Do końca świata (…i jeden dzień dłużej)

„Były dwie sio­stry: noc i śmierć

Śmierć więk­sza, a noc mniej­sza

Noc była pięk­na jak sen, a śmierć

Śmierć była jesz­cze pięk­niej­sza”

Kon­stan­ty Il­de­fons Gał­czyń­ski

 

 

Pro­log

 

Nie wie­dział, ile ma lat. I nie­wie­le go to ob­cho­dzi­ło. W tym miej­scu i w tych cza­sach nie miało to zresz­tą więk­sze­go zna­cze­nia. Ten dzień miał się za­cząć jak każdy inny. I tak samo jak każdy inny miał się też skoń­czyć. To, co po­mię­dzy, nie­war­te zaś było naj­mniej­szej wzmian­ki. Jedno wiel­kie nic, zło­żo­ne z wielu mniej­szych. A każde z nich miało taką rangę, że na­le­ża­ło mu się miej­sce w szcze­gó­ło­wo roz­pi­sa­nym har­mo­no­gra­mie. Na każde nic był czas, zresz­tą czego jak czego, ale czasu tu ni­ko­mu nie bra­ko­wa­ło. 

 

 

Część I

 

„Śmierć i życie – to tylko orze­łek i resz­ka tej samej mo­ne­ty”

Maria Noël

 

Za­su­nął za­sło­ny. Od za­wsze wolał pra­co­wać po ciem­ku. Roz­siadł się na swoim tro­nie i po­pa­trzył wprost na ekran środ­ko­we­go z trzech monitorów. Wy­ni­ki ro­bi­ły wra­że­nie. Wy­glą­da­ło na to, że wszyst­ko idzie zgod­nie z pla­nem, a dotychczasowa ro­bo­ta została wy­ko­na­na jak na­le­ży. 

Ze­spół na­ukow­ców, któ­re­mu przewodził pro­fe­sor Mu­ham­mad ibn Hamad od lat pró­bo­wał zna­leźć ide­al­ny spo­sób na osią­gnie­cie celu i mu­siał uwzględ­nić wszyst­kie moż­li­we zmien­ne. A przy­naj­mniej sta­rał się to robić, bo przy mi­liar­dach moż­li­wych wa­rian­tów było to rze­czą nie­moż­li­wą do zre­ali­zo­wa­nia. Mu­siał się jed­nak sta­rać. Gra to­czy­ła się o zbyt dużą staw­kę. Nawet mały błąd mógł spra­wić, że wszyst­ko pój­dzie do kosza. Cel zaś tak po pro­stu mógł na wiele dekad stać się te­ma­tem tabu. Może nawet na za­wsze. Z tych dys­to­picz­nych myśli wy­bu­dził go te­le­fon:

– Słu­cham? – ode­brał.

– Dzień dobry – od­po­wie­dział pięk­nie brzmią­cy głos, który nie mógł na­le­żeć do ni­ko­go in­ne­go niż Susan Hyde. – Dzwo­nię, aby po­in­for­mo­wać, że jeśli tylko wy­ra­zi pan zgodę, to mo­że­my ru­szać z osta­tecz­nym eks­pe­ry­men­tem.

– Wy­śmie­ni­cie – ucie­szył się szcze­rze Mu, jak ma­wia­ła na niego ta nie­licz­na grup­ka zna­jo­mych, która mu jesz­cze zo­sta­ła. I jak sam też lubił się na­zy­wać w my­ślach. – Jaki jest sta­tus?

– Grupę przy­wie­zio­no wczo­raj, zo­sta­ła prze­ba­da­na zgod­nie z przy­ję­ty­mi pro­ce­du­ra­mi i czeka teraz w ho­te­lu Gol­den Bee na dal­sze wy­tycz­ne. 

– Wy­śmie­ni­cie – po­wtó­rzył Mu. – Dzię­ku­ję. Jesz­cze dziś od­dzwo­nię, panno Hyde.

Roz­łą­czył się i kla­snął w dło­nie. Wstał z fo­te­la, nie mogąc usie­dzieć w miej­scu z tej ra­do­ści. Cze­kał na tę dobrą wia­do­mość od wielu, wielu lat. I wy­glą­da na to, że wresz­cie się udało.

Susan Hyde była obiek­tem jego wes­tchnień, głę­bo­ko skry­wa­ną mi­ło­ścią. Przede wszyst­kim jed­nak – sza­le­nie uta­len­to­wa­ną spe­cja­list­ką, być może naj­lep­szą w swo­jej dzie­dzi­nie. To też jedna z trzech osób, które w pro­jek­cie biorą udział od sa­me­go po­cząt­ku. Ko­lej­ny­mi dwie­ma są sam Mu oraz sym­pa­tycz­ny Hin­dus, dok­tor Ha­ro­on Gupta. W kraju, z któ­re­go po­cho­dzi, jego imię ozna­cza na­dzie­ję. I to wła­śnie na­dzie­ja prze­peł­nia­ła serce Mu, gdy wpi­sy­wał jego numer. 

– Witam, panie dy­rek­to­rze. W czym mogę panu pomóc? – za­py­tał Gupta, gdy tylko ode­brał te­le­fon.

