Żółta kokarda

 

– Koń­czyć śnia­da­nie, zbie­rać dupy w troki! Tempo! – Günther Kluge zer­k­nął na ze­ga­rek. – Za kwa­drans wy­ru­sza­my, a trze­ba jesz­cze zęby wymyć. Niem­cy za­wsze świe­cą kul­tu­rą oso­bi­stą, zwłasz­cza tutaj, na tym przed­po­lu Eu­ro­py. Rolf na­kar­mio­ny?

Hel­muth Vogel, prze­wod­nik psa tro­pią­ce­go i zwia­dow­ca,  po­ta­ku­ją­co po­ki­wał głową.

– Do­stał do­brze wy­go­to­wa­ną ko­ni­nę z kaszą, wszyst­ko okra­szo­ne ze­sta­wem wa­rzyw – stwier­dził z uśmie­chem. – Tak mu sma­ko­wa­ło, że tur­lał michę przez pół go­dzi­ny, wy­li­zu­jąc reszt­ki. Osiem go­dzin służ­by, trze­ba zro­bić dwie prze­rwy, żeby psi­sko od­po­czę­ło.  

Wy­raź­nie za­ak­cen­to­wał ostat­nie zda­nie. Hel­muth ko­chał zwie­rzę­ta i czę­sto go­dzi­na­mi opo­wia­dał o psi­ku­sach dru­gie­go ulu­bień­ca, ko­cu­ra Fuch­sa. Za zgodą do­wódz­twa kom­pa­nii trzy­mał go w kwa­te­rze miesz­kal­nej sek­cji Günthe­ra.

Rolf i Fuchs, na­zwa­ny tak od pło­mie­ni­ście rudej sier­ści, lu­bi­li się, bo od ma­leń­ko­ści wy­cho­wy­wa­li razem. Wil­czur za­ja­dle szcze­kał na swo­ich po­bra­tym­ców, jeżył sierść i szcze­rzył kły, gdy jego to­wa­rzysz bez­czel­nie spa­ce­ro­wał przed zwie­rzę­cy­mi klat­ka­mi, zna­cząc obec­ność czę­stym si­ka­niem. Dawał znać, że sta­nie w obro­nie ko­cie­go przy­ja­cie­la.

Vogel był nie­wy­so­ki i bar­dzo szczu­pły. Wy­glą­dał mło­dzień­czo ni­czym nie­do­ro­stek, wcale nie na swoje dwa­dzie­ścia czte­ry lata. Może z tego po­wo­du przy­lgnę­ło do niego prze­zwi­sko „Wró­be­lek”. Nie ob­ra­żał się, cho­ciaż twier­dził, że lep­sze by­ło­by okre­śle­nie „Kro­gu­lec”.

Kluge przy­zna­wał mu rację. W ciele Hel­mu­tha trud­no by­ło­by zna­leźć gram tłusz­czu. Wszę­dzie skórę wy­py­cha­ły twar­de jak stal mu­sku­ły. W plu­to­nie sza­no­wa­no Vogla – wy­uczył już kil­ka­na­ście psów, do­sko­na­le się spra­wu­ją­cych i bar­dzo po­moc­nych w służ­bie. Ale nie to było naj­istot­niej­sze. Aniel­sko uśmie­cha­ją­cy się blon­dy­nek pe­ne­tro­wał pod­ziem­ne tu­ne­li­ki, pod­kła­dał ła­dun­ki wy­bu­cho­we, a potem je od­pa­lał. Dzia­łał przy ni­kłym świe­tle la­tar­ki, żeby nie zdra­dzać swo­jej obec­no­ści, bo za każ­dym za­ło­mem mogła czaić się grup­ka Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków, bez wa­ha­nia od­da­ją­cych życie, żeby wy­słać na tam­ten świat jed­ne­go z żoł­nie­rzy Zjed­no­czo­nej Eu­ro­py. Rów­nie spraw­nie kie­ro­wał ro­bo­ta­mi sa­per­ski­mi, bez mru­gnię­cia okiem uru­cha­mia­jąc de­to­na­tor, gdy przy­cho­dził roz­kaz „Roz­wa­lić emi­gran­tów! Sta­no­wią za­gro­że­nie!”.

Zwia­dow­ca nie­jed­no­krot­nie opusz­czał od­dział, w nie­wiel­kiej gru­pie uda­jąc się na re­ko­ne­sans te­re­nów po dru­giej stro­nie linii zapór.

Przy­no­szo­no cią­gle te same wia­do­mo­ści.

Licz­ne grupy ludzi, prze­waż­nie ko­biet i dzie­ci, ko­czo­wa­ły w po­śpiesz­nie wznie­sio­nych, nędz­nych cha­łu­pi­nach. Było też sporo star­szych męż­czyzn. Wszy­scy trwo­ni­li czas na bez­czyn­nym ocze­ki­wa­niu. Pola upraw­ne za­ra­sta­ły ziel­skiem – nikt się nimi nie zaj­mo­wał. Czę­sto śpie­wa­no smęt­ne pie­śni. Rów­nie czę­sto od­pra­wia­no ja­kiejś uro­czy­sto­ści, za­pew­ne re­li­gij­ne na­bo­żeń­stwa.

Nadal wśród ucie­ki­nie­rów krę­ci­li się mło­dzi męż­czyź­ni i dziew­czy­ny, po­rząd­nie ubra­ni, wy­glą­da­ją­cy na sy­tych. Czę­sto prze­ma­wia­li. Łatwo było ich roz­po­znać – no­si­li ładne czap­ki, nie­kie­dy ba­ra­nie pa­pa­chy.

Do­brze wie­dzia­no, że są emi­sa­riu­sza­mi Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków. I ze przy­go­to­wu­ją ko­lej­ny szturm. Star­sze ko­bie­ty i męż­czyź­ni nie­rzad­ko  od­gry­wa­li rolę „ży­wych tor­ped”. Ciała tych nie­szczę­śni­ków, już u schył­ku życia, ob­le­pia­ły ła­dun­ki wy­bu­cho­we. Po­świę­ca­li się, żeby zro­bić wyłom w gra­nicz­nych za­sie­kach i po­lach mi­no­wych.  

