Starość wiedźmina II

 

– Nie mamy nic lep­sze­go, tylko tę śmier­dzą­cą smołą go­rza­łę? – Ge­ralt bek­nął. – Odro­bi­ny słod­kie­go wina, kapki przej­rza­łej śli­wo­wi­cy? Cał­kiem ze­szli­śmy na psy…  

Ja­skier wes­tchnął cięż­ko. Za­sta­na­wiał się, czy wiedź­min na­praw­dę ro­zu­mie, o czym mówi. Ge­ral­to­wi po­ło­wa za­war­to­ści pu­cha­ru wy­star­cza­ła na jeden łyk, a wła­ści­wie ły­czek. Potem na­le­wał sobie ko­lej­ną miar­kę. I tak do wie­czo­ra, gdy walił się w łoże, pi­ja­ny w sztok. A ostat­nio kładł się spać coraz wcze­śniej, zaraz po po­łu­dniu. W ciągu dnia wy­pi­jał gą­sior trun­ku. I coraz czę­ściej zda­rza­ło się, że żądał na­stęp­ne­go.

– Zo­sta­ła nam tylko oko­wi­ta – za­uwa­żył fleg­ma­tycz­nie stary bard. – Wiele krusz­cu trze­ba wydać na wina i przed­nie miody. Na­praw­dę sporo… Nasz wspól­ny trzos od dawna zieje pust­ką. Nie mamy sre­bra, bra­ku­je kaszy, zje­dli­śmy ostat­nie gnaty pa­dłej krowy, któ­rej część ła­ska­wie od­stą­pi­li nasi są­sie­dzi, zwy­kli kmie­cie.

Prze­rwał na chwi­lę. Zbli­ża­ło się już po­łu­dnie. Ja­skier przy­po­mniał sobie, ze po­wi­nien zająć się przy­go­to­wa­niem Ge­ral­ta do wy­stę­pu. Przy­go­to­wa­niem wiedź­mi­na i tru­chła strzy­gi, tkwią­ce­go w za­snu­tej  pa­ję­czy­na­mi kącie nie­wiel­kiej izby.

Bu­dzą­ca obrzy­dze­nie twarz ostat­nie­go z po­two­rów, zgła­dzo­nych przez Ge­ral­ta, miała taki wyraz, jakby ta czło­wie­czo­po­dob­na isto­ta pil­nie przy­słu­chi­wa­ła się roz­mo­wie.

– Wy­gód­ka za cha­łu­pą pełna po brze­gi, strze­cha prze­cie­ka, a ty ma­rzysz o winie! – po chwi­li cią­gnął Ja­skier z ki­pią­cą w gło­sie zło­ścią. – Jeść nie mamy co! Do­brze cho­ciaż, że dziś jar­mark. Wy­stą­pi­my, coś do trzo­sa wpad­nie, spyżę też otrzy­ma­my.

Bard szarp­nął stru­nę lutni, spraw­dza­jąc, czy in­stru­ment do­brze brzmi. Po­gar­dli­wie prych­nął.

Ge­ralt od dawna żył już tylko wspo­mnie­nia­mi, coraz bar­dziej męt­ny­mi. Przy­po­mi­na­niem sobie daw­nych cza­sów i tego, czego do­ko­nał. To sta­no­wi­ło zaj­mu­ją­cą jego umysł po­cie­chę by­to­wa­nia w roz­wa­la­ją­cej się cha­łu­pin­ce na pod­gro­dziu zamku ko­me­sa Ty­mo­te­usza i opróż­nia­niem ko­lej­nych flasz trun­ku. Je­dy­ną ra­do­ścią sta­re­go już wiedź­mi­na  były wy­stę­py na tar­gach. Na drew­nia­nym po­de­ście, to­czo­nym przez kor­ni­ki, przed­sta­wiał scenę walki ze strzy­gą. Ja­skier śpie­wał pie­śni, ze swadą snuł hi­sto­rię krwa­we­go star­cia, a na ko­niec ob­cho­dził ga­wiedź, trzy­ma­jąc ka­pe­lusz w dłoni. Sy­pa­ły się mie­dzia­ki, cza­sem srebr­ni­ki, z po­do­bi­zną wład­cy kasz­te­lu, od kilku lat jed­nak coraz mniej ob­fi­cie. Chło­pi wo­le­li dawać jajka, bru­kiew i reszt­ki nie­sprze­da­nych pło­dów ze swo­ich za­go­nów.

Nie­kie­dy Ge­ralt przez sen wspo­mi­nał ostat­nią ko­bie­tę, którą ko­chał całą duszą. Szar­pał się wtedy, mio­tał, jakby o coś wal­czył. Cza­sa­mi szlo­chał.

Po­rzu­ci­ła go dawno temu. Nigdy o niej nie mówił i za­bro­nił Ja­skro­wi, teraz współ­miesz­kań­co­wi nędz­nej sa­dy­by, wy­ma­wia­nia jej imie­nia. Zaraz po tej roz­łą­ce na­ro­dził się po­ciąg Ge­ral­ta do opróż­nia­nia butli go­rza­ły. Już nie ustą­pił i z każ­dym ro­kiem się zwięk­szał, a wiedź­min bez­wol­nie mu się po­da­wał.

Ja­skier so­czy­ście splu­nął na po­le­pę.

– Naj­gor­sze, że tru­chło tej po­czwa­ry za­czę­ły żreć ja­kieś ro­ba­czy­ska. – To­wa­rzysz Ge­ral­ta po­dra­pał się po reszt­kach siwej czu­pry­ny, oka­la­ją­cej łysą głowę. – Dziu­ry po­ro­bi­ły się jej nie­mal na wylot. Jak, spo­zie­ra­jąc na taki ze­schły ze­włok z otwo­ra­mi, lu­dzi­ska uwie­rzą, że strzy­gi wy­szar­py­wa­ły wnętrz­no­ści, krew wy­pi­ja­ły ze sma­kiem? Po­że­ra­ły żyw­cem ojców i dzia­dów pod­da­nych ko­me­sa? Nijak…

Szkla­ne gałki zmu­mi­fi­ko­wa­ne­go ciała strzy­gi, ła­ska­wy dar dawno zmar­łe­go bal­wie­rza, wiel­bi­cie­la Ge­ral­ta, zda­wa­ły się wpa­try­wać w brud­ny pu­char wiedź­mi­na. Zręcz­nie osa­dzo­ne w pu­stych oczo­do­łach, po­ma­lo­wa­ne mi­ster­nie przez Ja­skra, jesz­cze teraz spra­wia­ły wra­że­nie tę­czó­wek i źre­nic żywej isto­ty.

– Ale, je­że­li tru­chło znisz­cze­je ze szczę­tem, cóż po­cznie­my? – kon­ty­nu­ował Ja­skier ze smut­kiem. – Przyj­dzie umie­rać… Strzyg już dawno nie ma, wy­bi­łeś wszyst­kie. A tę opo­wieść od lat po­ka­zu­je­my, pra­wie wszy­scy znają ją na pa­mięć. Coś no­we­go trza wy­my­ślić!

Ro­go­wym grze­bie­niem za­czął prze­cze­sy­wać dłu­gie włosy na nie­kształt­nej czasz­ce po­two­ra. Wy­jąt­ko­wo do­brze się za­cho­wa­ły.

– Coś uro­kli­we­go, po­ra­ża­ją­ce­go, za­pie­ra­ją­ce­go pro­sta­kom dech w pier­si. A ty tylko wiń­sko i oko­wit­kę byś chlał!

Z całej siły wal­nął pię­ścią w stół. Tak mocno, że syk­nął z bólu.

– Praw­dę ci po­wiem – za­koń­czył. – Słusz­nie rze­kłeś, że zsze­dłeś na psy. Z wiel­kie­go wiedź­mi­na zro­bi­ło się wiel­kie pi­ja­czy­sko. Co mnie przy tobie jesz­cze trzy­ma? Chyba głu­pia li­tość…

Ge­ralt trzę­są­cą się dło­nią wlał do kie­li­cha sporo go­rzał­ki. Męt­ne­go płynu o wy­raź­nie sza­ra­wej bar­wie. Po­cią­gnął łyk.

Po­trzą­snął głową i sta­ran­nie wy­tarł wargi.

– Strzy­gi ubi­ja­łem na kopy… – Prze­cią­gle czknął dwa razy. – Nic trud­ne­go, miały jeno kły w szczę­kach moc­nych jak gra­nit i dłu­ga­śne pa­zu­rzy­ska u rąk i stóp, po­dob­ne zę­bi­skom wi­wer­ny. Mocne i ostre, ale trza było tylko uwa­żać, zanim pal­ców się nie od­sie­ka­ło. Pro­sta ro­bo­ta, zwy­kły miecz wy­star­czał.

Uśmiech­nął się krzy­wo i czule po­gła­dził tru­chło po czu­pry­nie.

– Wy­glą­da­ły okrop­nie, więc lu­dzi­ska srali ze stra­chu na widok tego masz­ka­ro­na, a one to wy­ko­rzy­sty­wa­ły – cią­gnął z nutą tę­sk­no­ty w gło­sie. – Jak krwi już sporo uto­czy­ły, człek słabł, więc zaraz ła­ko­mie zja­da­ły go żyw­cem. Zo­sta­wał tylko szkie­let i czasz­ka. Nawet je lu­bi­łem, bo wdzięcz­ni kmie­cie suto mnie ob­da­ro­wy­wa­li.

Dopił resz­tę za­war­to­ści pu­cha­ru.

– Ech, szko­da, że kilku nie oszczę­dzi­łem… – Grube palce wiedź­mi­na po­pra­wi­ły uło­że­nie ko­smy­ka wło­sów na czole strzy­gi. – Żal… Ży­li­by­śmy w do­stat­ku…

Ja­skier już nie słu­chał, zbie­rał do gar­nusz­ka sadzę z ko­mi­na.