– Dzień dobry, otrzy­ma­łem in­for­ma­cję od panny Hyde, że wszyst­ko jest go­to­we i można roz­po­czy­nać. 

– Zga­dza się, panie dy­rek­to­rze. Zdaje się, że wy­eli­mi­no­wa­li­śmy wszyst­kie po­ten­cjal­ne pro­ble­my. 

– Wy­śmie­ni­cie – od­parł Mu i szyb­ko się roz­łą­czył, tak jak miał to w zwy­cza­ju. 

 

***

 

– Po­twier­dzam.

– No to za­czy­na­my – po­wie­dzia­ła Susan Hyde do te­le­fo­nu, na któ­rym chwi­lę wcze­śniej wy­świe­tli­ło się zdję­cie Mu. Czuła jak serce pod­cho­dzi jej do gar­dła. Cze­ka­ła na ten mo­ment dwa­na­ście dłu­gich lat. W tym cza­sie stra­ci­ła wszyst­ko, co wcze­śniej ko­cha­ła. Bez resz­ty po­świę­ci­ła się temu pro­jek­to­wi.

Dwa­na­ście lat to szmat czasu, a przy tym jakże nie­wie­le. Jak nie­wie­le, gdy cho­dzi o urze­czy­wist­nie­nie bodaj naj­star­sze­go ma­rze­nia w hi­sto­rii tego świa­ta. 

Przez pro­jekt Unli­mi­ted prze­wi­nę­ły się dzie­siąt­ki na­ukow­ców i spe­cja­li­stów z naj­roz­ma­it­szych dzie­dzin. Bio­lo­gów i bio­in­for­ma­ty­ków, pro­gra­mi­stów, eks­per­tów od sztucz­nej in­te­li­gen­cji, che­mi­ków, fi­zy­ków i wielu in­nych -ów, których skróty tytułów naukowych przed imionami, zdobywane latami studiów, nieraz miały więcej liter niż same imiona. Ona jed­nak, choć znacz­nie mniej uty­tu­ło­wa­na, jako jedna z nie­wie­lu mogła po­szczy­cić się tym, że była w nim od po­cząt­ku. I była z tego cho­ler­nie dumna. Wszyst­kie te trudy ostat­nich dwu­na­stu lat miały do­pro­wa­dzić wła­śnie do tego mo­men­tu.

– Przy­pro­wa­dzić grupę – za­ko­men­de­ro­wa­ła.

Do szpi­tal­nej sali, która wy­glą­da­ła ra­czej jak ho­te­lo­wy hol, we­szło trzy­dzie­ści sześć osób. Po czte­rech przed­sta­wi­cie­li każ­dej z dzie­wię­ciu czło­wie­czych ras we­dług po­dzia­łu za­pro­po­no­wa­ne­go przez S.C. Coona, S.M. Garna i J.B. Bird­sel­la. Po dwie ko­bie­ty i dwóch męż­czyzn. Gdy za­ję­li miej­sca zgod­nie z usta­lo­ną wcze­śniej ko­lej­no­ścią, każde z nich zo­sta­ło po­pro­szo­ne o pod­wi­nię­cie rę­ka­wa i od­sło­nię­cie le­we­go ra­mie­nia. Wszy­scy bły­ska­wicz­nie to zro­bi­li, wszak wie­dzie­li, po co tutaj są i byli prze­ko­na­ni o tym, że chcą tutaj być. Nikt nie mu­siał ich jakoś szcze­gól­nie na­ma­wiać. Chęt­nych nie bra­ko­wa­ło, co zresz­tą było nie­trud­ne do prze­wi­dze­nia. 

Dwie młode pie­lę­gniar­ki prze­cho­dzi­ły od jed­nej do ko­lej­nej osoby, brały strzy­kaw­kę ze sto­licz­ka na kół­kach, na­peł­nia­ły ją i wtła­cza­ły do krwio­bie­gów mie­szan­kę UNL-37.01-T17. La­ta­mi opra­co­wy­wa­ną mik­stu­rę, która naj­pierw im, a w dłuż­szej per­spek­ty­wie wszyst­kim na tej pla­ne­cie miała przy­nieść nie­śmier­tel­ność. 

 

***

 

Prze­cha­dzał się po za­ciem­nio­nym ga­bi­ne­cie i ob­gry­zał pa­znok­cie. Brzyd­ki nawyk, któ­re­go na­ba­wił się w dzie­ciń­stwie i który po­zo­sta­nie z nim pew­nie na za­wsze. Nawyk, któ­re­go nie był w sta­nie kon­tro­lo­wać w wy­jąt­ko­wo stre­su­ją­cych sy­tu­acjach. A ta bez­sprzecz­nie za­li­cza­ła się do tej ka­te­go­rii. 