– Nic się nie zmie­nia… – nie­odmien­nie kon­sta­to­wał potem haupt­mann Brise, ko­men­dant od­dzia­łu. – Zdy­cha­ją z głodu, zże­ra­ją ich cho­ro­by, więc mają jeden cel – prze­do­stać się do Zjed­no­czo­nej Eu­ro­py. Do na­sze­go Eu­ro­lan­du. Nie­kie­dy im się to udaje… Czuj­ność, chłop­cy!

Nigdy nie za­po­mi­nał przy­po­mnieć cze­goś, o czym i tak wie­dzie­li jego pod­ko­mend­ni.

– Tym wsza­rzom potem pra­co­wać już się nie chce. Za­sił­ki tak, kwa­te­ry i dar­mo­we le­cze­nie tak. Urzą­dze­nie ca­łych dziel­nic i wsi po swo­je­mu tak. Ale ro­bo­ta dla dobra wiel­kiej Eu­ro­py – już nie. Gdyby mogli, z roz­ko­szą po­de­rżnę­li­by nam gar­dła.  

Nie­ba­wem zwia­dow­ca miał objąć sta­no­wi­sko do­wód­cy plu­to­nu re­ko­ne­san­so­we­go. Za­mie­rzał po­zo­stać w armii na stałe. Cze­kał tylko na eg­za­min z ję­zy­ka – mu­siał swo­bod­nie po­ro­zu­mie­wać się z miesz­kań­ca­mi ziem po dru­giej stro­nie gra­ni­cy. Vogel twier­dził, że mowa tu­ziem­ców robi wiel­kie wra­że­nie swoją po­etyc­ko­ścią i wspa­nia­łą, trud­ną do opa­no­wa­nia me­lo­dy­ką. Przy­zna­wał, że ją po­lu­bił.  

Teraz Hel­muth na­ło­żył sobie na pajdę ra­zow­ca z pod­gar­dlan­ką so­wi­tą por­cję chrza­nu. Prze­łknął kęs i chrząk­nął z za­do­wo­le­niem.

Resz­ta dzie­się­cio­oso­bo­wej sek­cji po­śpiesz­nie pa­ła­szo­wa­ła śnia­da­nie. Kan­ty­na świe­ci­ła pust­ka­mi – po­zo­sta­ła część kom­pa­nii skoń­czy­ła po­ran­ny po­si­łek.

Żoł­nie­rze dru­ży­ny Günthe­ra wcale nie za­spa­li. To było nie­moż­li­we. Ostry dźwięk trąb­ki sy­gna­ło­wej, prze­no­szo­ny przez gło­śni­ki, pod­ry­wał na nogi nawet naj­więk­sze­go śpio­cha. Po pro­stu po­ru­sza­li się wy­jąt­ko­wo ospa­le i spo­ży­wa­li śnia­da­nie bar­dzo wolno. W nocy świę­to­wa­li drugą rocz­ni­cę przy­by­cia na ten od­lud­ny od­ci­nek. Sznaps i piwo lały się ob­fi­cie, a wspo­min­kom o tym, jak po­wstrzy­my­wa­li napór uchodź­ców, o ich de­spe­rac­kich wy­sił­kach, żeby prze­drzeć się na drugą stro­nę wy­so­kich kłę­bów drutu kol­cza­ste­go, nie było końca.

Do­pie­ro teraz do­cho­dzi­li do sie­bie. Po­zo­sta­wał jesz­cze do zje­dze­nia twa­ro­żek z ce­bul­ką i pysz­ny dżem ze świe­żej do­sta­wy.

– Rol­fo­wi na­le­ży się medal. – Jürgen Ko­wal­ski, snaj­per, po dłu­giej chwi­li mil­cze­nia na­wią­zał do wy­po­wie­dzi Hel­mu­tha. – Wy­kry­li­śmy tyle tych pie­przo­nych pod­ko­pów i pod­ziem­nych przejść… Sa­pe­rzy  je wy­sa­dza­ją, ale te in­sek­ty cią­gle się pcha­ją. Mają swoje miej­sce do życia, ale nie, wy­cią­ga­ją ręce po dar­mo­we.

Prze­rwał, żeby wy­brać sobie słoik z kon­fi­tu­rą.

– Pa­rę­na­ście lat temu za­ła­twi­li­by­śmy spra­wę w oka­mgnie­niu – kon­ty­nu­ował po chwi­li mil­cze­nia. – Nie­po­trzeb­nie zła­god­nie­li­śmy… Zo­ba­czy­cie, że ta ła­ska­wość kie­dyś od­bi­je się nam czkaw­ką.

Ze sma­kiem ob­li­zał ły­żecz­kę. Lubił słod­ko­ści na deser.

Ko­wal­ski po­cho­dził z Ba­wa­rii, miał pię­ciu braci i był prak­ty­ku­ją­cym ka­to­li­kiem. Jego oj­ciec pro­wa­dził wiel­ką farmę. W prze­sy­ła­nych sys­te­ma­tycz­nie in­fo­wie­ściach zda­wał naj­star­sze­mu sy­no­wi do­kład­ne re­la­cje z jej stanu. Przy­po­mi­nał, że po zwol­nie­niu do re­zer­wy Jürgen przej­mie jej pro­wa­dze­nie.

Raz w ty­go­dniu Jürgen żar­li­wie się mo­dlił, pro­sząc Boga o opie­kę nad sobą i to­wa­rzy­sza­mi broni. Nad pry­czą po­wie­sił ob­ra­zek z Matką Boską. Kie­dyś po­świę­cił pół dnia na po­szu­ki­wa­nie ko­mu­nij­ne­go me­da­li­ka. Za­wie­ru­szył się pod­czas po­by­tu w łaźni.

To­le­ro­wa­no dziw­ne za­cho­wa­nie Ko­wal­skie­go, bo świet­nie strze­lał i nigdy nie wahał się na­ci­snąć spu­stu. Wy­sy­łał na tam­ten świat ludzi w czap­kach, nie­za­leż­nie od tego, czy byli to męż­czyź­ni, ko­bie­ty, czy młode dziew­czy­ny. Wśród Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków wcale nie sta­no­wi­ły rzad­kie­go zja­wi­ska.

Günther po­now­nie spraw­dził go­dzi­nę. Wstał.

