Fikcja w fikcji

Dorrim Mallar, wojownik i tułacz z Filden, siedział przy ognisku i z skalistych wzniesień pogórza Habrat spoglądał na rozciągający się przed nim płaskowyż Raiteński. Za jego plecami słońce znikło już za wierzchołkami gór. Okolica powoli zanurzała się w półmroku, w dole ogromne połacie płaskowyżu spowijała gęsta wieczorna mgła. Robiło się coraz chłodniej, a wokół panowała martwa cisza. Dorrim wzdrygnął się. Wiedział, skąd ten bezruch: to dlatego, że od Zachodu od miesięcy powoli i nieubłaganie nadciągały Siły Cienia. Rośliny, zwierzęta i wiatr wyczuwały to, świat wstrzymywał oddech. Widmo wielkiej wojny, większej od wszystkich tych, jakie pamiętano z przeszłości, zawisło nad światem, a on, Dorrim, z pewnością będzie musiał wziąć w niej udział.

 

Odwrócił głowę by spojrzeć w złowrogim zachodnim kierunku i jego uwagę przykuł jakiś ruch pomiędzy skałami. Dorrim przysunął na wszelki wypadek bliżej miecz, miał jednak nadzieję, że nie ma do czynienia z goblinem, ani wilkiem. Nie czuł się w nastroju do walki.

 

Majacząca w półmroku postać zbliżyła się. Szła na dwóch nogach, więc pewnością nie była dzikim zwierzęciem, a po kilkunastu następnych krokach dało się już rozpoznać, że to człowiek. Przybysz zbliżył się do ogniska. Odziany był dziwnie. Nosił osobliwe rurkowate spodnie, jasne buty niedostosowane do pieszych wędrówek oraz coś w rodzaju sztywnego, przykrótkiego żupana na okrągłe guziki. Włosy miał ciemne, nastroszone; krótka grzywka osłaniała szerokie czoło. Rozglądał się ciekawie po okolicy, jednak jego przystojna, ogolona twarz wyrażała lekkie rozczarowanie. W ręku dzierżył niedługą, chudą laskę.

 

– Witam – odezwał się przystając przed Dorrimem i kłaniając się lekko. – Mam nadzieję, że nie przeszkadzam. Chciałem tylko trochę odpocząć, choć, prawdę mówiąc, nie spodziewałem się aż tak paskudnej okolicy. Co to za miejsce?

 

„Czyżby to jeden ze Srebrnych Magów? – pomyślał Dorrim trzymając miecz w pogotowiu i spoglądając podejrzliwie na laskę obcego. – Oni to bowiem przemierzają świat w osobliwym przyodziewku. Jednak gdyby był Magiem, wiedziałby, gdzie jest. A może to podstęp? I jakże się wysławia!”

 

– Jesteśmy w Habrat, zaś przed sobą widzisz, panie, płaskowyż Raiteński – odparł. – Jam jest Dorrim Mallar, wojownik i tułacz z Filden. Kim zaś ty jesteś? Jesteś może jednym ze Srebrnych Magów?

 

– Nie, żadnych magów – zaprzeczył przybysz. – Ale możesz pan mówić mi Jack. Hm, że niby Habrat? Chyba ktoś się nie postarał.

 

To powiedziawszy usiadł na obalonym pniu sosny, naprzeciw czujnego Dorrima.

 

– Dużo się dzieje? Można tu zaznać spokoju?

 

– Od zachodu nadciągają Siły Cienia – rzekł ponuro Dorrim.

 

– Zdecydowanie ktoś się nie postarał – westchnął człowiek przedstawiający się jako Jack, po czym rozejrzał się i pochyliwszy głowę ku swemu rozmówcy szepnął konspiracyjnie: – zostaliście już wydani?

Dorrim chwycił miecz i zerwał się na równe nogi.

 

– Któż nas wydał? – zawołał z niepokojem. – Jakiż nędznik ośmielił się zdradzić nasze Bractwo?!

 

– Nie, nie, ja nie o tym – odparł tamten zmieszany. – Chodzi mi o to… – urwał nagle, przypatrując się wojownikowi. – Pan w ogóle wie?…

 

– O czym? – zapytał Dorrim groźnie, ale też nie za bardzo, aby nie rozdrażnić tajemniczego gościa. – Niepokoicie mnie, panie. Macie różdżkę i używacie zabawnego, dziwnego języka. Czego tu szukacie?

 

– Różdżkę?… Ach nie, to laseczka, tak dla dodania szyku. Co do języka, to jednak odnoszę wrażenie, że to raczej pan się wyraża archaicznie, nie ja. Ale spokojnie, ja pana rozumiem – dodał smutno Jack. – Wszyscy jesteśmy ofiarami systemu.

 

– Systemu? Sił Cienia?

 

– Siadaj pan – Dorrim usiadł powoli. – A teraz słuchaj… Co pan robiłeś wczoraj?