A więc stało się, po­my­ślał, klam­ka za­pa­dła. Osta­tecz­ny eks­pe­ry­ment się roz­po­czął i teraz już nic nie za­le­ża­ło od niego. Teraz – jak nie­raz ra­dził mu me­cha­nik w kwe­stii jego sa­mo­cho­du, gdy po raz ko­lej­ny nie miał dla niego czasu – miał tylko ob­ser­wo­wać, co bę­dzie się dzia­ło. Nic wię­cej nie mógł zro­bić, mogło na­to­miast stać się wszyst­ko. Choć prze­pro­wa­dzi­li już nie­zli­cze­nie wiele kom­pu­te­ro­wych sy­mu­la­cji i dzie­siąt­ki eks­pe­ry­men­tów na zwie­rzę­tach, nie mieli po­ję­cia jak na UNL za­re­agu­je nie­zwy­kle zło­żo­ny i wciąż nie do końca zba­da­ny ludz­ki or­ga­nizm. Była szan­sa, że wszyst­ko pój­dzie zgod­nie z pla­nem. Była też – ską­d­inąd znacz­nie więk­sza – szan­sa, że eks­pe­ry­ment nie przy­nie­sie żad­nych re­zul­ta­tów, bo cu­dow­na mie­szan­ka, ja­k­by na złość kom­pu­te­rom, po pro­stu nie za­dzia­ła. Była też wresz­cie opcja numer trzy – choć być może na­iw­nie sta­rał się od­rzu­cać ją w my­ślach – że szcze­pion­ka przy­nie­sie sku­tek od­wrot­ny od za­mie­rzo­ne­go i do­pro­wa­dzi do przed­wcze­snej śmier­ci te­ste­rów. To ozna­cza­ło­by ko­niec ma­rzeń, ko­niec pro­jek­tu Unli­mi­ted i nie­chyb­nie też jego oso­bi­sty ko­niec. 

– Pro­fe­sor Mu­ham­mad ibn Hamad? – za­py­ta­ła wła­ści­ciel­ka ledwo wi­docz­nej twa­rzy, wy­ła­nia­ją­cej się przez szpa­rę w drzwiach.

– A kto pyta?

– Na­zy­wam się Ju­dith Hu, je­stem nową se­kre­tar­ką pani Susan Hyde – od­po­wie­dzia­ła na oko trzy­dzie­sto­let­nia dziew­czy­na o wy­raź­nie da­le­ko­wschod­nim po­cho­dze­niu. – Prze­pra­szam, że prze­szka­dzam, ale po­pro­szo­no mnie, abym prze­ka­za­ła panu, że o go­dzi­nie dwu­dzie­stej pierw­szej od­bę­dzie się ze­bra­nie za­rzą­du w sali kon­fe­ren­cyj­nej. Chcia­łam w tej spra­wie do pana za­dzwo­nić, ale zdaje się, że pań­ska ko­mór­ka jest wy­łą­czo­na.

Spoj­rzał na te­le­fon, który wciąż trzy­mał w dłoni, wci­snął przy­cisk z boku i rze­czy­wi­ście ekran się nie za­świe­cił. Pie­przo­ny szmelc mu­siał się roz­ła­do­wać, za­klął w my­ślach, a na głos od­po­wie­dział tylko:

– Wspa­nia­le, dzię­ku­ję. 

– Aha, jesz­cze jedno – do­da­ła se­kre­tar­ka, po czym przy­gry­zła wargę. – Pani Hyde pyta, czy mógł­by pan za­brać ze sobą ostat­ni ra­port ze­spo­łu dok­to­ra Clyde’a. 

– Jasne – od­parł krót­ko. I wy­mow­ną ciszą za­chę­cił mło­dziut­ką jesz­cze Ju­dith do opusz­cze­nia jego ga­bi­ne­tu. Zro­zu­mia­ła.

Po­pa­trzył na ze­ga­rek i prze­ko­nał się, że do spo­tka­nia ma jesz­cze pół go­dzi­ny. Pół go­dzi­ny, by po­my­śleć. Trud­no było mu jed­no­znacz­nie okre­ślić, co wła­śnie czuje. Naj­bar­dziej chyba eks­cy­ta­cję i eu­fo­rię, że pro­jekt osią­gnął ten etap.

W jego gło­wie roiło się od wizji świa­ta wol­ne­go od nie­po­trzeb­nej śmier­ci. Wiele razy w tych ostat­nich la­tach się nad tym za­sta­na­wiał. Czy lu­dzie na­praw­dę pra­gną nie­śmier­tel­no­ści? Czy jej po­trze­bu­ją? Czy umysł wolny od obaw, że śmierć może przyjść w każ­dej chwi­li, bę­dzie zdol­ny do dzia­ła­nia na wyż­szych ob­ro­tach? Czy jako spo­łe­czeń­stwo bę­dzie­my dzię­ki temu osią­gać wię­cej? A może wręcz prze­ciw­nie – brak pre­sji czasu spo­wo­du­je, że się roz­le­ni­wi­my. Że nie bę­dzie­my mu­sie­li – i nie bę­dzie­my chcie­li – ci­snąć, przeć przed sie­bie. Skła­niał się ra­czej ku tej pierw­szej opcji, zresz­tą ina­czej dawno już rzu­cił­by ten pro­jekt w cho­le­rę. Wie­rzył, że śmierć jest tym, co ogra­ni­cza ludzi, a nie ich na­pę­dza. I te ogra­ni­cze­nia chciał znieść. Temu wła­śnie słu­żył Unli­mi­ted – pro­jekt, który zro­dził się w jego gło­wie dwie de­ka­dy wcze­śniej i który od dwu­na­stu dłu­gich lat wy­peł­nia całe jego życie. Choć nie­wie­lu w niego wie­rzy­ło i wielu się od niego od­wró­ci­ło, uzna­jąc go za sza­leń­ca, on wie­rzył, że może tego do­ko­nać. A teraz był bli­żej niż kie­dy­kol­wiek wcze­śniej. Kto­kol­wiek wcze­śniej. Miał zmie­nić za­sa­dy gry i zro­bić to raz na za­wsze. 