– Ko­niec je­dze­nia! – za­ko­men­de­ro­wał. – Wymyć zęby i zbiór­ka na placu! Bie­giem! Nie mam za­mia­ru zbie­rać opier­do­lu od haupt­man­na!

Wszy­scy żoł­nie­rze po­słusz­nie wsta­li. Ko­wal­ski zdą­żył jesz­cze raz ob­li­zać ły­żecz­kę.

– Po­stę­pu­je­my zgod­nie z roz­ka­za­mi – dodał Kluge, po­pra­wia­jąc uło­że­nie bluzy ma­sku­ją­cej na ka­mi­zel­ce ku­lo­od­por­nej. Cią­gle uży­wa­no  barw­ni­ka feld­grau, bo do­brze się spraw­dzał. – Be­fehl zum Be­fehl… Wy­da­dzą inne, to je wy­ko­na­my. Zbiór­ka na placu!

Rolf, uwią­za­ny na ze­wnątrz bu­dyn­ku, szczek­nął dwa razy. Dawał znać, że się nudzi.

– Wy­marsz o cza­sie – z sa­tys­fak­cją za­uwa­żył Günther. – Ord­nung muss sein… To wła­śnie nasz nie­miec­ki po­rzą­dek wal­nie przy­czy­nił się do stwo­rze­nia Zjed­no­czo­nej Eu­ro­py. Pa­mię­taj­cie o tym! 

 

***

 

Plac ape­lo­wy ział już pust­ką. Jesz­cze kil­ka­na­ście minut temu za­peł­nia­ły go sze­re­gi żoł­nie­rzy Gren­schut­zu.

Kluge przez ra­dio­te­le­fon od­bie­rał ostat­nie dys­po­zy­cje.

– Wy­ko­nu­je­my to, co zwy­kle – za­ko­mu­ni­ko­wał. – Nic się nie dzie­je, jed­nak obo­wią­zu­je czuj­ność. Ci nie­szczę­śni­cy są go­to­wi na wszyst­ko i zro­bią wszyst­ko, żeby przejść na naszą stro­nę. Mogą wy­my­ślić coś no­we­go… Kom­pa­nia in­ter­wen­cyj­na i śmi­głow­ce go­to­we do akcji. W razie po­trze­by we­sprą nas. Je­że­li kogoś zła­pie­my, od­sta­wia­my do obozu przej­ścio­we­go. Jedna z sek­cji re­zer­wo­wych przej­mie od­ci­nek.

Szpar­ko ru­szy­li. Rolf za­wa­diac­ko ma­chał ogo­nem, jakby dawał znać, że to on jest naj­waż­niej­szy. Pew­nie cie­szył się, że znowu po­ka­że, co po­tra­fi jego nie­omyl­ny węch, wy­czu­wa­ją­cy ludz­kie ciała pod zie­mią.

Kluge cza­sa­mi za­sta­na­wiał się, czy wil­czur rze­czy­wi­ście nie stał się klu­czo­wym człon­kiem dru­ży­ny. Parę mie­się­cy temu prze­sta­no  de­spe­rac­ko sztur­mo­wać za­sie­ki. Serie z ka­ra­bi­nów i pa­rę­dzie­siąt ofiar zro­bi­ły swoje. Emi­gran­ci jed­nak nie usta­wa­li w wy­sił­kach – teraz drą­ży­li  pod­ko­py.

Już do­cho­dzi­li do słu­pów po­tęż­nej linii zapór. Günther uważ­nie obej­rzał teren, który ema­no­wał spo­ko­jem i ciszą, za­kłó­ca­ną tylko śpie­wem sło­wi­ka, wy­sy­ła­ją­ce­go w czy­ste jak krysz­tał po­wie­trze mi­ło­sne trele. Nic się nie zmie­ni­ło, zmniej­szy­ły się tylko kępy brzó­zek, wy­ci­na­nych na opał i sza­lu­nek tu­ne­li, a roz­le­głe po­ła­cie bu­rza­nów za­własz­czy­ły więk­szą prze­strzeń. Zda­wa­ło się, że ta wiel­ka rów­ni­na w roz­świe­tla­ją­cym się pro­mie­nia­mi wio­sen­ne­go słoń­ca po­ran­ku od­dy­cha spo­ko­jem i ciszą.

Vogel po­ki­wał głową, jakby wtó­ro­wał nie­wy­po­wie­dzia­nym my­ślom do­wód­cy.

– Da, wie­li­ka­ja ti­szi­na… Kład­bi­szen­ska­ja… – stwier­dził z ni­kłym pół­u­śmie­chem. – I ol­brzy­mia prze­strzeń, koń­czą­ca się do­pie­ro nad wo­da­mi Pa­cy­fi­ku. Za­pusz­czo­na, cuch­ną­ca bru­dem i nędzą.

Ko­wal­ski po­pra­wił uło­że­nie ka­ra­bi­nu na ra­mie­niu.

– Oj­ciec w rok stwo­rzył­by tutaj wiel­kie go­spo­dar­stwo – stwier­dził rze­czo­wym tonem. – Psze­ni­ca, rze­pak, bu­ra­ki cu­kro­we… Krowy na mleko i mięso. Naj­młod­szy brat miał­by sa­mo­dziel­ne dzie­dzic­two, a bu­do­wa­nie kon­glo­me­ra­tu ży­wie­nio­we­go „Ko­wal­ski und Söhne” zo­sta­ło­by za­koń­czo­ne… A ci  za­srań­cy mie­li­by za­ję­cie jako pa­rob­ko­wie.

Ręką wska­zał roz­le­głe sku­pi­sko bud z desek, od­le­głych o kil­ka­set me­trów. Z nie­licz­nych ko­mi­nów są­czy­ły się wątłe pa­sem­ka dymu.

– Ale nie, ich cięż­ka praca nie po­cią­ga – kon­ty­nu­ował. – Chcą mieć to, co my osią­gnę­li­śmy, ale nie za­mie­rza­ją się spo­cić. Nadal żyją swoją  głu­pią ide­olo­gią. Niech żrą trawę i zdy­cha­ją. Im szyb­ciej, tym le­piej. Chry­ste Panie, taka zie­mia leży odło­giem!

Z po­gar­dą splu­nął na zie­mię.