Raz na czte­ry nie­dzie­le przy­pa­dał dzień jar­mar­ku. Przy­by­wa­li lepsi kupcy, kmie­cie z oko­licz­nych wio­sek, ko­wa­le, bed­na­rze, szew­cy i ko­ło­dzie­je roz­sta­wi­li licz­ne stra­ga­ny. Wła­ści­wie wszy­scy otwo­rzy­li je już wcze­snym ran­kiem, pil­nie ra­chu­jąc, ileż zbio­rą monet, bi­tych w nowej men­ni­cy Ty­mo­te­usza. Na­le­ża­ło przy­go­to­wać Ge­ral­ta do ode­gra­nia sceny za­rżnię­cia strzy­gi po mor­der­czym star­ciu: uczer­nić brwi, po­kryć po­licz­ki kar­mi­nem, wy­że­bra­nym u są­siad­ki. Ogo­lić, żeby nie wy­glą­dał jak pro­szal­ny dziad, wy­cią­ga­ją­cy rękę po datek. Sa­me­mu się przy­go­to­wać do speł­nie­nia roli opo­wia­da­cza, lut­nię do­stro­ić, pie­śni nowe i stare cho­ciaż tro­chę prze­ćwi­czyć.

Ge­ral­to­wi od dawna dy­go­ta­ły dło­nie, wiec na widok brzy­twy krę­cił głową i na­tych­miast wy­chy­lał kie­li­sze­czek go­rza­łecz­ki.

Ja­skier mu­siał tez do­ko­nać naj­waż­niej­sze­go: wlać do gar­dła to­wa­rzy­sza dzban wy­sta­łej ma­ślan­ki, potem drugi, aż w końcu Ge­ralt wy­rzy­ga wszyst­ko. Trze­ci wiedź­min pił już sam, do­brze ro­zu­mie­jąc, że wtedy wy­trzeź­wie­je.

Stary lut­ni­sta po­trząsnął głową.  

– Tyle za­bie­gów, tyle sta­rań, żeby ze­brać chudy trzo­sik mar­nych mie­dzia­ków – mru­czał pod nosem. – Tyle kła­nia­nia się, czap­ko­wa­nia, przy­mil­nych uśmie­chów, żeby nie zdech­nąć z głodu. I żeby Ge­ralt na­stęp­ne­go dnia znowu się­gnął po ulu­bio­ny na­pi­tek.

Wa­le­nie w drzwi prze­rwa­ło roz­my­śla­nia barda. Uchy­lił zmur­sza­łą okien­ni­cę i wyj­rzał na ze­wnątrz.

Za­ję­ci roz­mo­wą, nie usły­sze­li rże­nia kilku koni i cięż­kich stąp­nięć nie­spo­dzie­wa­nych gości: wy­glą­da­ją­ce­go do­stoj­nie wy­so­kie­go męż­czy­zny w po­zła­ca­nej kol­czu­dze i sutym płasz­czu z atła­su, i kilku ro­słych pa­choł­ków w prze­szy­wa­ni­cach i heł­mach, z mie­cza­mi u pasa.

 

***

 

– Je­stem Fulko, bur­gra­bia ko­me­sa Ty­mo­te­usza. – Ton głosu przy­by­sza  w błysz­czą­cym ema­lią rynsz­tun­ku brzmiał wy­nio­śle. – Ależ tu chlew… Który z was jest Ge­ral­tem? Dla ja­sno­ści: tym, kto pod­da­nym prze­świet­ne­go ko­me­sa przed­sta­wia opo­wie­ści z życia tego człe­ka?

Kry­tycz­nym spoj­rze­niem ob­rzu­cił wnę­trze izby, po­le­pę po­kry­tą ob­gry­zio­ny­mi ko­ść­mi, od dawna nie­wy­cie­ra­ny blat stołu, nie­za­sła­ne łoża.

Widok tru­chła strzy­gi przy­wo­łał uśmiech na jego twa­rzy.

Bur­gra­bia i czte­rech to­wa­rzy­szą­cych mu ro­słych knech­tów pra­wie wy­peł­ni­li nie­wiel­ką izbę. Jeden ze zbroj­nych trzy­mał na ra­mie­niu spory tobół.

– Ogar­nij­cie się tro­chę… – Fulko po­gar­dli­wie prych­nął. – Tyś za­ba­wiasz po­spól­stwo jako Ge­ralt?

Dłoń w rę­ka­wi­cy z pięk­nie wy­pra­wio­nej skóry wska­za­ła wiedź­mi­na.

– Jako żywo… – Ge­ralt wes­tchnął. – Uro­dzi­łem się w Riwii, tam na­uczy­łem się fachu wiedź­miń­skie­go. I nie pieprz mi, capie w je­dwab­nych gat­kach, żem jest jakąś po­płu­czy­ną po naj­lep­szym wiedź­mi­nie na świe­cie. Ano, wszyst­ko, co mo­głem wybić, wy­bi­łem, a z cze­goś trze­ba żyć, więc po­ka­zu­ję swoje do­ko­na­nia tym, który pra­gną je zo­ba­czyć.

Kaszl­nął ochry­ple i splu­nął. Zrzu­cił le­żą­cą na ławie pe­ru­kę z koń­skiej grzy­wy, po­rwał przy­kry­tą nią rę­ko­jeść mie­cza i jed­nym, płyn­nym ru­chem przy­sta­wił za­koń­cze­nie szty­chu do gar­dła przy­by­sza. Klin­gę szpe­ci­ły licz­ne wżery i wgłę­bie­nia, płaz po­kry­wa­ły mysie bobki, jed­nak broń nadal wy­glą­da­ła na ostrą.

I taką była: od czasu do czasu wiedź­min rych­to­wał swój oręż w nie­od­le­głej kuźni. Z wy­sił­kiem na­ci­skał pedał, ob­ra­ca­ją­cy ka­mień szli­fier­ski.

Oszczę­dzał oseł­kę kra­sno­lu­dów, bo zo­sta­ła mu ostat­nia.

Nie­mal rów­no­cze­śnie bur­gra­bia wy­cią­gnął z po­chwy pu­gi­nał i przy­ło­żył do szyi Ge­ral­ta, tam, gdzie pul­so­wa­ła tęt­ni­ca.

Przez chwi­lę w mil­cze­niu pa­trzy­li sobie w oczy. Żaden nie spu­ścił wzro­ku.

– Zwra­cam cześć… – Głos przy­by­sza za­brzmiał iro­nicz­nie. – Spo­koj­nie, lu­dzie!

Pod­niósł dłoń, ha­mu­jąc swo­ich to­wa­rzy­szy, któ­rzy już wy­cią­gnę­li mie­cze z po­chew.

– Wie­rzę ci, że rze­czy­wi­ście wiedź­mi­nem je­steś, a nie po­spo­li­tym uda­wa­czem – cią­gnął, lekko się uśmie­cha­jąc. – Jed­nak mu­sia­łem to spraw­dzić. Po­zwól, że przy­naj­mniej tę kupę zmur­sza­łych desek do­pro­wa­dzę do ładu.

Tu­li­chem zgar­nął wszyst­ko z blatu na po­le­pę, po­zo­sta­wia­jąc tylko gą­sio­rek z reszt­ką go­rzał­ki, pustą szkla­ni­cę i ko­biał­kę pełną orze­chów.

– Zo­staw­cie dary ko­me­sa! – Fulko kla­snął w dło­nie. – A potem wyjdź­cie! Tyś, mnie­mam, jest Ja­skier? Mo­żesz słu­chać. Przy­dasz się nam, po­eci­no. Nie­złe rymy ukła­dasz.

Roz­siadł się na zydlu i wy­god­nie wy­cią­gnął nogi.

Zbroj­ny umie­ścił na stole pę­ka­ty worek. Za­brzę­cza­ło szkło.

– Pan wiel­ce roz­le­głych ziem, zna­mie­ni­ty komes Ty­mo­te­usz… – z em­fa­zą roz­po­czął Fulko. Nie do­koń­czył. 

– Od­puść sobie, człe­ku, te ty­tu­ły – bez­ce­re­mo­nial­nie prze­rwał mu Ge­ralt. Znowu bek­nął. – Mów, z czym przy­by­łeś. Cóż tam Tymek wsa­dził do środ­ka?

Palce wiedź­mi­na roz­plą­ty­wa­ły rze­mien­ny supeł, ścią­ga­ją­cy grube sukno pa­kun­ku.

Bur­gra­bia uśmiech­nął się krzy­wo. Obok worka wy­lą­do­wa­ła sa­kiew­ka. Było widać, że jest do­brze wy­pcha­na.

– Po­słu­chaj mnie uważ­nie – pod­jął po chwi­li na­my­słu. – Lu­dzi­ska nadal przy­cho­dzą na twoje od­gry­wa­nie hi­sto­rii z daw­nych cza­sów, a to dziw­ne… Bar­dzo dziw­ne. Po­win­no im skrę­cać be­be­chy, tyle razy już wi­dzie­li jedno i to samo, a jed­nak nie… Co nieco gro­sza za­wsze sypną, i dzię­ki ich hoj­no­ści nie zde­chłeś jesz­cze z głodu gdzieś pod pło­tem.

Palce męż­czy­zny w atła­so­wym płasz­czu wy­stu­ka­ły wolny rytm, jakby nad czymś teraz się za­sta­na­wiał.

– Nie bar­dzo cie­bie już roz­po­zna­ją, jed­nak­że wie­dzą, że ich chro­ni­łeś – kon­ty­nu­ował nie­śpiesz­nie. – Spra­wie­dli­wość wy­mie­rza­łeś, stwo­ry okrop­ne za­bi­ja­łeś. Byłeś ich bo­ha­te­rem, wiemy o tym. Dzie­cia­ki z lu­bo­ścią bawią się w szlach­to­wa­nie po­two­rów, a tego, kto czę­sto wy­gry­wa, na­zy­wa­ją twoim imie­niem…

Za­milkł na chwi­lę. Ude­rze­nia kłyk­ci za­brzmia­ły do­no­śniej.

– Niby nic wiel­kie­go, wspo­min­ki daw­nych cza­sów – cią­gnął tak samo wolno, jak po­przed­nio – a jed­nak pa­rę­dzie­się­ciu do­ro­słych skur­wie­li za­ło­ży­ło brac­two two­je­go imie­nia i za­żą­da­ło po­wro­tu do daw­nych cza­sów. Zna­leź­li wielu ko­mi­li­to­nów… I ko­lej­nych na­śla­dow­ców. Wszy­scy gniją już w lo­chach.

