz ba i ka. Jeśli czło­wiek umrze, ba zo­sta­nie ska­za­ne przez Ozy­ry­sa na znisz­cze­nie, lub ciało ule­gnie znisz­cze­niu, akh po­wra­ca z nowo na­ro­dzo­nym dziec­kiem. – Spoj­rze­nie wład­cy su­ge­ro­wa­ło, iż nie bar­dzo poj­mu­je słowa Egip­cja­ni­na. – Gdy czło­wiek jest młody i zdro­wy, wszyst­kie te ele­men­ty są sil­nie zwią­za­ne ze sobą. Cho­ro­by, rany, wiek po­wo­du­ją, iż ciało traci łącz­ność z akh i ob­umie­ra. – Hofu mak­sy­mal­nie upro­ścił wy­ja­śnie­nia. Świę­ty miód spra­wia, iż ciało, ba, ka i akh są od­por­ne na upływ czasu i cho­ro­by.

– Co więc robią wę­żo­we ka­płan­ki?

– W tran­sie spraw­dza­ją, czy wią­za­nia są pra­wi­dło­we i ko­ry­gu­ją błędy.

– Czyli coś może pójść nie tak?

– Dar na­szych bogów re­agu­je nieco ina­czej z każ­dym czło­wie­kiem – wy­mi­ja­ją­co od­rzekł Hofu.

– Jedno mnie dziwi Egip­cja­ni­nie. Dla­cze­go mając taki spe­cy­fik, fa­ra­ono­wie żyją tak… – Per­ga­mos na chwi­lę za­wie­sił głos – krót­ko?

– Sple­ce­nie ba, ka, akh i ciała chro­ni przed sta­ro­ścią i cho­ro­ba­mi, ale nie przed tru­ci­zną czy szty­le­tem.

– Cie­ka­we rze­czy mó­wisz. A czy ja mógł­bym zo­stać pod­da­ny ta­kie­mu ry­tu­ało­wi?

– Tak panie, lecz wów­czas po­trze­ba by znacz­nie wię­cej miodu.

– Ile? – Par­ga­mos zdra­dzał żywe za­in­te­re­so­wa­nie.

– Twój syn waży dziś pięć­dzie­siąt de­be­nów, więc do prze­mia­ny po­trze­ba jed­ne­go de­be­na miodu. Ty panie, je­steś po­tęż­nym sil­nym wo­jow­ni­kiem i wa­żysz praw­do­po­dob­nie nie mniej niż sie­dem­set pięć­dzie­siąt de­be­nów, po­trze­ba więc nie mniej niż pięt­na­ście de­be­nów miodu.

– Masz tyle?

– Nie­ste­ty panie, zo­sta­ły mi tylko trzy de­be­ny.

– Gdzie można zna­leźć wię­cej tego daru bogów?

– Ule z psz­czo­ła­mi da­ją­cy­mi miód anch są w egip­skich świą­ty­niach Ra oraz Amona, ale fa­ra­ono­wie nie dadzą go ni­ko­mu.

– To się jesz­cze okaże – rzekł w za­my­śle­niu Per­ga­mos.

 

Od tam­te­go czasu gdy Ka­sjo­pea wy­cho­dzi­ła na wzgó­rze pa­trzyć na morze, za­wsze wi­dzia­ła nie­zwy­kły ruch. Zanim Per­ga­mon pod­bił Knos­sos więk­szość od­wie­dza­ją­cych port pę­ka­tych stat­ków na­le­ża­ła do kup­ców. Teraz czę­sty­mi go­ść­mi stały się wą­skie okrę­ty wo­jen­ne. Na roz­mo­wy z Per­ga­mo­sem przy­by­wa­li wo­dzo­wie ludu Pe­le­set zwa­ne­go rów­nież Fi­li­sty­na­mi, Cy­pryj­scy pi­ra­ci z ludu Tekel i ich li­cyj­scy są­sie­dzi. Prze­wi­nę­ła się też cała ple­ja­da wo­dzów i kró­lów Acha­jów oraz Li­bij­czy­ków. Po­ja­wia­ły się rzad­ko tu wi­dy­wa­ne okrę­ty Szar­da­nów z Sar­dy­nii i Sze­ke­le­szów z Sy­cy­lii. Za­wi­ta­li nawet sły­ną­cy ze zmu­sza­nia jeń­ców do gla­dia­tor­skich walk Te­re­szo­wie, zwani Etru­ska­mi. Choć wszy­scy oni przy­by­wa­li w po­ko­ju, to wsz­czy­na­ne przez nich burdy spra­wi­ły, że Knos­sos stra­ci­ło wiele z daw­ne­go uroku.