– Be­fehl zum Be­fehl. – Kluge wzru­szył ra­mio­na­mi. – Nie by­li­śmy i nie je­ste­śmy rzeź­ni­ka­mi. Ale masz tro­chę racji. Ko­czu­ją bli­sko, wy­ko­pa­nie pod­ziem­ne­go chod­ni­ka przy pracy zmia­no­wej zaj­mu­je nie­wie­le czasu. W tym aku­rat są do­brzy… Parę salw z moź­dzie­rzy – uważ­nie otak­so­wał od­le­głość do nie­od­le­głych, li­chych sadyb – za­ła­twi­ło­by spra­wę. Wi­dzisz, jed­nak trze­ba być ludz­kim. Nie za­bi­jać bez po­trze­by. Jako ka­to­lik po­wi­nie­neś naj­le­piej o tym wie­dzieć.

 Z uśmie­chem po­pra­wił nie­do­kład­nie za­pię­tą klam­rę wczo­raj wy­mie­nio­ne­go pasa. Nie zdą­żył jesz­cze jej do­pa­so­wać.

 

***

 

W trze­ciej go­dzi­nie pa­tro­lu Rolf od­na­lazł za­ma­sko­wa­ny wylot pod­ziem­ne­go tu­ne­lu. Nikt nie zwró­cił­by uwagi na mocno roz­ro­sły ja­ło­wiec, ale psi węch oka­zał się nie­za­wod­ny.

Wil­czur po­ło­żył się obok krza­ku i szcze­kał ury­wa­nie, sy­gna­li­zu­jąc, że wy­szu­kał to, co tak in­te­re­so­wa­ło jego prze­wod­ni­ka.  

Spraw­dze­nie te­re­nu po­szło bły­ska­wicz­nie.

– Czuj­nik sa­per­ski wska­zu­je, że nie za­in­sta­lo­wa­no ła­dun­ków wy­bu­cho­wych. – Jeden z żoł­nie­rzy uważ­nie śle­dził linie, mi­ga­ją­ce na ekra­ni­ku prze­no­śne­go urzą­dze­nia. Wszyst­kie ukła­da­ły się pła­sko. – Czy­sto!

Vogel kil­ka­krot­nie prze­su­nął mackę mier­ni­ka geo­ter­micz­ne­go tuż przy ziemi. Potem po­wtó­rzył czyn­ność.

– Mel­du­ję, czte­ry obiek­ty. Dwa sil­niej­sze wska­za­nia wagi, dwa znacz­nie słab­sze. Chyba dzie­cia­ki.

– Albo nie­zbyt wy­ro­śnię­ci, za­pie­kli w swo­jej nie­na­wi­ści ter­ro­ry­ści. – Günther otarł pot z czoła. Nagle się po­ja­wił. – Od­czyt nigdy nie jest do­sta­tecz­nie do­kład­ny.

Za­do­wo­lo­ny Rolf znowu ma­chał ogo­nem. Po­zo­sta­li żoł­nie­rze ce­lo­wa­li w gę­stwę zie­lo­nych igieł.  

Kluge też skie­ro­wał tam lufę ka­ra­bi­nu au­to­ma­tycz­ne­go.  

– Pod­kop, szyb z dra­bi­ną – cią­gnął z na­my­słem. – Mieli przy­go­to­wa­ny ten krzak w ja­kimś kuble, osa­dzi­li u wy­lo­tu, sta­ran­nie za­ma­sko­wa­li. Pre­cy­zyj­na ro­bo­ta… Ko­wal­ski, wy­ry­waj przy­kry­cie! W razie ja­kiejś nie­spo­dzian­ki, wa­li­my dłu­gi­mi se­ria­mi! Przy­go­tuj­cie gra­na­ty!

 

***

 

Wy­szarp­nię­ty krzew prze­ko­zioł­ko­wał w po­wie­trzu. Sy­pa­ła się zie­mia, a drew­nia­na do­ni­ca głu­cho pla­snę­ła o grunt.

Jed­nym rzu­tem oka Günther ocie­nił sy­tu­ację. Wolno opu­ścił broń.

Młodo wy­glą­da­ją­ca ko­bie­ta z orlim nosem i ukła­da­ją­cy­mi się w ładne pukle ciem­ny­mi wło­sa­mi nie wy­glą­da­ła na sie­pa­cza Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków, tak samo jak wzno­szą­ca bła­gal­nie dło­nie sta­ro­win­ka i dwie dziew­czyn­ki, tu­lą­ce się do spód­nic obu ko­biet. Jedna trzy­ma­ła palec w ustach, druga wci­snę­ła sobie pod pachę szma­cia­ną lalkę. 

Ich ciem­ne czu­pry­ny też się krę­ci­ły.

Dra­bi­na wy­glą­da­ła na po­spiesz­nie skle­co­ny przed­miot jed­no­ra­zo­we­go użyt­ku. Obok niej leżał par­cia­ny worek.

Młoda Ro­sjan­ka za­czę­ła szyb­ko mówić. Nieco pod­nio­sła głos, żeby być le­piej sły­sza­na. Cie­pły alt brzmiał przy­jem­nie dla ucha.

– Wró­be­lek, tłu­macz! – rzu­cił Kluge. Prze­ję­ty dziw­ną sy­tu­acją, za­po­mniał, że Vogel nie­zbyt lubi swoje prze­zwi­sko. – Do­kład­nie!

Coś w wy­glą­dzie wy­le­wa­ją­cej z sie­bie po­to­ki słów ucie­ki­nier­ki bu­dzi­ło jego nie­po­kój. Coś bar­dzo cha­rak­te­ry­stycz­ne­go, rzu­ca­ją­ce­go się w oczy, ce­chu­ją­ce­go pewną grupę ludzi. Tak jak wszy­scy, uczył się o tym w szko­le na lek­cjach hi­sto­rii i bio­lo­gii. Także póź­niej, w wyż­szej uczel­ni po­li­tech­nicz­nej, w któ­rej zgłę­biał taj­ni­ki za­wo­du od­lew­ni­ka, z na­ci­skiem przy­po­mi­na­no tezy teo­rii ludz­kich ga­tun­ków. Nigdy jed­nak nie spo­tkał przed­sta­wi­cie­li tej rasy – to od dawna było nie­moż­li­we.