Ge­ralt nie słu­chał uważ­nie. Usta­wiał przed sobą wy­cią­gnię­te z wora za­la­ko­wa­ne butle i fla­sze. Za­tarł dło­nie z ucie­chy.

– Ja­skier, ponad dwa tu­zi­ny tych do­bro­ci, a le­d­wie na­po­czą­łem ten róg ob­fi­to­ści! – krzyk­nął ra­do­śnie. – Nie leń się, od­szpun­tuj jeden i na­le­waj!

Bard wzniósł ręce, ge­stem oka­zu­jąc za­do­wo­le­nie z nie­spo­dzie­wa­ne­go daru.

– Na dole spo­czy­wa wę­dzo­na szyn­ka, su­szo­ne mię­si­wo, psze­nicz­ne chle­by do­brze wy­pie­czo­ne. I inne jadło, wolno się psu­ją­ce – wy­li­czał z uśmie­chem bur­gra­bia. – W końcu sobie pod­je­cie. A trzo­sik rów­nie zacny…

Po­kle­pał skó­rza­ny mie­szek.

– Wszyst­ko tak w uzna­niu na­szych chwa­leb­nych za­sług? – Ja­skier spraw­nie wy­cią­gnął za­tycz­kę z szyj­ki naj­więk­sze­go gą­sio­ra. – Ge­ral­cie, po jed­nym kie­li­chu i zbie­ra­my się! Dzię­ki ci, prze­świet­ny panie! Jak to wino cud­nie pach­nie!

Z uśmie­chem roz­anie­le­nia mocno po­cią­gnął nosem.

– Ostat­nie wasze igrce przed bed­na­rza­mi, ko­ło­dzie­ja­mi, płat­ne­rza­mi, zie­la­rza­mi i po­zo­sta­ły­mi za­cny­mi pod­da­ny­mi na­sze­go ko­me­sa. – Fulko czub­kiem szty­le­tu sta­ran­nie czy­ścił pa­znok­cie. Ton głosu nagle stward­niał. – Sporo ich przy­by­wa… Do­my­śla­my się, czemu. Pra­gną przy­po­mnie­nia sobie prze­szło­ści. Wi­dzisz, Ge­ral­cie, stary mo­czy­mor­do, sta­łeś się re­li­kwią z tę­sk­no­tą wspo­mi­na­nych mi­nio­nych lat. Ją­drem dziw­ne­go oporu…

Dłu­gie kłyk­cie Fulka po­now­nie ude­rzy­ły w stół.

– A zatem – bur­gra­bia strze­lił teraz pal­ca­mi – od na­stęp­nej środy ktoś inny przej­mie twoje za­da­nie. Ktoś do­brze przy­go­to­wa­ny. Ktoś, kto po­ka­że to samo, co ty, Ge­ral­cie, tyle, że bę­dzie miał na imię Ty­mo­te­usz. Po­ka­że mło­dość na­sze­go ko­me­sa, nie wszyst­kim znaną. Coraz licz­niej­si nasi pod­da­ni winni do­brze poj­mo­wać, kto nimi włada: ten, kto wy­zwo­lił ich z oko­wów stra­chu, zabił wro­gów. I słusz­nie potem ze­brał splen­do­ry, które lu­dzi­ska sami mu ofia­ro­wa­li w po­dzię­ce. Jemu i jego wier­nym to­wa­rzy­szom.

Gość uśmiech­nął się sze­ro­ko, po­ka­zu­jąc równe, nie­ska­la­nie białe zęby. Nie bra­ko­wa­ło ani jed­ne­go.

– Czyż nie dla­te­go zwą go Krwio­pij­cą? – Ja­skier przez dziu­rę w ple­cach wsa­dził do środ­ka tru­chła strzy­gi dwa grube kije, żeby usztyw­nić ciało. – Za­iste, wszy­scy ko­cha­ją i czczą ko­me­sa Ty­mo­te­usza… Pew­nie krew po­two­rów chłep­tał, gdy któ­re­goś ubił?

Oczy barda nagle bły­snę­ły.

– Nie pomnę, panie, ile ich było – cią­gnął wolno – ale lu­dzi­ska pra­wią, że gdy inni, tacy jak Ge­ralt, mir czy­ni­li, Ty­mo­te­usz wło­ści zgar­niał i da­ni­ny na­kła­dał… Jed­nak pew­ni­kiem kilka stwo­rów prze­klę­tych zgła­dził i krwi ich się ożło­pał, stąd miano takie nosi. I stąd jego sługi przy­wdzie­wa­ją atła­so­we płasz­cze, warte ze dwie wsie.

Bard ro­ze­śmiał się szy­der­czo. Żwawo za­brał się za uczer­nia­nie brwi Ge­ral­ta, Po­zo­sta­wa­ło jesz­cze ogo­le­nie to­wa­rzy­sza, a potem wtar­cie kar­mi­nu w po­licz­ki i czoło.  

– Dwa razy wy­po­wie­dzia­łeś słowo z ludz­ką po­so­ką zwią­za­ne, dwa razy… – Głos Fulka przy­po­mi­nał sy­cze­nie żmii. – Pierw­szy i ostat­ni. Pa­mię­taj o tym, bo trze­cie, głup­cze, sta­nie się chwi­lą two­jej śmier­ci. Ty­mo­te­usza zwą No­wa­to­rem, nie­kie­dy Es­te­tą, a nie Krwio­pij­cą.

Bur­gra­bia przy­glą­dał się uważ­nie Ja­skro­wi, ten jed­nak zmil­czał.

– Ty i Ge­ralt zaj­mo­wa­li­ście się daw­niej za­ję­cia­mi, przy­zna­ję, szla­chet­ny­mi. Taak… – pod­jął Fulko po chwi­li. – Chwa­leb­ny­mi, a za­ra­zem głu­pi­mi. Inni, w tym nasz wiel­ki komes, dbali o coś znacz­nie waż­niej­sze­go. Targi i jar­mar­ki fun­do­wa­li, spro­wa­dza­li mi­strzów bie­głych w sztu­ce ob­rób­ki drew­na i me­ta­li, nawet cza­ro­dziej­ki na­kło­ni­li, by swoją sztu­kę na po­lep­sze­nie zdro­wia pod­da­nych skie­ro­wa­ły. Nie­wdzięcz­ny trud… Teraz słusz­nie Ty­mo­te­usz ko­rzy­sta z pew­nych przy­wi­le­jów.

Bard na końcu ję­zy­ka miał ką­śli­wą uwagę, że Ty­mo­te­usz łupi wszyst­kich, aż miło, jed­nak znowu zmil­czał. Fulko i czte­rech zbroj­nych roz­pra­wi­li­by się z nim i Ge­ral­tem w oka­mgnie­niu. Gdyby wiedź­min był młod­szy, dałby sobie radę ze słu­żal­ca­mi Krwio­pij­cy.

Gdyby miał ze dwa dzie­siąt­ki lat mniej, nie chlał go­rza­ły i piw­ska od rana do wie­czo­ra i prze­stał żyć wspo­mnie­nia­mi – z go­ry­czą po­my­ślał bard. – Gdyby…

Zręcz­nie osa­dził na zmierz­wio­nej czu­pry­nie wiedź­mi­na pod­nie­sio­ną z po­le­py pe­ru­kę. Barwą i ob­fi­to­ścią sier­ści przy­po­mi­na­ła lwią grzy­wę.

– Jeśli wiedź­miń­ska pro­fe­sja chwa­leb­ną była, lecz mimo tego głu­pią, cze­muż Ty­mo­te­usz pra­gnie wejść w moją skórę? – Mil­czą­cy do tej chwi­li Ge­ralt, za­ję­ty sma­ko­wa­niem ru­bi­no­we­go płynu w szkla­ni­cy, nie­spo­dzie­wa­nie prze­mó­wił. – Czemu? Ob­ja­śnij mi, ła­skaw­co.

Z za­do­wo­le­niem mla­snął ję­zy­kiem, pew­nie z uzna­niem kwi­tu­jąc smak wina.

– Bo lu­dzie w więk­szo­ści są wła­śnie głupi. – Fulko wzru­szył ra­mio­na­mi. Wes­tchnął, jakby tłu­ma­czył spra­wę naj­oczy­wist­szą w świe­cie. – A dur­niom na­le­ży po­ka­zy­wać drogę. Cią­gle wspo­mi­na­ją dawne dzie­je. Jak się to im do­brze żyło, gdy danin nie uisz­cza­li, trak­tów nie bu­do­wa­li, pańsz­czy­zny dla dobra wszyst­kich nie od­ra­bia­li.

Nie­spo­dzie­wa­nie za­śmiał się, jakby coś go nie­zwy­kle roz­ba­wi­ło, a potem otarł z po­wiek łzy roz­ba­wie­nia.

– Komes po­sta­no­wił wska­zać im, że kie­dyś i on był wiedź­mi­nem, jed­nak­że szyb­ko zro­zu­miał, że po­dą­ży inną drogą. Dobrą dla niego i po­zo­sta­łych. Ro­zu­miesz, Ge­ral­cie, ty stary pryku? Dawny wiedź­min Ty­mo­te­usz jest teraz na­szym ko­cha­nym ko­me­sem, No­wa­to­rem i Es­te­tą. Głu­pie bajdy ucich­ną. A je­że­li ty bę­dziesz pa­trzył, jak przed­sta­wia­na jest opo­wieść o prze­wa­gach Ty­mo­te­usza, i krzy­czał: „Ty­mo­te­usz! Ty­mo­te­usz! Wo­jow­nik wiel­ki, lu­dzie, ileż dobra mu za­wdzię­cza­my!”, tego wie­czo­ra ktoś cię od­wie­dzi i nową sa­kie­wecz­kę wrę­czy. Twoja ru­de­ra stoi ledwo parę staj od zamku. Ro­zu­miem, że się zga­dzasz? Nie masz wyj­ścia…

Bur­gra­bia znowu pod­jął czysz­cze­nie pa­znok­ci. Uważ­nie wpa­try­wał się w twarz wiedź­mi­na. Teraz, gdy zdo­bi­ła go bujna pe­ru­ka, wy­glą­dał znacz­nie mło­dziej.

Cze­kał na od­po­wiedź.  

Ge­ralt czknął prze­cią­gle.