Po­now­nie spoj­rzał na ze­ga­rek. Spra­wił go sobie za pierw­szą wy­pła­tę i nosił nie­prze­rwa­nie do dziś. Choć moda zdą­ży­ła się zmie­nić, był do niego mocno przy­wią­za­ny i zdej­mo­wał go wła­ści­wie tylko do spa­nia, a i to nie za­wsze. Dzię­ki niemu wła­śnie prze­ko­nał się, że po­wi­nien już ru­szać. Zdjął z opar­cia fo­te­la ma­ry­nar­kę i na­rzu­cił ją sobie na ra­mio­na. Chwy­cił ra­port Clyde’a i wy­szedł z ga­bi­ne­tu, za­my­ka­jąc za sobą drzwi.

 

***

 

– Jest i on! – z ra­do­ścią w gło­sie po­wi­ta­ła go Susan, gdy tylko po­ja­wił się w progu. – Na­le­żą się panu gra­tu­la­cje, wszyst­ko prze­bie­gło zgod­nie z pla­nem. Pro­jekt Unli­mi­ted osią­gnął brą­zo­wy sta­tus – do­da­ła i po­da­ła dy­rek­to­ro­wi kie­li­szek szam­pa­na.

Brą­zo­wy sta­tus ozna­czał roz­po­czę­cie te­stów na nie­wiel­kich gru­pach ludzi. Ko­lej­ny miał być srebr­ny – czyli testy ma­so­we, a jeśli wszyst­ko skoń­czy się do­brze, to na­stą­pi sta­tus złoty. Bę­dzie to ozna­czać tyle, że ludz­kość rze­czy­wi­ście sta­nie się ga­tun­kiem nie­śmier­tel­nym.

Oczy­wi­ście nawet wtedy śmierć bę­dzie ist­nieć nadal. Prze­sta­nie jed­nak wy­stę­po­wać sa­mo­ist­nie. To, co robić ma szcze­pion­ka UNL-37.01-T17, to za­trzy­ma­nie pro­ce­sów sta­rze­nia i więk­szo­ści pro­ce­sów cho­ro­bo­twór­czych, po­stę­pu­ją­cych w or­ga­ni­zmie. Mó­wiąc krót­ko: or­ga­nizm nie bę­dzie się de­ge­ne­ro­wał, choć – na­tu­ral­nie – z pi­sto­le­tem nie wygra. Przed tym nie uchro­ni żadna szcze­pion­ka. 

– Dzię­ku­ję – od­po­wie­dział Mu i przy­jął kie­li­szek.

– Czy ma pan ra­port, panie dy­rek­to­rze? – spy­tał Gupta.

– Oczy­wi­ście – po­wie­dział i podał Hin­du­so­wi tecz­kę, którą ten nie­zwłocz­nie otwo­rzył. 

– Hmm… – Gupta prze­rzu­cał ko­lej­ne kart­ki, do­pó­ki nie zna­lazł in­te­re­su­ją­cej go in­for­ma­cji. – Tak jak my­śla­łem. Ko­lej­ne spo­tka­nie, panie dy­rek­to­rze, po­win­ni­śmy zwo­łać za sie­dem­dzie­siąt dwie go­dzi­ny. Jeśli po tym cza­sie u żad­ne­go z te­sto­wa­nych nie wy­stą­pią nie­po­ko­ją­ce re­ak­cje, naj­pew­niej bę­dzie­my mogli ogło­sić suk­ces.

– Wspa­nia­le – od­parł Mu. 

– Po dwu­dzie­stu czte­rech, czter­dzie­stu ośmiu i sie­dem­dzie­się­ciu dwóch go­dzi­nach za­mie­rza­my prze­pro­wa­dzić także kom­plek­so­we ba­da­nia, tak jak usta­la­li­śmy wcze­śniej – do­da­ła Hyde. – Wszyst­ko zresz­tą kon­ty­nu­uje­my zgod­nie z pla­nem. Na ko­lej­nym spo­tka­niu bę­dzie­my więc mieli sporo da­nych do prze­ana­li­zo­wa­nia. I – tu Susan unio­sła kie­li­szek – kilka suk­ce­sów do od­trą­bie­nia.

– Wspa­nia­le – po­wtó­rzył i w na­pły­wie po­zy­tyw­nych emo­cji dodał, że jest dumny ze swo­ich part­ne­rów. Uści­snął dłoń Susan, uści­snął dłoń Ha­ro­ona i upił odro­bi­nę szam­pa­na. Uśmiech­nął się. Dawno tego nie robił.