A teraz w umy­śle do­wód­cy sek­cji na­ra­sta­ło prze­ko­na­nie, że do ta­kie­go spo­tka­nia nie­ocze­ki­wa­nie do­szło.

 

***

 

– Nadia Kon­stan­ti­now­na Ki­ri­len­ko, kraw­co­wa i szwacz­ka. Umie ob­słu­gi­wać ma­szy­ny. Pra­co­wa­ła w fa­bry­ce odzie­żo­wej, ale ją wy­rzu­ci­li.

Günther po­śpiesz­ne włą­czył dyk­ta­fon. Każda in­for­ma­cja od ludzi zza Wschod­nie­go Wału miała istot­ne zna­cze­nie. Stale o tym przy­po­mi­na­no.

– Ko­bie­ta, wy­glą­da­ją­ca na ba­bu­leń­kę, to jej matka. Nadia twier­dzi, że wcale nie jest taka stara, tylko ste­ra­na ży­ciem i pracą. Ma na imię Sa­lo­mea. Dzie­cia­ki to pię­cio­let­nie bliź­niacz­ki, Ju­dy­ta i Es­te­ra. Mu­sia­ła ucie­kać z ro­dzin­ne­go mia­sta, bo był tam bunt. Mąż szedł w gru­pie, ata­ku­ją­cej miej­sco­wy ko­mi­tet i zgi­nął.

Przez dłuż­szą chwi­lę Vogel słu­chał re­la­cji ucie­ki­nier­ki.  

– Zaraz potem wy­wa­lo­no ją z ro­bo­ty – kon­ty­nu­ował po paru mi­nu­tach. – Nie cze­ka­ła, co bę­dzie dalej, bo spo­dzie­wa­ła się, że po­sta­wią ją pod ścia­ną i roz­strze­la­ją. Jej ro­dzi­na ze­bra­ła to, co mogła, i wy­wę­dro­wa­ła tutaj. Roz­pro­szy­li się po dro­dze. Stra­ci­ła z nimi kon­takt. Uważa, że u nas ona, matka i dzie­ci na­resz­cie będą do­brze żyć. Może pra­co­wać wszę­dzie, gdzie ją wy­śle­my.

Nagle na twa­rzy zwia­dow­cy wy­raź­nie od­bi­ło się zdzi­wie­nie.

– Po­cho­dzą z Kra­sno­jar­ska – dodał. – Kawał drogi prze­wę­dro­wa­ły. Wszę­dzie u nich pa­nu­je ten sam baj­zel. Czego in­ne­go można spo­dzie­wać się po ludz­kich wy­skrob­kach?

Kluge skrzy­wił się. Wszy­scy ucie­ki­nie­rzy opo­wia­da­li to samo, a potem na­tych­miast zmie­nia­li zda­nie. Bu­do­wa­li cer­kwie, pili li­tra­mi czaj, śpie­wa­li tylko dla nich zro­zu­mia­łe pie­śni, tań­czy­li ho­pa­ka i kar­nie usta­wia­li się po wy­pła­tę za­sił­ków opie­kuń­czych. Na­śla­do­wa­li sta­rych miesz­kań­ców Mo­skwy, Pe­ters­bur­ga czy Niż­ne­go Now­go­ro­du. Tak jak oni, nie asy­mi­lo­wa­li się. Nie prze­ista­cza­li w Eu­ro­pej­czy­ków. Urzą­dza­li wła­sny świat, po­ten­cjal­nie nie­zwy­kle  nie­bez­piecz­ny.

Jed­nak in­for­ma­cja o miej­scu za­miesz­ka­nia ro­dzi­ny Nadii była bar­dzo ważna. Po­twier­dza­ła to, o czym wie­dzia­no, ale co cią­gle  we­ry­fi­ko­wa­no – w wiel­kim kraju tuż za wschod­nią gra­ni­cą Zjed­no­czo­nej Eu­ro­py cią­gle pa­no­wał chaos. I nikt nie po­tra­fił go opa­no­wać. 

– Niech powie, czemu prze­szły tylko one? Kto miał ko­rzy­stać z tego pod­ko­pu?

Günthe­ro­wi ko­lej­ne py­ta­nie samo ze­szło z ję­zy­ka. W ko­lej­ce cze­ka­ło na­stęp­ne. Każdy z do­wód­ców sek­cji, plu­to­nów czy kom­pa­nii znał na pa­mięć za­gad­nie­nia, o które na­le­ża­ło in­da­go­wać. Potem do żmud­nych prze­słu­chań przy­stę­po­wa­li ofi­ce­ro­wie wy­wia­du.  

– Po­wia­da, że po zmro­ku miała ru­szyć duża grupa. Prze­ku­pi­ła straż­ni­ków, bo nie była na li­ście. Złoto i kosz­tow­no­ści nadal są u nich w wiel­kiej cenie… Już za­bie­ra­ła się do wy­wa­ża­nia tego kubła, gdy po­ja­wi­li­śmy się my. Dzię­ku­je za wy­ko­na­nie za nią cięż­kiej pracy.

Vogel krzy­wo się uśmiech­nął.

– Mówi, że po­do­ba­ła się straż­ni­ko­wi, więc oka­zał li­tość – dodał. –  Nor­mal­ne…

 Wszy­scy żoł­nie­rze wie­dzie­li, że ucie­ki­nier­ki wiele mogły uzy­skać, kup­cząc swoim cia­łem.

Kluge chrząk­nął. To nie była istot­na spra­wa.

– Po­wiedz jej, żeby do­kład­niej opi­sa­ła sy­tu­ację. Nadal sze­rzy się głód, a oni wza­jem­nie się wy­rzy­na­ją?

Od­po­wiedź trwa­ła długo. Może Nadia coś z sie­bie wy­rzu­ca­ła, może po raz pierw­szy otwar­cie re­la­cjo­no­wa­ła to, czego do­świad­czy­ła.