– A co mam gadać, gdy nowe da­ni­ny ogło­si? – Wiedź­min wy­rwał z nosa kilka ster­czą­cych wło­sków. Obej­rzał je uważ­nie: były cał­kiem siwe. – Ka­fta­ny, płasz­cze z atła­su, zbro­je po­zła­ca­ne są eks­pen­sem wiel­kim… Łupi wszyst­kich jak pi­jaw­ka, ot co, ten twój do­bro­czyń­ca i zba­wi­ciel.

Po­marsz­czo­na twarz daw­ne­go za­bój­cy po­two­rów wy­ra­ża­ła jedno uczu­cie: po­gar­dę.

Wolno po­ki­wał głową.

– Cóż cię to ob­cho­dzi? – Bur­gra­bia prych­nął i wzru­szył ra­mio­na­mi. – Raz na czte­ry nie­dzie­le ktoś do­star­czy taki sam wór ob­fi­to­ści. Sa­kie­wecz­kę nie tak czę­sto, jed­nak i ją pod­rzu­cę, gdy cię znowu na­wie­dzę. Szyb­ko tę budę zbu­rzysz, zacne do­misz­cze wznie­siesz, ze dwie włóki ziemi do­ku­pisz, pa­rob­ków naj­miesz… Żebyś tylko wszyst­kie­go nie prze­pił.

Fulko wstał. Naj­wy­raź­niej zbie­rał się do wyj­ścia.

– Ostat­nie przed­sta­wie­nie, Ge­ral­cie z Riwii. – Głos Fulka znowu stward­niał. – A je­że­li się roz­my­ślisz, wiedz, że nie­ba­wem ktoś znaj­dzie twoje ciel­sko z dziu­rą w brzu­chu. Tru­chło strzy­gi weź­mie­my… Zanim nie przy­go­tu­je­my cze­goś no­we­go, jesz­cze się przy­da.

– Któż bę­dzie Ty­mo­te­uszem? – z cie­ka­wo­ścią za­py­tał Ja­skier. Dał Ge­ral­to­wi kuk­sań­ca, żeby w końcu się ru­szył. – Prze­cież nie sam komes?

– Pew­nie, że nie! – Czło­wiek w po­zła­ca­nej kol­czu­dze ro­ze­śmiał się ru­basz­nie. – Mamy spo­sob­ne­go człe­ka: mim, li­no­sko­czek, kręci się jak fryga… Gadać po­tra­fi spraw­nie i tak do­no­śnie, że wszy­scy go usły­szą. Po­stu­rę też ma od­po­wied­nią.  

Pięk­ne zęby bły­snę­ły w sze­ro­kim uśmie­chu.

–Ty też, po­czci­wi­no, za­ro­bisz kilka gro­szy – Fulko otu­lił się płasz­czem. – Na­pisz parę bal­lad o czy­nach ko­me­sa Ty­mo­te­usza, a nie po­ża­łu­jesz… Do­brze, że­ście się zgo­dzi­li, moi lu­dzi­ko­wie. Z cze­goś trze­ba żyć, a teraz mię­si­wa, chle­ba i oma­sty wam nie za­brak­nie.

Bur­gra­bia po­cią­gnął nosem. Potem drugi raz. Skrzy­wił się.  

– Ge­ral­cie, w końcu wymyj swoje sfla­cza­łe ciel­sko – rzu­cił na po­że­gna­nie, po­pra­wia­jąc pas ze złotą klam­rą. – Śmier­dzisz… Cuch­niesz potem, gów­nem i sta­rzy­zną. Mój pan, wiel­ki komes, wiel­ki bo­ha­ter, kąpie się raz na dwie nie­dzie­le! Ob­my­wa trudy spra­wo­wa­nia władz­twa w kry­sta­licz­nie czy­stej wo­dzie są­sied­nie­go je­zio­ra. A i w zamku ko­rzy­sta, tak jak ja, z wanny.

Naj­wi­docz­niej Ful­ko­wi za­schło w gar­dle, bo po­cią­gnął spory łyk li­kwo­ru wprost z gą­sio­ra. Z uzna­niem po­ki­wał głową.

– Po­zbądź się nie­czy­sto­ści, bo trud­no znieść ten fetor – rzu­cił. – Na­stęp­nym razem do darów do­ło­żę mydło. Pew­nie wiesz, że komes spro­wa­dził parę setek my­dla­rzy, trud­nią­cych się fa­bry­ka­cją tego spe­cy­fi­ku. Cóż za wspa­nia­łe, nowe czasy!

W gło­sie bur­gra­bie­go za­brzmiał nie­uda­wa­ny za­chwyt.

– Nie­ba­wem gnidy, pchły i wszy odej­dą w za­po­mnie­nie! – dodał po chwi­li za­sta­no­wie­nia, otwie­ra­jąc drzwi. – Cóż za nowy, wspa­nia­ły ład stwo­rzył Ty­mo­te­usz! – po­wtó­rzył. – Wy też znaj­dzie­cie w nim miej­sce, cho­ciaż je­ste­ście już zde­chla­ka­mi. Nawet o ta­kich dbamy…

 

***

 

Ścią­gnię­ta twarz wiedź­mi­na zna­mio­no­wa­ła od dawna obce mu uczu­cie: za­sta­no­wie­nie. Nagle po­trzą­snął głową, jakby jego prze­my­śle­nia nie­zbyt mu się po­do­ba­ły.

– Gdzież ten Krwio­pij­ca, prze­klę­ta strzy­ga w ludz­kiej skó­rze, ob­my­wa swoje za­tłusz­czo­ne ciel­sko? – Ge­ralt wy­cią­gnął z ko­biał­ki naj­więk­szy orzech i oglą­dał go uważ­nie. – Ja­skier, wiesz? Wska­żesz mi to miej­sce.

Bard zda­wał się nie słu­chać. Nucąc pod nosem, pie­czo­ło­wi­cie usta­wiał w kącie tru­chło strzy­gi. Upo­rząd­ko­wał  włosy na gło­wie po­two­ra.

– Nad po­dziw udany jar­mark! – Ra­do­śnie za­tarł dło­nie. – Jużem dumał, że marne ochła­py nam do kosza wpad­ną, a tu nie! Ob­fi­ty połów. Mnie­mam, że to moje nowe pie­śni spra­wi­ły takie wra­że­nie…

Ge­ralt nie zwra­cał uwagi na słowa poety. Z uwagą oglą­dał sko­ru­pę orze­cha.

Ty­mo­te­usz gdzieś z da­le­ka spro­wa­dzał sa­dzon­ki no­wych ro­ślin i drzew. Na­ka­zał ich siew i ko­rzy­sta­nie z plo­nów. Sam dawał dobry przy­kład, w cie­niu gaju drzew orze­cho­wych ob­my­śla­jąc nowe po­sta­no­wie­nia, któ­rym nada­wał, jak to okre­ślał, formę edyk­tu. Po­słań­cy pil­nie uczy­li się potem ich tre­ści, by nie­ba­wem szpar­ko wy­ru­szyć w drogę. Przy war­ko­cie bębna ob­wiesz­cza­li ko­lej­ne na­ka­zy ko­me­sa, a coraz licz­niej­sze za­stę­py zbroj­nych pil­no­wa­ły, aby wie­śnia­cy i miesz­cza­nie wpro­wa­dza­li w życie coś no­we­go, prze­mie­nia­ją­ce­go ich życie na lep­sze, czyli ko­lej­ny kon­cept Ty­mo­te­usza.

Nie trze­ba było wiele wy­cią­gnąć z miesz­ka, aby pły­nąć z nur­tem zmian. Drzew­ko orze­cho­we kosz­to­wa­ło ledwo kilka cien­kich krąż­ków sre­bra, a pręd­ko rosło i ob­fi­cie owo­co­wa­ło je­sie­nią. Ge­ralt też, bluź­niąc pod nosem, wy­su­płał z chu­de­go trzo­si­ka garść sre­bra. Szcze­rze przy­zna­wał, że orze­chy mają wy­bor­ny smak, do­brze na­py­cha­ją brzuch, a szyb­ko roz­wi­ja­ją­ce się drze­wa dają sporo cie­nia i ochło­dy od skwa­ru. Ko­śla­we ścia­ny cha­łu­py po­kry­ły też pędy krze­wu, zwa­ne­go wi­no­ro­ślą. Komes ła­ska­wie sku­py­wał so­czy­ste owoce, a jego naj­mi­ci sprze­da­wa­li potem wiele ro­dza­jów trun­ków.

Do czasów objęcia władztwa przez nowego komesa wino sprowadzono z odległych krain, było rzadkością, kontentowano się miodem pitnym i różnej maści okowitami i gorzałkami, niejednokrotnie podejrzanej konduity. Teraz błyskawicznie się upowszechniało.

Jaskier cichcem, tak jak i inni, skrycie pędził z zielonych kulek zacny trunek i mieszał z okowitą, by polepszyć jej smak. Prędko szła wtedy do głowy. Za te występki karano surowo, chłostą, zakuciem w dyby i pokaźną grzywną.

Orzech gło­śno trza­snął, a ułom­ki sko­ru­py po­le­cia­ły na po­le­pę.

– Nadal mam dło­nie i palce silne ni­czym szczę­ki har­pii… Nadal każ­de­mu grdy­kę zgnio­tę w oka­mgnie­niu. Zna­ko­mi­cie. – W gło­sie wiedź­mi­na za­brzmiał ton głę­bo­kie­go na­my­słu. – Nic się nie zmie­ni­ło…

Pew­nym ru­chem wy­rwał z dziur­ki nosa kłę­bek si­wych wło­sków. Chrząk­nął z za­do­wo­le­niem.

– W jed­nym, Ja­skier, przy­znam słusz­ność Ful­ko­wi. W jed­nym… – Ko­lej­ny orzech zmie­nił się w brył­kę zmiaż­dżo­nej sko­ru­py i miąż­szu. – Na­resz­cie zro­zu­mia­łem, że wresz­cie muszę się obmyć. Po­zbyć war­stwy śnie­dzi, mułu, brudu, ka­la­ją­cych moją skórę, duszę i umysł, zwłasz­cza ten ostat­ni… Dnia­mi i no­ca­mi roz­tkli­wia­łem się nad sobą, nad swoją sa­mot­no­ścią i nędzą, a nie do­strze­głem, że po­ja­wi­ły się nowe po­two­ry, sto­kroć gor­sze od tych, które ubi­ja­łem. I to wtedy, gdy na progu tej budy sta­nę­ła sta­rość.