 

Wojownik milczał przez chwilę namyślając się. I nagle uświadomił sobie, że nie ma pojęcia. Właściwie nie miał też pojęcia skąd wziął się w Habrat, ani kiedy rozpalił ognisko. Musiał jakoś wstać, musiał jakoś przeżyć ten dzień, musiał coś wcześniej robić, ale w głowie miał pustkę. Ostatnią rzeczą, jaką pamiętał bardzo wyraźnie był moment opuszczania przez niego gospody „Pod Głową Smoka”. To było dwa tygodnie temu. A potem… potem nie było nic, aż do dzisiejszego wieczoru.

 

– No, nie krępuj się pan – zachęcał Jack. – Może pan się przyznać. Ja na przykład też nie wiem, gdzie byłem wczoraj. Albo, zważ pan, niczego nie pamiętam ze swojego dzieciństwa. A raczej: wiem, co się wtedy zdarzyło, ale tak, jakbym o tym słyszał od kogoś innego. Pan też tak ma?

 

– Ja nie miałem dzieciństwa – powiedział Dorrim. – Rodzice moi zginęli, gdy banda orków napadła na naszą wieś. Ja żem wtedy był w lesie. Więcej nie wiem. A potem żem miał szesnaście lat, kiedym znalazł Vlithil, Kamień Mocy. To wiem na pewno, pamiętam to, jak dziś.

 

Jack triumfalnie uderzył dłonią w kolano.

– Ha! A wiesz pan, czemu tak jest? Wiesz, czemu pan nie pamiętasz dnia wczorajszego? – uczynił efektowną pauzę. – Bo nie było żadnego „wczoraj”!

 

„To chyba jednak rzeczywiście Srebrny Mag – pomyślał wojownik z podziwem. – Dziwny jakowyś nawet, jak na Maga, ale widać, że mędrzec i filozof”.

 

– A „wczoraj” nie było dlatego – ciągnął Jack – bo Autor o tym nie pomyślał. Nie zapisał. Nie uwzględnił. Swoją drogą, przykro mi z powodu pańskiego Autora – dodał ze współczuciem. – Te nazwy… Ten Vlithil… Pańska historia jest smutna, bardzo smutna. Dziwnie Autor układa pańskie losy. Ale przynajmniej dopóki o was nie słyszano, nie jest jeszcze aż tak źle.

 

Pogrzebał laską w popiołach wokół ogniska. Nad ich głowami błyszczały już gwiazdy, choć na zachodzie widoczna była jeszcze pomarańczowa łuna.

 

– Autor? – powtórzył Dorrim.

 

– Ten, który pana stworzył. I mnie też. Choć pewnie to nie jedna i ta sama osoba – Jack wsparł dłonie na lasce i pochyliwszy się do przodu zapatrzył w ogień. – Wie pan – podjął po chwili – zaczynało się wspaniale. Byłem sprytny, przystojny, koledzy z powieści mnie lubili… Rozwiązywałem wszystkie zagadki, ze wszystkiego wychodziłem bez szwanku. Mój pierwszy Autor to był mądry człowiek. Ale potem nas wydali i się zaczęło. Byliśmy tak dobrzy, że staliśmy się bestsellerem. I wyobraź sobie pan, budzę się pewnego dnia w Barcelonie w wieku szesnastym. A zaznaczam, że jestem pełnokrwistym Anglikiem ery wiktoriańskiej. Pan pewnie nie wiesz, gdzie jest Anglia, bo pański Autor każe się panu taplać w bagnach i mgłach, ale mniejsza o to… Barcelona to też piękne, historyczne miasto, myślę, ale coś mi zgrzytało. I nagle dowiaduję się, że jestem matadorem. Myślę sobie, to jakiś żart, mój Autor nie zrobiłby mi czegoś takiego. A oni dali mi jakieś peruki, jakieś płachty i huzia na byka. Ledwom się wykaraskał. I co się okazało? Że jakiś jełop, jakiś głupi Hiszpan-miernota cofnął mię w czasie. Bo mu się zachciało zastąpić Autora. A raczej zostać moim innym Autorem. To było straszne! A potem zaczęło się robić coraz gorzej. Widzisz pan, jestem nagle w Warszawie i romansuję z siedemnastolatką. Z siedemnastolatką!…

 

Dorrim słuchał jak urzeczony. Nic z tego nie rozumiał. Z pewnością Mag wpadł w jakiś trans. Opowiada o tym, jak zwiedzał inne światy, gdzie litościwa ręka Surimpa, Boga Losu, zezwoliła mu doświadczać niepowtarzalnych przeżyć.

 

– Już nie miałem jednego Autora, tylko dziesiątki, setki, a co jeden to głupszy. Jakich ja rzeczy nie robiłem, panie! Miałem dwie żony, zresztą co chwila kochałem inną kobietę, w tym zupełne podlotki, a liczba moich dzieci zmienia się jak w kalejdoskopie! – gorączkował się. – Rozumie pan, jakiś Francuski fan upatrzy sobie, że mam ich pięcioro, a jakiś inny kiep w, dajmy na to, Bukareszcie napisze, że tylko trójka. I bądź tu mądry! Ostatnio nawet, doskonale to pamiętam, miałem wnuki!

 

– To cudowne, co mówicie, panie – wyrwało się Dorrimowi. – Też chciałby aby Surimp okazał mi taką łaskę.