 

***

 

Prze­pro­wa­dzo­no ba­da­nia po dobie, dwóch i trzech – wy­ni­ki wszyst­kich były jak naj­bar­dziej za­do­wa­la­ją­ce. Było jesz­cze zde­cy­do­wa­nie za wcze­śnie, by od­trą­bić pełen suk­ces – szcze­pion­ka na dobrą spra­wę nie za­czę­ła jesz­cze dzia­łać. Jed­nak samo to, że nie wy­stą­pi­ły żadne re­ak­cje nie­po­żą­da­ne, na­pa­wa­ło opty­mi­zmem. Z tymi do­bry­mi wie­ścia­mi Susan Hyde we­szła do sali kon­fe­ren­cyj­nej, w któ­rej sie­dzie­li już Mu i Ha­ro­on. Ten drugi wła­śnie coś opo­wia­dał dy­rek­to­ro­wi, ży­wio­ło­wo ge­sty­ku­lu­jąc. 

– Prze­szka­dzam wam, pa­no­wie?

– Ależ skąd. Nie mo­że­my się do­cze­kać, aż usły­szy­my, co ma nam pani do po­wie­dze­nia. Praw­da, panie dy­rek­to­rze? – za­py­tał nieco za­kło­po­ta­ny Gupta. 

– Słu­cha­my – po­twier­dził dy­rek­tor krót­ko, ale przy­jaź­nie. 

– Jak pa­no­wie wie­dzą, mi­nę­ły już trzy doby od apli­ka­cji. Trzy­krot­nie prze­ba­da­li­śmy na­szych te­ste­rów i mamy po­wo­dy do opty­mi­zmu. U żad­ne­go z nich nie wy­stą­pi­ły re­ak­cje nie­po­żą­da­ne. Jedna ko­bie­ta in­for­mo­wa­ła per­so­nel o ru­mie­niu wokół miej­sca szcze­pie­nia, ale ten szyb­ko znik­nął. Dok­tor El­liot po­twier­dził też, że nie jest to nic, czym po­win­ni­śmy się nie­po­ko­ić – pod­su­mo­wa­ła Susan i za­czę­ła kart­ko­wać do­ku­men­ty, które trzy­ma­ła w dło­niach. – Zgod­nie z in­for­ma­cja­mi, prze­ka­za­ny­mi nam przez ze­spół Clyde’a, mo­że­my po­zwo­lić pa­cjen­tom na opusz­cze­nie ho­te­lu. Na bie­żą­co mu­si­my oczy­wi­ście kon­tro­lo­wać ich stan, ale wy­glą­da na to, że wszyst­ko prze­bie­ga zgod­nie z pla­nem. Po­zo­sta­je cze­kać, aż szcze­pion­ka za­cznie dzia­łać.

– Dwa­na­ście, czter­na­ście ty­go­dni – przy­po­mniał Ha­ro­on Gupta.

– Zga­dza się. Po upły­wie około trzech mie­się­cy w or­ga­ni­zmach po­win­ni­śmy za­cząć ob­ser­wo­wać zmia­ny, bę­dą­ce po­cząt­kiem… cóż, braku zmian. Przy­naj­mniej tak su­ge­ru­ją wy­ni­ki kom­pu­te­ro­wych sy­mu­la­cji. 

– Które dotąd oka­zy­wa­ły się wy­jąt­ko­wo pre­cy­zyj­ne – za­uwa­żył Hin­dus. 

– Po raz ko­lej­ny zga­dza się – po­twier­dzi­ła Hyde i ob­da­rzy­ła współ­pra­cow­ni­ka uśmie­chem, po czym zwró­ci­ła się do Mu:

– Jakie są dal­sze wy­tycz­ne, dy­rek­to­rze?

– Trzy­mać kciu­ki. I może nieco od­po­cząć – po­wie­dział bar­dziej w eter niż do Susan dy­rek­tor Mu­ham­mad ibn Hamad.

 

 

Część II

 

„Życie nie daje nam tego, co chce­my, tylko to, co ma dla nas”

Wła­dy­sław Rey­mont

 

– Pro­szę tędy, panie dy­rek­to­rze – po­wie­dział Gupta i po­kie­ro­wał Mu w głąb jasno oświe­tlo­ne­go ko­ry­ta­rza, który zda­wał się nie mieć końca. Ru­szy­li szyb­kim kro­kiem, bo mieli już mały nie­do­czas. Nie prze­szko­dzi­ło im to jed­nak w po­dzi­wia­niu opra­wio­nych w gu­stow­ne, drew­nia­ne ramki por­tre­tów zdo­bią­cych ścia­ny po obu stro­nach. Same wy­bit­ne oso­bi­sto­ści – wiel­cy na­ukow­cy i wy­na­laz­cy, któ­rzy uczy­ni­li ten świat takim, jakim jest znany dzi­siaj. 

Po chwi­li do­tar­li do drzwi, za któ­ry­mi znaj­do­wał się hol tak duży, że ko­ry­tarz, któ­rym przed mo­men­tem pę­dzi­li, wydał się im klau­stro­fo­bicz­ny. Ubra­ny w swój naj­lep­szy gar­ni­tur (nie żeby miał ich jakoś nie­wy­obra­żal­nie dużo, lecz z tych dwóch, które miał, zde­cy­do­wa­nie wy­brał ten lep­szy) Mu­ham­mad ibn Hamad po­czuł się nagle ma­leń­ki jak mrów­ka. I to po­mi­mo tego, że był tu naj­więk­szą atrak­cją, jak okre­śli­ła to kilka ty­go­dni wcze­śniej Susan Hyde. 