Z uwagi na szwen­da­ją­cych się człon­ków załóg, nie­bez­piecz­ne stały się wy­pra­wy na wzgó­rza, by oglą­dać morze. Ka­sjo­pea jed­nak nie re­zy­gno­wa­ła z tej małej przy­jem­no­ści. To­wa­rzy­stwo Her­me­sa, uwa­ża­ła za wy­star­cza­ją­cą gwa­ran­cję bez­pie­czeń­stwa, zwłasz­cza że wspól­ne wy­pra­wy szyb­ko oka­za­ły się znacz­nie przy­jem­niej­sze od sa­mot­nych. Dała nawet mu na­szyj­nik z wy­obra­że­niem wę­żo­wej bo­gi­ni, na znak, iż nie jest jej obo­jęt­ny.

 

Tego dnia na proś­bę syna Hofu po­szli na wzgó­rza by oglą­dać morze. Jej oczom uka­zał się nie­zwy­kły widok. Setki wo­jen­nych okrę­tów z wo­jow­ni­ka­mi na po­kła­dach, ru­sza­ły na wy­pra­wę prze­ciw­ko Egip­to­wi.

– Do ich po­wro­tu, bę­dzie spo­koj­nie – rze­kła.

– Oni nie wrócą, nie­ste­ty nie wszy­scy, ale dla więk­szo­ści z nich to ostat­ni rejs. – Nad­spo­dzie­wa­nie twar­do stwier­dził Her­mes.

– Skąd ta pew­ność?

– Wi­dzia­łem przy­szłość – spo­koj­nie stwier­dził Her­mes.

– Wiem sporo o wró­że­niu. – Ka­sjo­pea skrzy­wi­ła się na wspo­mnie­nie to­wa­rzy­szą­cych wiesz­cze­niu uką­szeń węży. – Przy­szłość bywa zmien­na.

– Dla­te­go mój oj­ciec wy­słał in­for­ma­cje o tej wy­pra­wie do Egip­tu. Flota, która stąd wy­pły­wa, trafi w za­sadz­kę.

– Per­ga­mos wziął go ze sobą, i za­bi­je za zdra­dę! – Ka­sjo­pea wy­krzyk­nę­ła to prze­stra­szo­na.

– Wi­dzia­łem to w mojej wizji. – Po po­licz­ku Her­me­sa spły­nę­ła łza.

– Po­wie­dzia­łeś mu?

– Tak, ale on od­rzekł, że musi za­wią­zać węzeł, który po­wstrzy­ma Ludy Morza, nawet za cenę wła­sne­go życia. Egipt, uprze­dzo­ny o na­pa­ści, jest w sta­nie je po­ko­nać, w wal­nej bi­twie.

– Gdyby nie wska­zał Per­ga­mo­so­wi spo­so­bu na uzy­ska­nie wiecz­nej mło­do­ści, nie do­szło by do tego.

– To nie tak. Miód anch można uzy­skać w każ­dym miej­scu na świe­cie, jed­nak­że bez spro­wo­ko­wa­nia tej wy­pra­wy, Egipt ufał­by swej po­tę­dze, a tacy jak Per­ga­mos dzie­siąt­ka­mi drob­nych wy­pa­dów spu­sto­szy­li­by deltę Nilu i do­pro­wa­dzi­li fa­ra­onów do upad­ku, tak samo jak wcze­śniej Mi­noj­czy­ków i Het­ty­tów.

– Twój oj­ciec po­świę­cił się aby­śmy mogli żyć spo­koj­nie.

– Nie­ste­ty, w mojej wizji wi­dzia­łem też, że Per­ga­mos z czę­ścią swo­ich ludzi umknie flo­cie fa­ra­ona i tu wróci. Zanim to się sta­nie, mu­si­my stąd ucie­kać.