Ja­skier obo­jęt­nie wzru­szył ra­mio­na­mi. Po­gła­dził łysą głowę. Z uśmie­chem na twa­rzy za­ło­żył pe­ru­kę Ge­ral­ta. Z uwagą prze­glą­dał się w ułom­ku lu­stra, wi­szą­cym na ścia­nie.

– Teraz mnie się nada, i to bar­dzo – wy­ja­śnił w od­po­wie­dzi na zdzi­wio­ne spoj­rze­nie wiedź­mi­na. – Ostat­ni jar­mark z na­szym udzia­łem… Po raz ostat­ni Ge­ralt przy­po­mi­nał stare dzie­je… Jed­nak­że nie Ja­skier, mój dobry człe­cze, pi­ja­czy­no i zra­mo­la­ły pryku! Nie Ja­skier, bard wiel­ki i wszyst­kim znany! Nie ja!

Po­pra­wił uło­że­nie grzy­wy z koń­skiej sier­ści. Po­marsz­czo­ną twarz roz­świe­tlił uśmiech za­do­wo­le­nia.

– Fulko po­wie­dział mi, ja­ke­śmy już ze­bra­li datki, że wiel­ki nasz komes za­ma­wia u mnie tuzin pie­śni, sła­wią­cych jego wie­ko­pom­ne czyny – z dumą ob­wie­ścił bard. – Pra­gnie też, abym prze­niósł się do kasz­te­lu i tam uczył wy­bra­nych mło­dzian­ków sztu­ki ry­mo­pi­sa­nia i gra­nia na lutni. Stwo­rzę szko­łę, poj­mu­jesz to!? Może i aka­de­mię wiesz­czy, po­etów i graj­ków pod świa­tłą opie­ką na­sze­go wład­cy, no­wa­to­ra i es­te­ty Ty­mo­te­usza.

Mocno pla­snął w dło­nie.

– Jadło trzy razy dzien­nie, a co czte­ry nie­dzie­le mały trzo­sik za moje trudy – za­koń­czył. – W końcu do­cze­ka­łem opie­ki na stare lata. Do­ce­nił moje za­słu­gi i ta­len­ty nasz wiel­ki komes, do­ce­nił…

Nalał sobie kie­lich mał­ma­zji i wy­chy­lił dusz­kiem.

– Tobie nie na­le­wam, bo zaraz schlasz się jak, nie przy­mie­rza­jąc, świ­nia – ob­wie­ścił, pijąc ko­lej­ną por­cję li­kwo­ru. – Jed­nak i ty otrzy­masz so­wi­te pro­fi­ty: wór darów co czte­ry nie­dzie­le, mie­szek… Cóż za szczę­ście, że Ty­mo­te­usz za­dbał o nas!

W dzięk­czyn­nym ge­ście wzniósł ręce, jakby się mo­dlił.

– Je­że­li ktoś jest świ­nią, to ty – Ge­ralt uśmiech­nął się skąpo. – Sprze­da­łeś się za kaszę z oma­stą i dzban cien­ku­szu dzien­nie… Za pa­rę­na­ście krąż­ków mie­dzi i brązu bę­dziesz wy­si­lał mó­zgow­ni­cę, aby spło­dzić coś, w co lu­dzie i tak nie uwie­rzą. Przy­naj­mniej nie wszy­scy. Znajdź mi sza­fi­ro­wą oseł­kę do broni kra­sno­lu­dów! Chyba jej nie sprze­da­łeś za jakiś marny grosz? 

Bard po­krę­cił prze­czą­co głową.

Wes­tchnął.

– Ge­ral­cie, cóż za­mie­rzasz? – spy­tał z wa­ha­niem. – Nie­spo­dzie­wa­nie wszyst­ko po­czę­ło się do­brze ukła­dać! Nie ze­psuj tego, co ofia­ru­je nam Ty­mo­te­usz, czło­wiek no­wych cza­sów, es­te­ta i no­wa­tor.

Tym razem Ge­ralt jed­no­cze­śnie zgniótł na mia­zgę trzy orze­chy.

– A nie­daw­no przy­po­mi­na­łeś, że ten my­dłek jest krwio­pij­cą… – Ge­ralt z na­my­słem po­tarł nos. – I jest. Jest ni­czym strzy­ga, żło­pią­ca krew, on i jego wa­ta­ha sług, łu­pią­cych ludzi bez li­to­ści. I jesz­cze ka­żą­cych im za to hymny po­chwal­ne piać. Inne czasy, tyle, że po­two­rów nie ubyło, bo przy­by­ły nowe. Ciało zmie­ni­ły, ale krew chłep­czą spraw­niej od po­przed­nich. Wina się na­pi­jesz?

Ja­skier po­śpiesz­nie pod­su­nął kie­lich.

Cios dłoni wiedź­mi­na ściął szyj­kę gą­sio­ra z gru­be­go szkła, jed­ne­go z darów Fulka, jakby ude­rzy­ło ostrze mie­cza, ku­te­go w ja­ski­niach kra­sno­lu­dów.

– Znacz­nie istot­niej­sze jest jed­nak coś zu­peł­nie in­ne­go – cią­gnął po chwi­li. – Ty­mo­te­usz znisz­czył mój świat… Świat, w któ­rym żyło się pro­sto, wal­czo­no ze sobą, ale za­bój­ców po­two­rów wszy­scy czci­li, a wielu ko­cha­ło… Wielu mnie uwiel­bia­ło. Zmie­nił go w wiel­ki targ, na któ­rym on naj­wię­cej zy­sku­je, targ ist­nie­nia tylko dla na­py­cha­nia sobie trzo­sa srebr­ni­ka­mi. Ob­ró­cił w proch mój i twój świat, wy­obra­żasz to sobie!? Ten twór­ca mydła musi po­nieść za­słu­żo­ną karę, może wtedy po­wró­cą dawne czasy… Chyba ubiję tego po­two­ra.

Po­ki­wał głową, jakby po­twier­dzał nie­daw­no pod­ję­tą de­cy­zję.

– My­śla­łem, że nigdy już nie znaj­dę za­ję­cia. – Ge­ralt po raz pierw­szy od dawna uśmiech­nął się sze­ro­ko. – My­li­łem się… Ostat­nia praca, a potem mo­że­my go­dzi­wie od­po­czy­wać.

Nagle za­my­ślił się.

– Po­trze­bu­ję ma­ślan­ki, naj­spo­sob­niej­sza by­ła­by cała stą­giew, może nawet wię­cej. – kon­ty­nu­ował zde­cy­do­wa­nie. – Przez dwa dni wy­rzy­gam z sie­bie wszyst­ko, co mnie zbru­ka­ło. Wy­rzu­cę to, co skrę­po­wa­ło, znie­wo­li­ło, po­kry­ło duszę ca­łu­nem nie­mo­cy… Znowu stanę się daw­nym Ge­ral­tem…

Mocno ude­rzył w lichy stół pal­ca­mi, gru­by­mi ni­czym młode, ale do­brze już wy­ro­śnię­te pędy dębu, wy­bi­ja­jąc śpiesz­ny rytm.

Ja­skier przy­glą­dał się to­wa­rzy­szo­wi ze zdzi­wie­niem. Wy­glą­dał tak, jak ran­kiem, a jed­nak było w nim coś in­ne­go. Coś zu­peł­nie no­we­go.

Po chwi­li stary bard zro­zu­miał isto­tę zmia­ny. Teraz, nie­spo­dzie­wa­nie, przy­mglo­ne oczy Ge­ral­ta od­zy­ska­ły dawny blask.

Spora garść dużych orze­chów trza­snę­ła w uści­sku pię­ści wiedź­mi­na.

Ja­skier w jed­nej chwi­li zro­zu­miał, że już nic nie zmie­ni po­sta­no­wie­nia Ge­ral­ta. Po­czuł żal: nie­spo­dzie­wa­na pro­po­zy­cja Fulka ozna­cza­ła spo­koj­ne, do­stat­nie życie, takie, ja­kie­go od dawna pra­gnął, może nawet do kresu jego ży­wo­ta. Była darem nie­bios. A że mu­siał­by schle­biać Ty­mo­te­uszo­wi i giąć się w ukło­nach… Nie byłby on pierw­szy i może nie ostat­ni, a Ja­skro­wi wy­my­śla­nie po­chlebstw nie spra­wia­ło trud­no­ści.  

Ja­skro­wi nagle mi­gnę­ła myśl, że mógł­by jesz­cze bar­dziej za­skar­bić sobie łaski ko­me­sa, zdra­dza­jąc mu za­miar wiedź­mi­na i stać się wtedy jego za­ufa­nym to­tum­fac­kim. Ale zaraz ją po­rzu­cił, bo wie­dział, że do końca życia nie mógł­by spać spo­koj­nie wie­dząc, że wydał to­wa­rzy­sza na okrut­ną kaźń. Pew­nie śni­ła­by mu się każ­dej nocy.

Cięż­ko wes­tchnął. Nie po­zo­sta­wa­ło nic in­ne­go, jak po­rzu­cić pięk­ne ma­rze­nia i na dobre i złe, w nędzy, nadal to­wa­rzy­szyć Ge­ral­to­wi.

A jed­nak duszę barda przez długą chwi­lę nadal prze­peł­niał smutek.

 

***

 

Czy­sta ni­czym krysz­tał toń je­zio­ra lekko fa­lo­wa­ła w po­dmu­chach ła­god­ne­go wie­trzy­ku. Tylko kilka wą­tłych trzcin nie­opo­dal brze­gu psuło wra­że­nie wspa­nia­łej har­mo­nii prze­zro­czy­ste­go prze­stwo­ru wody, nie­ska­la­ne­go nawet cie­niem brudu żół­te­go pia­sku stran­du i wy­nio­słej wy­so­czy­zny po­tęż­nych drzew, oka­la­ją­cych roz­le­wi­sko. Ta kępka ro­ślin nie po­zwa­la­ła ko­me­so­wi na do­zna­nie aż do końca wspa­nia­łe­go prze­ży­cia es­te­tycz­ne­go tam, gdzie się kąpał. Po­le­cił wy­ci­nać brzyd­kie na­ro­śle, jed­nak stale od­ra­sta­ły. W końcu nie­przy­no­szą­cy skut­ku mozół ogra­ni­czo­no do dba­nia, aby pas żół­tych łodyg zbyt­nio się nie po­sze­rzał.