– Twier­dzi, że bez prze­rwy toczą się we­wnętrz­ne walki. Roz­gryw­ki, kto obej­mie wła­dzę Po tym, jak zmie­cio­no par­tię ko­mu­ni­stycz­ną, po­wo­li wszyst­ko się nor­ma­li­zo­wa­ło. To wie z opo­wie­ści ro­dzi­ców. Ale bol­sze­wi­cy prze­kształ­ci­li się w Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków. Zy­sku­ją na zna­cze­niu, jed­nak z ni­czym sobie nie radzą. Pra­gną od­we­tu, więc sku­pia­ją się na prze­my­śle, nie ba­cząc, że lu­dzie mrą z głodu. Wielu bun­tu­je się prze­ciw­ko po­wro­to­wi daw­ne­go re­żi­mu. Pa­mię­ta­ją, co to było i czym się skoń­czy­ło. Wielu po­pie­ra, bo dyszą żądzą re­wan­żu za klę­skę ich pań­stwa. Ale jest coraz go­rzej. Mia­sta pu­sto­sze­ją. Lu­dzie je opusz­cza­ją, żeby mieć co do gęby wło­żyć. Uciecz­ka do Eu­ro­py to dla więk­szo­ści je­dy­ne wyj­ście.

Kluge po­ki­wał głową. Już nie słu­chał słów Vogla – i tak zo­sta­ną za­re­je­stro­wa­ne, a Nadia i jej matka kil­ka­krot­nie prze­słu­cha­ne. Mu­siał o wszyst­kim  po­wia­do­mić do­wódz­two od­cin­ka.  

– Śmi­gło­wiec z sa­pe­ra­mi i sek­cją re­zer­wo­wą już star­tu­je – stwier­dził po za­koń­cze­niu roz­mo­wy. – Do­sta­nie­my po­chwa­łę w roz­ka­zie za wzo­ro­we peł­nie­nie służ­by. Vogel, po­wiedz tym babom, że mogą wy­cho­dzić. Prze­ka­zu­je­my je do lagru przej­ścio­we­go. Czeka je dobra opie­ka… 

 

***

 

Pierw­sza wy­szła Nadia Ki­ri­len­ko. Jedną ręką obej­mo­wa­ła dziec­ko, przy­tu­lo­ne do pier­si. Dziew­czyn­ka trzy­ma­ła pod pachą szma­cia­ną lalkę.

Zo­ba­czyw­szy Rolfa, uśmiech­nę­ła się pro­mien­nie. Naj­wi­docz­niej widok wil­czu­ra przy­wiódł dobre wspo­mnie­nia. Zaraz potem na po­wierzch­nię wy­do­sta­ła się bab­cia, obar­czo­na drugą wnucz­ką. Wró­ci­ła szpar­ko i wy­nio­sła to­bo­łek.

Nadia, ge­sty­ku­lu­jąc, wy­rzu­ci­ła z sie­bie znowu kil­ka­na­ście zdań.

– Prosi o po­nie­sie­nie dzie­ci – bez ko­men­dy prze­tłu­ma­czył Vogel. – Są wy­czer­pa­ne, a spo­dzie­wa się dłu­gie­go mar­szu.

Kluge przy­zwa­la­ją­co kiw­nął głową.

–  Tak, oczy­wi­ście – rzu­cił. – Na­le­ży być prze­cież ludz­kim. I tego prze­strze­ga­my.

Ko­wal­ski prze­wie­sił ka­ra­bin snaj­per­ski przez ramię.

– Czemu nie? Trze­ba być ludz­kim – po­wtó­rzył z uśmie­chem. – I tacy wła­śnie je­ste­śmy. Po­mo­dlę się za was po dro­dze.

Jed­nym ru­chem sil­nych ra­mion umie­ścił dziew­czyn­kę z lalką na bar­kach. Aż pi­snę­ła z ucie­chy, gdy chwy­ci­ła głę­bo­ki okap hełmu.

Teraz, gdy ucie­ki­nier­ki wy­do­sta­ły się na świa­tło dzien­ne, Kluge obej­rzał je do­kład­nie. Po­now­nie po­wró­ci­ło po­czu­cie, że spo­tkał przed­sta­wi­cie­li nie­ist­nie­ją­cej już w Eu­ro­pie rasy. O któ­rej nie­kie­dy, w cza­sach, gdy był jesz­cze mło­dzie­niasz­kiem, wspo­mi­nał dzia­dek, już wtedy si­wiu­teń­ki sta­ru­szek. Nie po­sia­da­li sma­głej kar­na­cji skóry, więc nie byli Cy­ga­na­mi. Jed­nak orle nosy, ciem­ne jak wę­giel tę­czów­ki oczu, krę­co­ne włosy wy­raź­nie sy­gna­li­zo­wa­ły, kim mogą być.

Günther po kilku se­kun­dach po­rzu­cił bez­płod­ne roz­wa­ża­nia. Wie­dział, że w obo­zie przej­ścio­wym wszyst­ko zba­da­ją i wy­ja­śnią. Za­ło­ga lagru wy­ko­ny­wa­ła na­praw­dę dobrą ro­bo­tę.

– Nad­la­tu­je he­li­kop­ter! Wy­marsz! – wydał roz­kaz. Za­rzu­cił sobie na ramię worek, je­dy­ny do­by­tek ro­dzi­ny Kon­stan­ti­no­wych. – Idzie­my gę­sie­go, Ko­wal­ski na czele!

– O tak, na­le­ży być ludz­kim – dodał po chwi­li, wi­dząc, jak dru­gie dziec­ko lą­du­je na ra­mio­nach jed­ne­go ze strzel­ców. – I tacy wła­śnie je­ste­śmy.

 

***

 

Do­cho­dzi­li już do bramy obozu przej­ścio­we­go.

Wy­bu­do­wa­no sieć miejsc prze­trzy­my­wa­nia uchodź­ców. Wszyst­kie były do sie­bie bar­dzo po­dob­ne. Dłu­gie sze­re­gi ba­ra­ków miesz­kal­nych, roz­le­gły plac zbió­rek, kuch­nie, ma­ga­zy­ny, spory bu­dy­nek łaźni w kącie czwo­ro­bo­ku pło­tów z drutu kol­cza­ste­go i wież straż­ni­czych. Miej­sce zbio­ro­wych ką­pie­li zwy­kle szczel­nie prze­sła­nia­ły buj­nie krze­wią­ce się ży­wo­pło­ty. W osob­nej czę­ści lo­ko­wa­no so­lid­ne ko­sza­ry i wille ko­men­dan­tu­ry. Wszyst­ko prze­dzie­la­ły co­dzien­nie wy­gra­bia­ne traw­ni­ki, cie­szą­ce oko so­czy­stą zie­le­nią wio­sen­nej trawy.