– Ile mamy czasu? – za­py­tał.

– Dzie­sięć minut, panie dy­rek­to­rze, ale przed nami jesz­cze ka­wa­łek drogi – od­po­wie­dział Gupta i ge­stem za­czął po­ga­niać prze­ło­żo­ne­go. 

Dzie­sięć minut, po­wtó­rzył w my­ślach Mu, za dzie­sięć minut moje życie zmie­ni się nie do po­zna­nia. Nie tylko moje życie. Życie w ogóle. 

Po­wtó­rzył w gło­wie treść wy­stą­pie­nia i upew­nił się, że ma w kie­sze­ni ścią­gaw­kę, na wy­pa­dek gdyby się za­ciął. W tych emo­cjach wszyst­ko jest moż­li­we, a on ma dla tych ludzi praw­do­po­dob­nie wię­cej słów niż wszyst­kie, które wy­po­wie­dział przez ostat­nie trzy lata. W ogóle. To czas, by po­wie­dzieć im o pro­jek­cie Unli­mi­ted. 

Mi­nę­ło już szes­na­ście mie­się­cy od chwi­li, w któ­rej po­da­no te­ste­rom szcze­pion­kę. Wszyst­ko prze­bie­ga pra­wi­dło­wo. Jak po­wie­dzia­ła im Susan pod­czas wie­czor­ne­go spo­tka­nia kilka dni temu, u wszyst­kich te­ste­rów udało się za­ob­ser­wo­wać to samo nie­zwy­kłe zja­wi­sko: po burz­li­wych zmia­nach w oko­li­cach czter­na­ste­go ty­go­dnia po po­da­niu spe­cy­fi­ku, ich or­ga­ni­zmy się wy­ci­szy­ły, żeby nie po­wie­dzieć: uśpi­ły. Od bli­sko roku nie za­szły w nich żadne kon­kret­ne zmia­ny. Choć zdą­ży­li świę­to­wać swoje uro­dzi­ny, na dobrą spra­wę wcale się o ten rok nie ze­sta­rze­li. Mają o rok wię­cej do­świad­czeń, mają za sobą ko­lej­ny rok życia, ale bio­lo­gicz­nie nie są o rok star­si. Jak pu­blicz­ność przyj­mie te re­we­la­cje? Chyba nikt tak na­praw­dę nie spo­dzie­wa się tego, co ma za chwi­lę usły­szeć. Czy kto­kol­wiek jest i czy w ogóle może być na to go­to­wy? Cóż, wkrót­ce się o tym prze­ko­na­my, od­po­wie­dział sam sobie Mu i ru­szył w dal­szą drogę.

Gupta wska­zy­wał dy­rek­to­ro­wi kie­ru­nek, prze­pusz­cza­jąc go przez kolejne drzwi. Dobra, po­win­ni­śmy zdą­żyć, po­my­ślał Hin­dus i w tym samym mo­men­cie po­czuł, że w jego kie­sze­ni za­wi­bro­wa­ła ko­mór­ka. Wszyst­kie słowa, mo­gą­ce opi­sać to, co teraz czuł, były nie­cen­zu­ral­ne. Tak bar­dzo zły był na tego, kto wła­śnie teraz po­sta­no­wił mu prze­szko­dzić. Cóż miał jed­nak zro­bić… Wyjął te­le­fon, wci­snął przy­cisk z boku i spoj­rzał na ekran, który bły­ska­wicz­nie się roz­świe­tlił. To Susan.

 

***

 

– Pro­szę się od­su­nąć – po­wta­rzał nie­zna­ny głos, z każdą mi­li­se­kun­dą wy­brzmie­wa­jąc coraz gło­śniej. – Halo, sły­szy mnie pan? – Gupta nagle po­czuł, że ktoś szar­pie go za ramię. 

– Co? Co się dzie­je? – drżą­cym gło­sem za­py­tał Hin­dus, po tym jak otwo­rzył oczy i uświa­do­mił sobie, że leży na ziemi. Ból roz­ry­wał mu głowę, ale lo­gicz­ne my­śle­nie szyb­ko po­wró­ci­ło.

Gupta szyb­ko spoj­rzał w lewo i prawo. Jest – w tłu­mie ga­piów za­uwa­żył po­de­ner­wo­wa­ne­go dy­rek­to­ra, do któ­re­go po raz pierw­szy w życiu zwró­cił się bez „pa­no­wa­nia”, zresz­tą bez żad­nych ty­tu­łów. Nie było na to czasu:

– Czy­taj – po­wie­dział sta­now­czo i podał dy­rek­to­ro­wi te­le­fon.

Mu wziął go do ręki, zer­k­nął i mo­men­tal­nie po­bladł. Po­czuł, że ugi­na­ją się pod nim nogi i wie­dział już, że tego nie za­trzy­ma. Zaraz ze­mdle­je, jak przed mo­men­tem Gupta. Jesz­cze raz spoj­rzał na ekran te­le­fo­nu, ale wia­do­mość nie chcia­ła brzmieć ina­czej. „Za­trzy­maj go. Dwóch te­ste­rów nie żyje”.

 

***

 

– Mów – krót­ko po­wie­dział Mu do słu­chaw­ki, gdy tylko Susan Hyde ode­bra­ła.