Tylko w tym miej­scu nie było widać dna.

W głębi ducha Ty­mo­te­usz przy­zna­wał, że, mimo pew­nych wi­do­wi­sko­wych nie­do­stat­ków, chyba kocha to ciche miej­sce. Nie tylko po­zwa­la­ło na czę­sto czy­nio­ne ablu­cje: da­wa­ło chwi­lę wy­tchnie­nia od na­wa­łu zajęć. Umoż­li­wia­ło też spo­koj­ne prze­my­śle­nie tego, co jesz­cze za­mie­rzał wpro­wa­dzić.

Ty­mo­te­usz roz­dzie­wał się po­wo­li. Za­wie­sił pięk­ny ka­ftan z je­dwa­biu na sto­ja­ku, a ciżmy z sa­fia­nu uło­żył na stole, przy­nie­sio­nym przez asy­stu­ją­cych mu zbroj­nych z nie­od­le­głej szopy. San­da­ły cze­ka­ły obok.  

Tutaj nigdy nie zdej­mo­wał no­ga­wic. I pasa z ja­ta­ga­nem, nową bro­nią, spro­wa­dza­ną z od­le­głych krain. Wcale nie dla­te­go, że oba­wiał się o swoje życie. Ro­zu­miał, że jego wiel­ka misja nie wszyst­kim się po­do­ba, ale coraz czę­ściej są­dził, że więk­szość pod­da­nych po pro­stu go kocha. Czę­sto wspo­mi­nał o tym Fulko. Wła­śnie dla­te­go ko­me­so­wi pod­czas wy­praw nad je­zio­ro to­wa­rzy­szy­ło le­d­wie kilku zbroj­nych.

Po­wo­dem był ro­sną­cy brzu­szek. Nie cier­piał jego wi­do­ku. On, Es­te­ta i No­wa­tor, ze zwa­łem sadła pod pier­sia­mi? Czy­nił, co mógł, aby schud­nąć, jed­nak te wy­sił­ki nie przy­no­si­ły do­brych skut­ków.

Dolną część ciała szo­ro­wał na zamku, w zło­tej wan­nie.

Z roz­ko­szą za­nu­rzył się po pas w wo­dzie. Na­grza­na słoń­cem, ni­czym ła­god­ny bal­sam przy­jem­nie pie­ści­ła ciało. Po­szło w ruch mydło. Ty­mo­te­usz z za­pa­łem sma­ro­wał nim tęgie ra­mio­na, barki i pę­ka­ty brzuch. Ob­my­wał tors i ra­mio­na, mo­czył białą kost­kę w wo­dzie i znowu na­cie­rał skórę.

Jedna z trzci­nek zda­wa­ła się po­ru­szać. Zmie­rza­ła w jego kie­run­ku.

Ty­mo­te­usz wbił w nią zdzi­wio­ny wzrok. Wi­dział tylko ją i war­stew­kę my­dla­nej piany.

Wy­smu­kła ro­ślin­ka była coraz bli­żej.

Naj­pierw z toni ni­czym ata­ku­ją­cy wodny wąż wy­nu­rzy­ła się ręka Ge­ral­ta, do­pie­ro póź­niej głowa. Jakiś wo­do­rost zwie­szał się nad uchem wiedź­mi­na. Dłoń uchwy­ci­ła szyję ko­me­sa, a palce za­ci­snę­ły się na gar­dle. Po chwi­li druga pięść też oplo­tła tcha­wi­cę.

– Odejdź! – Ge­ralt wy­pluł z ust struż­kę wody. – Wynoś się naj­da­lej, jak mo­żesz, ty i twoja wa­ta­ha zbó­jów i krwio­pij­ców! Sta­łeś się złem i za­śmie­ci­łeś wszyst­ko, czy­ścio­chu, bo zmu­szasz ludzi do życia w gnoju i ha­ro­wa­nia dla za­spo­ko­je­nia two­ich za­chcia­nek. Wtedy wrócą dawne czasy… Odejdź, daję ci wybór, cho­ciaż ni­ko­mu jesz­cze nie oka­za­łem ta­kiej łaski.

Wy­pusz­czo­ne przez ko­me­sa mydło znik­nę­ło w wo­dzie.

– Odejdź! – po­wtó­rzył z na­ci­skiem wiedź­min. – Oca­lisz życie i może po­wró­ci stary świat.

Na­cisk pal­ców ze­lżał. Ge­ralt cze­kał na od­po­wiedź.

Ty­mo­te­usz wiele czasu spę­dzał na ćwi­cze­niach w sztu­ce po­słu­gi­wa­nia się orę­żem. Miał też chwi­lę na za­sta­no­wie­nie.

Nie za­sta­na­wiał się długo. Wi­dział przed sobą twarz sta­re­go czło­wie­ka o si­wych wło­sach i pło­ną­cych gnie­wem oczach. Znał ją, bo kilka razy z ukry­cia oglą­dał wy­stę­py wiedź­mi­na. Ten fu­riat nie mógł być wiel­kim za­gro­że­niem. Ge­ralt w końcu po­ka­zał swoje praw­dzi­we ob­li­cze sza­leń­ca i skry­to­bój­cy. Bę­dzie o czym ukła­dać pie­śni… Bę­dzie można śpie­wać bal­la­dy, jak wiel­ki Ty­mo­te­usz po­ko­nał kogoś, kto u kresu życia zszedł na złą drogę.

Za­nu­rzo­na w wo­dzie pra­wi­ca wy­szarp­nę­ła ja­ta­gan.

Komes nie zdą­żył nic wię­cej uczy­nić. Palce Ge­ral­ta za­ci­snę­ły się, a kark Ty­mo­te­usza trza­snął ni­czym zgnia­ta­na sko­ru­pa orze­cha.

Ge­ralt, wy­plu­wa­jąc resz­tę wody z płuc, z wy­sił­kiem zmie­rzał do brze­gu. Cze­ka­nie na ko­me­sa i od­dy­cha­nie w za­nu­rze­niu przez pustą trzci­nę mocno go zmę­czy­ło.

Są­dził, że jest już po wszyst­kim. Trup Ty­mo­te­usza ła­god­nie ko­ły­sał się na wo­dzie, z prze­krzy­wio­ną na bok głową. Wy­da­wa­ło się, że komes nadal po­dzi­wia pięk­no kra­jo­bra­zu, bu­dzą­ce­go w nim tak silne prze­ży­cia es­te­tycz­ne.

Wiedź­min mylił się.

Pierw­szy na­tarł Fulko, po­zo­sta­ją­cy w pew­nym od­da­le­niu, żeby nie prze­szka­dzać ko­me­so­wi w ablu­cjach. Biegł z krzy­kiem, wzno­sząc miecz.

Za­sło­na – po­my­ślał Ge­ralt. – Teraz za­sło­na. I zaraz potem cios, tam, gdzie go się nie spo­dzie­wa. Wiem, gdzie.

U pasa miał za­wie­szo­ny kord. Spa­ro­wał cię­cie, a druga dłoń wbiła szty­let w brzuch bur­gra­bie­go, w roz­cię­cie kol­czu­gi u dołu, uła­twia­ją­ce cho­dze­nie i do­sia­da­nie wierz­chow­ca. Po­cią­gnę­ła ostrze do góry, roz­ci­na­jąc je­li­ta, a potem prze­krę­ci­ła, tnąc w bok.

Ge­ralt, gosz­cząc nie­daw­no bur­gra­bie­go, do­brze mu się przyj­rzał. Jeden rzut oka wy­star­czył, aby od­kryć słabe miej­sce pięk­ne­go rynsz­tun­ku, pew­nie ro­bio­ne dla wy­go­dy zna­mie­ni­tych dwo­rzan.

Z ust Fulka chlu­snę­ły żółć i krew. Rzę­żąc, padł na ko­la­na.

Ge­ralt nie wahał się. Jeden cios kordu wy­star­czył, aby głowa na­past­ni­ka po­to­czy­ła się po zło­ci­stym pia­sku.

Po­ru­sza­ją­cy się za bur­gra­bią czło­wiek z to­po­rem nawet nie za­uwa­żył, że pierś roz­orał mu pu­gi­nał, rzu­co­ny przez wiedź­mi­na w pa­rok­sy­zmie na­głe­go przy­pły­wu nie­ludz­kiej, wiedź­miń­skiej siły. Nawet nie do­strzegł, że umie­ra.

Dwóch po­zo­sta­łych knech­tów, ma­ją­cych chro­nić Ty­mo­te­usza, ucie­kło pędem, z trwo­gą oglą­da­jąc się za sie­bie. Kie­ro­wa­li się w stro­nę kasz­te­lu.

Wol­nym kro­kiem Ge­ralt po­szedł za nimi.

 

***

 

Wiedź­min ze ścią­gnię­tą twa­rzą pa­trzył na dwo­rzysz­cze Ty­mo­te­usza.

Kasz­tel pło­nął ni­czym do­brze na­sy­co­na ży­wi­cą po­chod­nia. Ka­mien­ne mury trwa­ły nie­wzru­szo­ne i nie­wraż­li­we na żar, jed­nak ze wszyst­kich otwo­rów okien­nych bu­cha­ły ję­zo­ry ognia. Na­nie­sio­no wiele wią­zek chru­stu, żeby ze szczę­tem znisz­czyć sie­dli­sko po­two­ra. Tak teraz na­zy­wa­no zamek, nie­daw­no bę­dą­cy przed­mio­tem za­chwy­tu.