 

– Cudowne? – prychnął Jack. – Pan nie wiesz, co mówisz. Pan masz jednego Autora, więc pańskie przygody są w miarę, rzekłbym, kanoniczne i spójne (choć, szczerze powiedziawszy, za to ostatnie nie dałbym głowy). Nikt tego nie wydaje (czemu się nie dziwię), nikt nie tworzy o panu fan-ficów. Ale to jeszcze i tak nie wszystko! Potem do różnych wydań zaczęli robić ilustracje. Wyobraź pan sobie, że się pewnego dnia budzisz i widzisz w lustrze obcą gębę. Bardzo nieprzyjemne uczucie. W wydaniu rosyjskim zrobili ze mnie bruneta, a ja nie cierpię brunetów. Nie doczytali po prostu, ot co.

 

Jack zgarbił się i ukrył twarz w dłoniach.

 

– A najgorsze przede mną… Robią adaptację filmową. Wprawdzie zdjęć jeszcze nie zaczęli, ale już wybrali aktora. Nie wiem, którego. Wciąż boję się, że pewnego ranka obudzę się z twarzą jakiegoś… Eeech. Wie pan, jeden z Autorów rzucił mnie raz do mieszanego świata, żebym urządził jakąś koalicję z innymi Postaciami. Był tam taki elf…

 

– Elf? – ożywił się Dorrim i oczy błysnęły mu wojowniczo. – Ubić trzeba było! Elfy to zakała naszej ziemi: piękne, choć okrutne i bezlitosne, kryją się po lasach i napadają na podróżnych, kradną dzieci z kołysek…

 

– Co?… Ach, pan widocznie nie z opcji tolkienowskiej… – Jack machnął ręką. – Nie, tamte elfy były dobre i potężne. To była dobra książka i dobry film… Ale ten elf mi powiedział, co mnie czeka. I ja wciąż się boję… Te romantyczne ckliwe opowiastki… Wie pan, ja do tego tak bardzo nie pasuję…

 

– Nie pomyślałbym, że gdzieś mogą żyć dobre elfy. Chciałbym się znaleźć w tej krainie… – rozmarzył się Dorrim, po czym przyszła mu na myśl wyborna idea. – Zaiste, ciekawe rzeczy opowiadasz panie, jednak czy to pomoże nam pokonać Siły Cienia? Czy owe dobre elfy z tamtej krainy mogłyby wstąpić z nami w sojusz? Skoro mówicie, że są potężne…

 

Jack uniósł powoli głowę i patrzał na niego bardzo długo.

 

– Pan nie rozumiesz? – syknął wreszcie. – Pan nie istniejesz! Pana nie ma! Pan jesteś bohater powieściowy! Postać z opowiadania!

 

– Nie, postacią z opowiadania jest Ruin Młody – zaprotestował wojownik myśląc, że jednak nie o wszystkim Magowie mają pojęcie. – Pisał o nim Zohan z Międzyrzecza. Ruin jest zmyślony, a ja przecie żyję.

 

– Ach, żebyś pan mógł zrozumieć! – Jack podniósł błagalnie wzrok do nieba. – Ja też nie rozumiałem – ciągnął – aż do teraz. Nie mamy swojego życia, jesteśmy skazani na Autora. A mój Autor, ale mój nowy Autor, dzięki któremu tu teraz jestem… To dzięki niemu o tym wiem. Myślimy, że o czymś decydujemy, że robimy coś z własnej woli… Ale to Autora decyzja. To On tak nas nazwał i przydał nam jakieś cechy. To Autor robi z nas głupców i mędrców. Autor może nas zabić i wskrzesić. Nie, nie żyjesz pan. Pan jesteś fikcja. Ja jestem fikcja. Pański Zohan jest fikcja. Ruin Młody to też fikcja, tyle że fikcja w fikcji. To Autor ustanowił Siły Cienia… – tu urwał nagle jakby porażony jakąś myślą.

 

– Jakże to? – zerwał się Dorrim pałając oburzeniem. – Siły Cienia?! Je unicestwić trzeba! Kimże on jest, ten Autor? Zali można porwać się nań zbrojnie?

 

Jack wstał powoli.

 

– Nie rwij się pan do miecza – uśmiechnął się krzywo, na widok zaciętej twarzy wojownika. – Nic mu w ten sposób nie zrobisz. Ale ja – oczy błysnęły mu dziwnie – mam już na nich sposób. Może mój nowy Autor mi pozwoli mi się zemścić.

 

Dorrim skłonił się nisko.

 

– Zaiste potężnym i dzielnym magiem być musisz, panie, skoro porywasz się na bogów – rzekł poważnie.

 

Jack spoglądał na niego pełen zawodu. Sądził, że ktoś go zrozumie. Chciał uświadomić wszystkich, kim są, a właściwie, że są nikim. Ale wiedział, że zrozumienie też jest dane od Autora.

 

– O pańskim Autorze też wspomnę – powiedział w końcu.

 

I odszedł obmyślając historię o cierpiących Hiszpanach, bezdzietnych Francuzach, czarnowłosych Rosjanach oraz głupich podlotkach.