Ten la­gier ni­czym nie róż­nił się od po­zo­sta­łych.

Dłoń Günthe­ra bez­wied­nie wy­ko­na­ła kilka ru­chów, ak­cen­tu­jąc rytm. Uśmiech­nął się ra­do­śnie. Z gło­śni­ków roz­brzmie­wa­ła ope­ro­wa mu­zy­ka Ri­char­da Wa­gne­ra. Bar­dzo ją lubił, a dawno nie sły­szał.

Wła­śnie roz­po­czy­nał się apel. Sze­re­gi osa­dzo­nych, ubra­nych w pa­sia­ki, stały nie­ru­cho­mo. Wszy­scy wy­glą­da­li na otę­pia­łych. Nie­któ­rzy błogo się uśmie­cha­li.

Kluge nie dzi­wił się ich za­cho­wa­niu. Służ­ba me­dycz­na SS kon­tro­lo­wa­ła naj­więk­sze kon­cer­ny far­ma­ceu­tycz­ne, a jej szef, grup­penführer Hans Men­ge­le, już dawno temu po­in­for­mo­wał, że do ma­so­wej pro­duk­cji wdro­żo­no zu­peł­nie nowe spe­cy­fi­ki, sty­mu­lu­ją­ce po­żą­da­ną świa­do­mość i za­cho­wa­nie. Znaj­do­wa­ły sze­ro­kie za­sto­so­wa­nie w sto­sun­ku do ludzi, któ­rzy jesz­cze nie stali się Eu­ro­pej­czy­ka­mi. Nie prze­mie­ni­li się du­cho­wo w Aryj­czy­ków.

Es­es­ma­ni wol­nym kro­kiem szli wzdłuż szpa­le­rów nie­daw­nych ucie­ki­nie­rów. Co parę kro­ków za­trzy­my­wa­li się, się­ga­li do nie­sio­nych przez straż­ni­ków pudeł i przy­pi­na­li wy­bra­nym osa­dzo­nym żółte ko­kar­dy.  

Ka­wał­ki tka­ni­ny wy­glą­da­ły zwy­czaj­nie, jed­nak lśni­ły czy­sto­ścią. Naj­wi­docz­niej czę­sto je prano.

Günthe­ra przy­jął sturmführer Jo­hann Müller. Za­ła­twił wszyst­ko spraw­nie i szyb­ko.

– Za­re­je­stru­je­my, roz­py­ta­my, przej­dą ba­da­nia. Pew­nie zaraz tra­fią pod prysz­nic. – Sta­ran­nie po­pra­wił czer­wo­ną opa­skę ze swa­sty­ką na rę­ka­wie czar­ne­go mun­du­ru. – Herr obe­rge­fre­iter, gra­tu­lu­ję do­brze prze­pro­wa­dzo­nej akcji.

Przez okno Kluge wi­dział nie­daw­ne pod­opiecz­ne, pro­wa­dzo­ne  przez ro­słe­go kon­wo­jen­ta. Trzy­mał w dłoni pejcz. Dziew­czyn­ka nadal tu­li­ła do pier­si lalkę. Uśmie­cha­ła się.

Günther miał na końcu ję­zy­ka py­ta­nie o to, co nie­daw­no mę­czy­ło jego umysł, ale Müller, pew­nie o tym nie wie­dząc, udzie­lił od­po­wie­dzi.

– To Ży­do­wi­ce… Ty­po­we okazy. – Ro­ze­śmiał się ru­basz­nie. – W Eu­ro­pie dawno po­zby­li­śmy się tych in­sek­tów, tu­czą­cych się kri­wią czy­stych ras, ale tutaj jest ich jesz­cze sporo. Tra­fi­ły w od­po­wied­niej chwi­li, wła­śnie we­ry­fi­ku­je­my pod­opiecz­nych. Też kla­sycz­ni pod­lu­dzie.

Kluge po­czuł za­do­wo­le­nie. Jego przy­pusz­cze­nia po­twier­dzi­ły się.

Zbie­rał się już do wyj­ścia. Sek­cja za­koń­czy­ła wy­ko­ny­wa­nie tego za­da­na. Pew­nie, osą­dził, za kilka dni nie bę­dzie o nim pa­mię­tał.

– Można ich prze­cież w roz­sąd­ny spo­sób wy­ko­rzy­stać do pro­stych prac – rzu­cił. – Pan to na pewno wie le­piej, sturmführer, ale sądzę, ze przy roz­bu­do­wie Wału Wschod­nie­go nadal by­li­by przy­dat­ni.

Müller prze­czą­co po­krę­cił głową.

– Nie­wie­lu ro­ku­je na­dzie­ję na zmia­nę – stwier­dził sucho. – To im­ma­nent­na cecha cha­rak­te­ru ta­kich osob­ni­ków.

Wes­tchnął.

– Na­tu­ral­nie, wy­ko­rzy­stu­je­my ich do róż­nych robót, tak jak daw­niej. Byli po­trzeb­ni do od­bu­do­wy wielu miast i two­rze­nia no­wych, teraz na­szej dumy. Oszczę­dzi­li­śmy ich, taka była ko­niecz­ność. A oni to wy­ko­rzy­sta­li. I bez­czel­nie po­wo­łu­ją się na nasze eu­ro­pej­skie prawo. Ten pro­blem na­ra­sta, wy­ma­ga roz­wią­za­nia. My­śli­my, że de­fi­ni­tyw­ne­go.

Męż­czy­zna w nie­na­gan­nie skro­jo­nym, czar­nym uni­for­mie uśmiech­nął się skąpo.

– Dla ga­tun­ku ludz­kie­go dru­giej ka­te­go­rii nie ma miej­sca w Eu­ro­pie no­we­go ładu i po­rząd­ku – pod­kre­ślił sta­now­czym tonem. – Po­waż­ne wy­zwa­nie i cięż­ka ha­ró­wa, ale jej spro­sta­my. Jak zwy­kle.

– Oczy­wi­ście. – Kluge wstał. Za­sa­lu­to­wał. – Wra­cam do swo­ich zadań. Heil Hi­tler!