Lu­dzie świę­to­wa­li. Tań­czy­li na dzie­dziń­cu oko­lo­nym ar­ka­da­mi w nie­po­ha­mo­wa­nym wirze ra­do­ści. W bla­sku pło­mie­ni czci­li śmierć ko­me­sa i wy­gna­nie jego to­wa­rzy­szy. Nie­wiel­kiej garst­ki, bo za­le­d­wie pa­ru­na­stu oca­la­ło z rzezi. Nagi trup Ty­mo­te­usza wi­siał na blan­ku głową w dół. Prze­nie­sio­no ciało znad je­zio­ra, po dro­dze zdzie­ra­jąc wszyst­ko z ocie­ka­ją­ce­go wodą trupa. Grupa nie­do­rost­ków, re­cho­cząc z ucie­chy, ob­rzu­ca­ła zwło­ki nad­gni­ty­mi grusz­ka­mi i po­mi­do­ra­mi. Parę lat temu nie­daw­ny wład­ca na­ka­zał spro­wa­dzić krzacz­ki tych wa­rzyw, a za każdy po­bie­rał so­wi­tą opła­tę. Ktoś wsa­dził w otwar­te jak do krzy­ku usta garść orze­chów.

Tłum wrzesz­czał, kla­skał w dło­nie, sza­leń­czo się cie­szył. Kil­ku­na­stu ludzi nadal pa­stwi­ło się nad cia­ła­mi cza­ro­dzie­jek, roz­ry­wa­jąc je na strzę­py. Inni z dumą po­ka­zy­wa­li atła­so­we ka­fta­ny i sa­fia­no­we ciżmy, zdar­te z tru­pów za­tłu­czo­nych ma­czu­ga­mi dwo­rzan. W wielu miej­scach pięk­ne tka­ni­ny szpe­ci­ły czer­wo­ne plamy. Po­zo­sta­li, wzno­sząc ra­do­sne okrzy­ki, krę­cąc się w tanie szczę­ścia, cich­cem prze­li­cza­li grube krąż­ki sre­bra, zgar­nię­te pod­czas łu­pie­nia skarb­ca Ty­mo­te­usza.

– Nikt i nic wam już nie po­mo­że, wy­wło­ki! – wrzesz­cze­li ci, któ­rzy ćwiar­to­wa­li trupy cza­rodziejek. Ocho­czo szy­ko­wa­li stos. – Żadne gusła, za­klę­cia, moce ta­jem­ne! Słu­żyłyście po­two­ro­wi! Ty­ra­no­wi! Spo­tka­ła was za­słu­żo­na kara, prze­klę­te gnidy!

Ze śmie­chem go­nio­no nagie dwór­ki ko­me­sa. Prze­ka­zy­wa­no je z rąk do rąk, aby chęt­ni mogli na­sy­cić swoja chuć. Ję­cza­ły i pła­ka­ły, ale nikt nie zwra­cał uwagi na ich za­wo­dze­nia. Ude­rze­nia kijów pręd­ko zmu­si­ły ko­bie­ty do po­kor­ne­go pod­da­nia się lo­so­wi.

Od­bi­ja­no stą­gwie pełne wina. Mał­ma­zja lala się stru­mie­nia­mi.

– Ty­mo­te­usz try­um­fu­je… – Ge­ralt cięż­ko wes­tchnął. – Ja­skier, chodź­my stąd, nic tu po nas.

Otu­lił się opoń­czą z li­che­go sukna. Od paru lat wiedź­min na­rze­kał na ła­ma­nie w ko­ściach i po­czu­cie zimna, więc nawet latem przy­wdzie­wał to marne okry­cie. Przy­niósł je bard w nie­spo­dzie­wa­nym prze­ja­wie tro­ski o zdro­wie przy­ja­cie­la.

– Dzię­ki tobie wy­gra­li­śmy! Tylko dzię­ki tobie! – żach­nął się Ja­skier, jed­nak po­słusz­nie po­drep­tał za wiedź­mi­nem. – Po­słu­chaj tylko!

– Komes Ge­ralt! Ge­ralt ko­me­sem!

Ktoś po­now­nie wzniósł okrzyk, który roz­legł się zaraz po zwy­cię­stwie, po­wta­rza­ny teraz przez setki gar­deł. Skan­do­wa­nie na­ra­sta­ło, wzmac­nia­ło się, ogar­nia­ło wiel­ki po­dwo­rzec, brzmiąc jak grzmot zbli­ża­ją­cej się burzy.

Za­pło­nął pierw­szy stos z cia­ła­mi kilku cza­ro­dzie­jek.

– Lwio­wło­sy Ge­ralt na­szym wład­cą! Lwio­wło­sy na ko­me­sow­ski sto­lec! Gdzież nasz zbaw­ca? Szu­kaj­cie go!

Wiedź­min uśmiech­nął się krzy­wo. Dło­nią wiel­ką jak że­la­zne za­koń­cze­nie rydla prze­gła­dził reszt­kę si­wych wło­sów na gło­wie. Nadal zle­pia­ła je krew, uto­czo­na w boju ze zbroj­ny­mi Ty­mo­te­usza.

Kaszl­nął i splu­nął. Plwo­ci­na w bla­sku ognia bły­snę­ła czer­wie­nią.

Ge­ralt już od dawna na­rze­kał na płuca. Coraz czę­ściej cięż­ko od­dy­chał.  

– Zo­bacz tylko, co się dzie­je… – Wiedź­min zwol­nił kroku. Byli już na pu­stym teraz pod­gro­dziu. – Ty­mo­te­usz wszyst­ko zmie­nił, czasy i lu­dzie też już się zmie­ni­ły. Wszyst­ko bez­pow­rot­nie się prze­isto­czy­ło… Mój czas tutaj skoń­czył się, wresz­cie to zro­zu­mia­łem.

Słowa prze­rwał ochry­pły ka­szel.

– Za­bi­łem go. Potem za­rą­ba­łem Fulka i jesz­cze kilku – cią­gnął Ge­ralt. – Po­pro­wa­dzi­łem szturm na kasz­tel, bo lu­dzie tego chcie­li i dałem z sie­bie wszyst­ko… Ale to Ty­mo­te­usz po­śmiert­nie zwy­cię­żył, mimo, że jego trup zdobi zam­ko­wy mur.

Szli w stro­nę swo­jej cha­łu­py. Po­ru­sza­li się wolno, stąp­nię­cia­mi sta­rych ludzi, zmie­rza­ją­cych do nędz­ne­go sie­dlisz­cza, które w po­żo­dze na­głych zmian nie­spo­dzie­wa­nie ja­wi­ło się jako dobre przy­tu­li­sko.

– Ge­ralt ko­me­sem! Lwio­grzy­wy panem zamku! Po­now­nie go wznie­sie­my jako dar!

Jesz­cze sły­sze­li w od­da­li po­wta­rza­ną przez wie­lo­gło­so­wy chór gło­sów frazę, ukła­da­ją­cą się me­lo­dyj­ny za­śpiew, brzmią­cą jak hymn na cześć wiedź­mi­na.

– Spa­lić trupa Ty­mo­te­usza! Spa­lić tru­chła jego to­wa­rzy­szy! Niech scze­zną! Komes Ge­ralt nas po­chwa­li, gdy wróci!

Wiedź­min po­krę­cił głową. Ro­zej­rzał się uważ­nie.

Aż po wid­no­krąg w wielu miej­scach w niebo biły słupy czar­ne­go dymu, roz­świe­tla­ne bla­skiem ognia. Pło­nę­ły ty­mo­te­uszo­we for­ta­li­cje i sta­ni­ce, gęsto opla­ta­ją­ce jego zie­mie. Bunt roz­lał się z nie­po­skro­mio­ną siłą, ni­czym wez­bra­ne wody po­wo­dzi, nisz­czą­ce wszyst­ko, co stało na ich dro­dze.  

Ru­szy­li w mil­cze­niu.

– Już nie mogą obyć się bez kogoś, kto bę­dzie nimi wła­dał… – Ge­ralt wró­cił do po­przed­nie­go wątku roz­mo­wy. Chrząk­nął.  

Po­now­nie ze zdzi­wie­niem po­krę­cił głową. Znowu kaszl­nął.

– Ge­ral­cie, mu­sia­łeś go zabić? – Ja­skier prze­rwał ko­lej­ną chwi­lę ciszy. – Ty­mo­te­usz uosa­biał nowy ład, ale czy za­słu­żył na śmierć? Chwac­ko się spi­sa­łeś, tak jak drze­wiej by­wa­ło… Ale czy po­trzeb­nie?

– Dałem mu wybór. Mógł odejść. Nie sko­rzy­stał i się­gnął po szty­let. – W gło­sie Ge­ral­ta za­brzmia­ło zmę­cze­nie. – Są­dzi­łem, że się wy­stra­szy… Fulko przy­sko­czył z mie­czem do mnie. Jego głowa po­to­czy­ła się po pia­sku… Potem wpa­dłem w szał, dawny wiedź­miń­ski szał. Trze­wia dru­gie­go tez ska­la­ły to pięk­ne miej­sce. Nadal wpraw­ny w tym je­stem… Trze­ba umieć za­bi­jać, a ja to po­tra­fię.

Cięż­ko wes­tchnął, a potem nagle uśmiech­nął się.  

– Resz­ta ucie­kła, więc ru­szy­łem za nimi – kon­ty­nu­ował wolno. – Ze­bra­ła się ciżba. Nagle po­ja­wi­ły się widły, cepy, młoty… Utłu­kli resz­tę zbroj­nych, ro­ze­rwa­li ciała na strzę­py. Za­cho­wy­wa­li się ni­czym wście­kłe wilki… Byłeś tam prze­cież…

Ja­skier po­ki­wał głową.

– Cóż teraz po­cznie­my? – za­py­tał z wa­ha­niem. – Lu­dzie nie dadzą ci spo­ko­ju. Lwio­grzy­wy Ge­ralt, zbaw­ca Ge­ralt! Komes Ge­ralt!

Wiedź­min po raz ko­lej­ny przy­sta­nął.

– Wy­wę­dru­je­my da­le­ko. – Usta uło­ży­ły się w zmę­czo­ny uśmiech. – Dziw­ne, chcia­łem, aby uczy­nił tak Ty­mo­te­usz, a teraz sami mu­si­my iść precz… My, zwy­cięz­cy! Ci, któ­rych wy­zwo­li­łem, ocho­czo pra­gną na­ło­żyć sobie nowe jarz­mo nie­wo­li… Nie­po­ję­te.

Wzru­szył ra­mio­na­mi.