– Jesz­cze nic nie wiem. Wła­śnie jadę do szpi­ta­la. Przez te­le­fon nie chcie­li mi ni­cze­go po­wie­dzieć. Nie wiem, co się stało. 

– Kiedy ostat­nio ich ba­da­li­śmy?

– Dwa ty­go­dnie temu. Wszyst­ko było w nor­mie. Wy­ni­ki były ide­al­ne. 

– Któ­rzy to?

– Au­stra­lij­ka i Ma­le­zyj­czyk. 

– W tym samym mo­men­cie? – nie prze­sta­wał wy­py­ty­wać.

– Nie wiem, kurwa, nic nie wiem! – wy­krzy­cza­ła do te­le­fo­nu Susan. – Prze­pra­szam. Od­dzwo­nię jak będę co­kol­wiek wie­dzia­ła. Niech się pan trzy­ma. 

– Cze­kam – od­parł Mu zu­peł­nie do ni­ko­go, bo Susan wcze­śniej zdą­ży­ła się już roz­łą­czyć. 

 

***

 

Gupta od­na­lazł dy­rek­to­ra przed ol­brzy­mi­mi drzwia­mi pro­wa­dzą­cy­mi do bu­dyn­ku, w któ­rym miał wy­gło­sić swoją wiel­ką mowę. Do­szedł już do sie­bie, choć nadal nie do­cie­ra­ło do niego to, co na­pi­sa­ła Susan. Nie mógł w to uwie­rzyć. Jak to nie żyją? 

– Do­wie­dział się pan cze­goś, panie dy­rek­to­rze? – za­py­tał Hin­dus.

– Skończ­my z tym, mów mi Mu – od­po­wie­dział, na co Gupta tylko niemo ski­nął głową, co miało ozna­czać, że przy­sta­je na pro­po­zy­cję dy­rek­to­ra. – I nie, nic nie wiem. Susan je­dzie do szpi­ta­la, żeby się do­wie­dzieć, co się stało. Potem za­dzwo­ni. 

– A my co ro­bi­my? Chyba bez sensu, że­by­śmy tu tak stali?

– Nie wiem, Ha­ro­on. Już nic nie wiem. Nic nie ro­zu­miem. Mieli do­sko­na­łe wy­ni­ki. Wszyst­ko szło zgod­nie z pla­nem. Oni nie po­win­ni byli umrzeć. Coś tu nie gra. Coś tu cho­ler­nie nie gra. 

 

***

 

Po kil­ku­na­stu mi­nu­tach at­mos­fe­ra za­czę­ła gęst­nieć, a wy­sła­ni przez or­ga­ni­za­to­rów lu­dzie z ob­słu­gi wy­raź­nie szu­ka­li wiel­kie­go pre­le­gen­ta. Gupta i Mu wie­dzie­li, że muszą się ulot­nić. Ten pierw­szy przy­wo­łał tak­sów­kę i po­le­cił kie­row­cy je­chać przed sie­bie tak długo, aż po­wie­dzą mu, by się za­trzy­mał. Stali wła­śnie na skrzy­żo­wa­niu ze świa­tła­mi, kiedy Hin­dus do­strzegł knajp­kę, która wy­glą­da­ła na wy­star­cza­ją­co cichą. Ski­nię­cia­mi po­ro­zu­mie­li się z Mu i po­in­for­mo­wa­li tak­sów­ka­rza, że kurs jest skoń­czo­ny. Po chwi­li już mieli wcho­dzić do lo­ka­lu, gdy za­wi­bro­wał te­le­fon Mu. Dzwo­ni­ła Susan.

– Czego się do­wie­dzia­łaś? – spy­tał Mu bez żad­ne­go przy­wi­ta­nia. 

– Trze­ci – od­po­wie­dzia­ła Susan.

– Słu­cham? 

– Jest trze­ci zgon.

Mu po­czuł, że czas się za­trzy­mu­je. Te­le­fon wy­padł mu z dłoni, a on ru­nął­by na zie­mię jak długi, gdyby w ostat­niej chwi­li nie przy­trzy­mał go Gupta. Po­czuł, że roz­pa­da się na ka­wał­ki. Mi­lion ma­łych ka­wał­ków. To ko­niec.

 

***

 

Był mroź­ny stycz­nio­wy po­ra­nek. Roz­grze­wa­ła się mio­do­wą whi­sky, sama już nie wie, którą szklan­ką. Zresz­tą, jakie to miało zna­cze­nie? Osta­tecz­nie cho­dzi­ło tylko o to, by przy­nieść sobie ulgę. A że z każdą ko­lej­ną szklan­ką czuła się jesz­cze go­rzej? No i co, po­my­śla­ła, bez szklan­ki źle i ze szklan­ką źle, ale smacz­nie przy­naj­mniej. Nagle do­tar­ło do niej, jak tu jest cicho i włą­czy­ła te­le­wi­zor.

Ska­ka­ła po ka­na­łach w po­szu­ki­wa­niu cze­go­kol­wiek sen­sow­ne­go. Re­kla­my, te­le­za­ku­py, jakiś durny ame­ry­kań­ski sit­com, znów re­kla­my, pro­gram ku­li­nar­ny, re­kla­my i jesz­cze raz re­kla­my, i – o!