– Dokąd się udamy? – Ka­sjo­pea była bar­dzo kon­kret­ną młodą ko­bie­tą.

– Myślę, że na pół­noc, tam gdzie morze i zie­mia rodzą bursz­tyn.

– Wró­ci­my?

– I to nie raz, prze­cież czeka nas cała wiecz­ność. – Her­mes przy­tu­lił dziew­czy­nę.

 

Pro­fe­sor Henry Jones wy­po­czy­wał na plaży ho­te­lu Knos­sos Beach Bun­ga­lows & Su­ites. So­bot­ni kwiet­nio­wy wie­czór roku dwa ty­sią­ce sie­dem­na­ste­go był jed­nym z nie­licz­nych wy­pa­dów do He­ra­klio­nu, pod­czas ko­lej­ne­go se­zo­nu pro­wa­dzo­nych na Kre­cie wy­ko­pa­lisk. Szu­kał za­byt­ków, które po­zwo­li­ły­by od­two­rzyć język sta­ro­żyt­nych Mi­noj­czy­ków. Jego uwagę przy­ku­wa­ła ko­bie­ta, na oko góra dwu­dzie­sto­pa­ro­let­nia. Trud­no mu się dzi­wić, każdy nor­mal­ny męż­czy­zna nie prze­szedł­by obo­jęt­nie wobec jej czar­nych loków, nie­na­gan­nej syl­wet­ki, pod­kre­śla­nej przez jed­no­czę­ścio­wy ko­stium z głę­bo­kim de­kol­tem. Poza skrom­nym wi­sior­kiem z ka­wał­kiem bursz­ty­nu, nie miała innej bi­żu­te­rii. Nie była jej po­trzeb­na.

Pro­fe­sor usi­ło­wał wy­de­du­ko­wać, kim może być ta ko­bie­ta. Dobry ar­che­olog po­wi­nien prze­cież umieć w opar­ciu o naj­drob­niej­sze po­szla­ki od­twa­rzać zda­rze­nia ni­czym ra­so­wy de­tek­tyw. Ko­bie­cie z le­ża­ka to­wa­rzy­szy za­zwy­czaj asy­stent­ka, nie­bie­sko­oka, blon­dyn­ka. Panie mię­dzy sobą roz­ma­wia­ją w ja­kimś sło­wiań­skim ję­zy­ku. Part­ner bru­net­ki rów­nież po­słu­gi­wał się tym samym ję­zy­kiem roz­ma­wia­jąc z ochro­nia­rzem. Bez wąt­pie­nia są to lu­dzie bo­ga­ci. Można by za­ło­żyć, iż to przed­sta­wi­cie­le ro­syj­skiej oli­gar­chii, gdyby nie osten­ta­cyj­ny wprost brak zło­tej bi­żu­te­rii. Po­nad­to Jones swego czasu na­uczył się ję­zy­ka ro­syj­skie­go i był pe­wien, że para nie pro­wa­dzi w nim kon­wer­sa­cji.

Wła­śnie nada­rza­ła się oka­zja, by ich znów pod­słu­chać. Part­ner ko­bie­ty przy­niósł drin­ki i razem ru­szy­li w stro­nę fal roz­ma­wia­jąc o czymś. Pro­fe­sor naj­pierw za­uwa­żył, iż w roz­mo­wie mie­dzy sobą para nie po­słu­gu­je się tym ję­zy­kiem, któ­rym ko­mi­ni­ku­je się z asy­stent­ką, czy też ochro­nia­rzem. Wy­ła­pał tylko kilka słów, ale to wy­star­czy­ło by żo­łą­dek za­wią­zał mu się na węzeł. Nie cho­dzi­ło o treść, bo ta była ba­nal­na

– Przy­je­dzie­my tu za rok? – spy­ta­ła ko­bie­ta.

– Oczy­wi­ście ko­cha­nie – od­rzekł męż­czy­zna.

Pro­fe­sor, spe­cja­li­sta od ar­che­olo­gii i re­kon­struk­cji wy­mar­łych ję­zy­ków usły­szał płyn­ny dia­log w dia­lek­cie sta­ro­żyt­nych Mi­noj­czy­ków.