– Osią­dzie­my gdzieś na ru­bie­żach – kon­ty­nu­ował z na­my­słem – i znowu bę­dzie­my po­ka­zy­wać opo­wie­ści o wiedź­mi­nie. Pew­nie też tę nową. Na­pi­szesz nowe bal­la­dy, a lu­dzie sypną sporo gro­sza­ków i sre­bra.  I może cze­goś wresz­cie się na­uczą.

Twarz Ja­skra roz­pro­mie­ni­ła się w uśmie­chu. 

– By­ło­by cu­dow­nie! – Ra­do­śnie za­tarł dło­nie. – Wiel­ki bard Ja­skier śpie­wa pieśń o wy­zwo­le­niu ludu! Sypie się sre­bro i złoto! Znowu za­czy­na się życie, które tak lubię! Już myślę o nowej opo­wie­ści! – wy­krzyk­nął z pasją.

Na­brał tchu, pew­nie pra­gnąc jesz­cze coś po­wie­dzieć.

– By­ło­by pięk­nie, gdy­byś tylko tyle nie chlał… – nie­spo­dzie­wa­nie za­koń­czył znacz­nie ci­szej. – Gdy­byś wresz­cie prze­stał pić…

Oczy Ge­ral­ta nadal przy­po­mi­na­ły prze­zro­czy­stą toń je­zio­ra, jesz­cze nie­ska­la­ną krwią Ty­mo­te­usza. Przez tę­czów­ki wolno prze­su­nął się cień za­my­śle­nia.

– Ostat­nie za­da­nie, chyba naj­trud­niej­sze… Po­ko­nać wła­sną sła­bość. Ostat­nia praca, cho­ciaż może znowu okażę się po­trzeb­ny…. – Wiedź­min uśmiech­nął się. – Je­stem już tylko sta­rym czło­wie­kiem, jed­nak­że po raz ko­lej­ny, jak zwy­kle, zwy­cię­żę. Prze­ko­nasz się, przy­ja­cie­lu. Jesz­cze jedno…

Twarz wiedź­mi­na przy­bra­ła wyraz sku­pie­nia. Głę­bo­ko na czymś się za­sta­na­wiał.

– Jesz­cze jedno czeka cie­bie i mnie – pod­jął, gła­dząc się ma­chi­nal­nie po po­licz­ku, oszpe­co­nym starą bli­zną. – Wi­dzisz, nasz świat bez­pow­rot­nie od­szedł. Łu­dzi­łem się, są­dząc, że wróci. Już nie wróci. Mu­si­my zna­leźć miej­sce w nowym, a to bę­dzie znacz­ne trud­niej­sze od ścię­cia łba wi­wer­nie albo roz­sie­ka­nie brzu­cha har­pii…  

 

***

 

Mieli cał­kiem nie­da­le­ko do swo­jej sa­dy­by, po­ło­żo­nej nie­opo­dal bram­nej wieży. Na piasz­czy­stym go­ściń­cu, przy­tu­lo­nym do wału, są­sie­dzi, bie­da­cy, tacy jak Ge­ralt, już świę­to­wa­li. Roz­sta­wio­no stoły, rzad­ko ja­da­ne mię­si­wo pie­kło się na rusz­tach, opróż­nia­no be­czu­łecz­ki pod­łe­go trun­ku.

Nikt nie zwró­cił uwagi na dwie syl­wet­ki, prze­my­ka­ją­ce się bo­kiem, zmie­rza­ją­ce do cha­łu­py, skry­tej wśród kil­ku­na­stu mocno już wy­ro­słych drzew orze­cho­wych.

Na pod­wa­le do­tarł już okrzyk, wzno­szo­ny na dzie­dziń­cu kasz­te­lu. Po­wta­rza­no go w prze­rwach po­mię­dzy ta­na­mi, opróż­nia­niem ko­lej­nych pu­cha­rów i sma­ko­wa­niem pie­czy­ste­go. 

– Ge­ralt ko­me­sem! Ge­ralt na­szym wład­cą! – skan­do­wa­no w rytm wa­le­nia pię­ścia­mi w ławy. – Wy­zwo­li­ciel niech pa­nu­je!

Wiedź­min uśmie­chał się z po­li­to­wa­niem, znowu sły­sząc swoje imię, grom­ko wy­wrza­ski­wa­ne.

– Szy­kuj­my wózek, ła­duj­my na niego spyżę i przy­odzie­wek – za­de­cy­do­wał, gdy we­szli do środ­ka do­misz­cza. – Nie za­po­mnij o sza­fi­ro­wej oseł­ce!

Wór Fulka stał po­środ­ku izby, pra­wie już wy­próż­nio­ny. Ota­cza­ły go pięk­ne wy­glą­da­ją­ce gą­sio­ry i fla­sze, nadal pełne. Ge­ralt przez ostat­nie dni, zgod­nie z przy­rze­cze­niem, pił tylko ma­ślan­kę i wodę.

Nę­cą­ce za­pa­chem i sma­kiem wy­kwint­ne jadło za­po­bie­gli­wy Ja­skier uło­żył w spi­żar­ni. Sta­ran­nie ją za­my­kał, bo tego po­po­łu­dnia, gdy ich cha­łu­pę od­wie­dził bur­gra­bia, w obej­ściu po­ja­wił się bez­dom­ny pies. Nie chciał odejść.

Cią­gle bez­i­mien­ne zwie­rzę nie­spo­dzie­wa­nie oka­za­ło się przy­dat­ne. Oczy­ści­ło po­le­pę z ob­gry­zio­nych kości, ze­schnię­tych na wiór sko­rek chle­ba i nie­do­je­dzo­nych kro­mek, zże­ra­jąc je ze sma­kiem.

Ja­skier nawet nie spo­strzegł, kiedy Ge­ralt wy­cią­gnął kord. Ko­lej­ne ciosy cięż­kiej klin­gi szat­ko­wa­ły wy­peł­nio­ne li­kwo­ra­mi butle, zmie­niać je w stosy ka­wał­ków szkła.  

Pies uciekł do kąta, skom­ląc nie­spo­koj­nie.

– Roz­pra­wi­łem się też i z tym. Na­resz­cie… – Ge­ralt wy­tarł ostrze o połę płasz­cza. – Ru­szaj­my, nic tu już po nas. Chodź­my, nim mnie wy­wle­ką i usa­dzą tam, gdzie nie za­mie­rzam sie­dzieć. 

Ja­skier w mil­cze­niu po­ki­wał głową. Do pier­si tulił naj­więk­szy gą­sior. Zdą­żył go po­rwać, zanim wiedź­min znisz­czył resz­tę flasz.

Usta barda po­ru­sza­ły się bez­dź­więcz­nie. Pew­nie w przy­pły­wie na­tchnie­nia szu­kał dźwięcz­nych rymów do strof bal­la­dy o kre­sie nie­wo­li, na­rzu­co­nej przez Ty­mo­te­usza. Pie­śni o ze­rwa­niu oko­wów stra­chu i dniu gnie­wu ludzi, cie­mię­żo­nych przez Krwio­pij­cę.

Pie­śni o wiel­kim czy­nie Ge­ral­ta.

 

***

 

Dwie po­sta­cie cią­gnę­ły po do­brze ubi­tym trak­cie lichy wózek, wy­peł­nio­ny to­boł­ka­mi. W dło­niach dzier­ży­li dy­szel i żywo o czymś roz­ma­wia­li. Z boku mar­nie zbi­tej skrzy­ni na ko­łach ster­cza­ło dziw­ne tru­chło o dłu­gich wło­sach, przy­po­mi­na­ją­cych grzy­wę lwa.

Nie­na­oli­wio­ne pia­sty prze­raź­li­wie skrzy­pia­ły.  

Jedna z syl­we­tek otu­li­ła się su­kien­nym płasz­czem, skry­wa­ją­cym wi­szą­cy u pasa długi kord. Druga dźwi­ga­ła na ple­cach za­wi­niąt­ko, z któ­re­go star­cza­ły gryf lutni i szyj­ka szkla­ne­go na­czy­nia, pew­nie gą­sior­ka.

To­wa­rzy­szył im spory pies o ku­dła­tej sier­ści. Wpla­ta­ło się w nią kilka ostów, więc, gdy wę­drow­cy za­trzy­my­wa­li się, aby tro­chę od­sap­nąć, czło­wiek, ma­ją­cy oręż u boku, zręcz­nie je usu­wał. Potem czule gła­skał czwo­ro­no­ga.

Zwie­rzak wy­glą­dał na szczę­śli­we­go. Mer­dał ogo­nem i fu­czał, oka­zu­jąc za­do­wo­le­nie. Wi­dząc stada kru­ków, wron i swo­ich po­bra­tym­ców, szar­pią­cych trupy naj­mi­tów Ty­mo­te­usza, war­czał i jeżył sierść.

Za­sty­głych w bez­ru­chu ciał le­ża­ło wiele. De­spe­rac­ką uciecz­ką z plą­ta­ni­ny uli­czek grodu ko­me­so­wi ofi­cja­li­ści pró­bo­wa­li ujść śmier­ci. Nada­rem­nie. Bez­li­to­śnie ści­ga­ni, stali się stra­wą dla ptac­twa i zdzi­cza­łych psów.  

Dziw­ni wę­drow­cy szpar­ko zmie­rza­li przed sie­bie, tam, gdzie w niebo jesz­cze biły dymy do­pa­la­ją­cych się straż­nic Ty­mo­te­usza. Wy­ło­żo­ny ka­mie­nia­mi go­ści­niec zmie­niał się w piasz­czy­stą dro­ży­nę, wio­dą­ca poza ty­mo­te­uszo­we zie­mie.

Szli raź­nym kro­kiem ludzi, z uf­no­ścią ocze­ku­ją­cych nowej przy­szło­ści. Wy­glą­da­ło, że ta nie­śpiesz­na pe­re­gry­na­cja wlała w ich ciała nowe siły.

Nie pa­trzy­li na boki. Po pro­stu zmie­rza­li na­przód.

I ani razu nie obej­rze­li się za sie­bie.  

 

5 lipca 2021 r. Roger Re­deye

 

Jako ilu­stra­cję wy­ko­rzy­sta­łem fotos z jed­nej z gier kom­pu­te­ro­wych, po­świę­co­nych wiedź­miń­skiej sadze.