Wy­cho­dząc, znowu po­pra­wił klam­rę pasa. Nadal drob­ny kło­pot spra­wia­ła le­ciu­teń­ka ni­czym piór­ko za­pin­ka, z tym samym, co daw­niej, na­pi­sem „Gott mit uns”.

 

***

 

Wra­ca­li. Z do­wódz­twa ba­ta­lio­nu Günther otrzy­mał po­le­ce­nie kon­ty­nu­owa­nia pa­tro­lu.

Za­trzy­mał się na chwi­lę i przyj­rzał ma­ja­czą­cym na ho­ry­zon­cie umoc­nie­niom pierw­szej linii Wału Wschod­nie­go. Ten widok za­wsze na­pa­wał go dumą. Ostwall, wznie­sio­ny na już azja­tyc­kich sto­kach Uralu, stale roz­bu­do­wy­wa­ny, sta­no­wił maj­stersz­tyk sztu­ki in­ży­nier­skiej, za­po­rę  nie do prze­by­cia dla armii Czer­wo­nych Fa­na­ty­ków, gdyby kie­dyś zde­cy­do­wa­li się go for­so­wać. Dawał pew­ność, że cy­wi­li­zo­wa­ne na­ro­dy Eu­ro­pa­lan­du będą spo­koj­nie bu­do­wać pięk­ną przy­szłość.  

Coś jed­nak psuło wspa­nia­ły obraz. Wy­so­ki komin obozu przej­ścio­we­go za­snu­wał nie­ska­zi­tel­ny błę­kit nieba kłę­ba­mi czar­ne­go dymu.

– Słusz­nie robią – mruk­nął pod nosem Kluge. Nie miał wąt­pli­wo­ści, co się stało. – Kraje na­sze­go kon­ty­nen­tu tylko dla tych, któ­rzy na nie za­słu­gu­ją. Nie dla Se­mi­tów, sło­wiań­skie­go i arab­skie­go bydła.

Nagle Günthe­ro­wi coś się przy­po­mnia­ło. Coś istot­ne­go.

Rolf jesz­cze nie od­po­czy­wał. Wil­czu­ro­wi na­le­żał się przy­naj­mniej kwa­drans od­de­chu na zre­ge­ne­ro­wa­nie sił. A on sam prze­stu­diu­je ważną wia­do­mość od brata. Za­afe­ro­wa­ny przy­go­to­wa­nia­mi do noc­nej li­ba­cji, rzu­cił tylko na nią okiem.

– Pięt­na­ście minut prze­rwy, żeby nasz czwo­ro­noż­ny tro­pi­ciel nieco od­sap­nął! – za­ko­men­de­ro­wał. – Można palić!

Kluge miał sze­ścio­ro ro­dzeń­stwa, co wcale nie było rzad­kie. Po­li­ty­ka pro­ro­dzin­na od dzie­siąt­ków lat świę­ci­ła try­um­fy. Po­zo­sta­wał mu jesz­cze nie­ca­ły rok obo­wiąz­ko­wej służ­by woj­sko­wej, a potem per­spek­ty­wa urzą­dze­nia sobie do­stat­nie­go życia. Nie­kie­dy do­wód­ca sek­cji ze zdzi­wie­niem kon­sta­to­wał, że czte­ry lata po­by­tu w Gren­schut­zu mi­nę­ły dla niego i ko­le­gów z dru­ży­ny, jesz­cze nie tak dawno zwy­kłych po­bo­ro­wych, tak szyb­ko, jakby ktoś strze­lił z bicza.  

Teraz uważ­nie stu­dio­wał in­fo­wieść od Hansa, naj­star­sze­go brata. Pro­wa­dził w Tule dużą fa­bry­kę czę­ści za­mien­nych i do­sko­na­le mu szło. Chciał, żeby Günther po zwol­nie­niu objął kie­row­nic­two no­we­go dzia­łu – od­lew­ni­cze­go. Miał nad­zo­ro­wać pracę pra­wie setki ro­bot­ni­ków, prze­nie­sio­nych z War­the­gau, nie­wiel­kie­go landu w środ­ko­wej Eu­ro­pie. Hans nad­mie­niał, że ci lu­dzie już się za­sy­mi­lo­wa­li. Są szcze­ry­mi Niem­ca­mi i do­bry­mi Eu­ro­pej­czy­ka­mi.

To była wspa­nia­ła wia­do­mość i cu­dow­na pro­po­zy­cja. Kluge błogo się uśmiech­nął.

Nie­spo­dzie­wa­nie ze­rwał się cie­pły wiatr, na­resz­cie przy­no­szą­cy za­po­wiedź bar­dziej skwar­nych dni.  

Nie­wiel­ki przed­miot, nie­sio­ny po­dmu­chem po­wie­trza, mu­snął po­li­czek Günthe­ra i upadł mu pod nogi. Żółta ko­kar­da, może źle przy­mo­co­wa­na, może po­spiesz­nie od­pię­ta, może ze­rwa­na przez no­si­cie­la, le­ża­ła u jego stop. Cią­gle lśni­ła czy­sto­ścią pięk­ne­go od­cie­nia żółci.

Kluge pa­trzył na nią w mil­cze­niu. Do­brze wie­dział, jak po­wsta­je i do czego służy.

Sta­ran­nie ją roz­dep­tał, a potem wgniótł w zie­mię. Tak mocno, że po żół­tej ko­kar­dzie nie po­zo­stał nawet ślad.

Na­tych­miast o niej za­po­mniał. Była drob­nym szcze­gó­łem bez zna­cze­nia, prze­myśl­nie zszy­tym ka­wał­kiem tka­ni­ny o wy­ra­zi­stej bar­wie, ni­czym wię­cej.

Po­wró­cił do swo­ich myśli. Serce prze­peł­nia­ła ra­dość. I duma, że może żyć wła­śnie teraz, w tym nowym, wspa­nia­łym świe­cie Zjed­no­czo­nej Eu­ro­py.

Komin obozu przej­ścio­we­go dymił coraz bar­dziej ob­fi­cie.

 

24 maja 2017 r. Roger Re­deye

 

Ilu­stra­cja – Dawid Boł­dys

Źró­dło ilu­stra­cji → https://www.facebook.com/ShredPerspectivesWorks/