– Dziś odbył się ko­lej­ny pro­ces pro­fe­so­ra Mu­ham­ma­da ibn Ha­ma­da. – O, kurwa, to dzi­siaj, po­my­śla­ła Susan, któ­rej dni wiele ty­go­dni temu za­czę­ły się mie­szać. – Na­uko­wiec, któ­re­go celem było opra­co­wa­nie tak zwa­nej szcze­pion­ki nie­śmier­tel­no­ści, do­pro­wa­dził do śmier­ci trzy­dzie­stu sze­ściu osób. Po­da­no im nie­prze­ba­da­ny spe­cy­fik…

– Pier­do­le­nie! – wy­krzy­cza­ła w te­le­wi­zor Susan.

– …który spo­wo­do­wał nie­od­wra­cal­ne zmia­ny w ich or­ga­ni­zmach. Po kil­ku­na­stu mie­sią­cach pa­cjen­ci za­czę­li umie­rać jeden po dru­gim. Po­ło­wę sta­no­wi­ły ko­bie­ty, po­ło­wę męż­czyź­ni. Pró­bu­jąc speł­nić swoje chore fan­ta­zje na­uko­wiec uśmier­cił córki i synów, sio­stry i braci, matki i ojców, przy­ja­ciół­ki i przy­ja­ciół. Wy­da­wa­ło­by się, że coś ta­kie­go nie jest moż­li­we we współ­cze­snym świe­cie. Sza­leń­ców jed­nak, jak widać, nie bra­ku­je. Na szczę­ście bę­dzie wśród nas o jed­ne­go mniej. Mu­ham­mad ibn Hamad zo­stał dziś ska­za­ny pra­wo­moc­nym wy­ro­kiem. Resz­tę swo­ich dni spę­dzi w za­kła­dzie kar­nym o za­ostrzo­nym ry­go­rze.

 

***

 

Tępo pa­trzy­ła na pilot, który już dobre pół go­dzi­ny temu wy­padł jej z dłoni. W gło­wie miała tylko jedno słowo: nie­moż­li­we. Do­brze jed­nak wie­dzia­ła, że to moż­li­we. Pod­czas pro­ce­su oka­za­ło się, że za­wiódł nie tylko ze­spół od­po­wie­dzial­ny za przy­go­to­wa­nie szcze­pion­ki, ale też ten, któ­re­mu po­wie­rzo­na zo­sta­ła pa­pie­ro­lo­gia. Nie zro­bio­no wszyst­kie­go jak na­le­ży. Pro­ku­ra­tu­ra udo­wod­ni­ła, że te­ste­rzy nie zo­sta­li wła­ści­wie przy­go­to­wa­ni i po­in­for­mo­wa­ni. Była wście­kła, ale to nie wście­kłość była uczu­ciem, które w niej do­mi­no­wa­ło, tylko bez­sil­ność. To nie tak miało być. 

 

 

Część III

 

„Bóg obie­cu­je życie wiecz­ne. My je da­je­my"

Phi­lip K. Dick

 

– …to już druga para, która od­su­nę­ła się od kró­lew­skiej ro­dzi­ny w ciągu kilku ostat­nich dekad. Czy zatem zbli­ża się ko­niec bry­tyj­skiej mo­nar­chii? To py­ta­nie po­zo­sta­je na razie bez od­po­wie­dzi. A na ko­niec wia­do­mość, która wstrzą­snę­ła nie tylko Zjed­no­czo­nym Kró­le­stwem, lecz całym świa­tem. Oto bo­wiem na na­szych oczach speł­nia się naj­więk­sze ma­rze­nie ludz­ko­ści. Na­ukow­cy z Uni­wer­sy­te­tu Bar-Ila­na w Izra­elu ogło­si­li, że udało im się stwo­rzyć elik­sir mło­do­ści, a może wy­pa­da­ło­by na­zwać go elik­si­rem nie­śmier­tel­no­ści. Do ta­kich re­we­la­cji za­wsze pod­cho­dzi­my z dy­stan­sem, ale ba­da­cze prze­ko­nu­ją, że ich eks­pe­ry­ment był pro­wa­dzo­ny od ponad dwu­dzie­stu lat i ba­da­nia do­wio­dły, że osoby, któ­rym po­da­no ten cu­dow­ny spe­cy­fik, z bio­lo­gicz­ne­go punk­tu wi­dze­nia nie ze­sta­rza­ły się w tym cza­sie ani o jeden dzień. O to, jak to jest w ogóle moż­li­we, po­sta­no­wi­li­śmy za­py­tać u źró­dła. W Safed jest nasza wy­słan­nicz­ka, Lisa Fox…

 

***

 

Za­krę­ci­ła wodę, owi­nę­ła się ręcz­ni­kiem i wy­szła spod prysz­ni­ca. Miesz­ka­ła sama, więc nie za­my­ka­ła drzwi do ła­zien­ki. Dzię­ki temu mogła usły­szeć, jak ko­bie­ta w te­le­wi­zji roz­ma­wia z na­ukow­cem. Wresz­cie coś nor­mal­ne­go, po­wie­dzia­ła w my­ślach, mając już dość tych wszyst­kich wy­wia­dów z ce­le­bry­ta­mi – eks­per­ta­mi od wszyst­kie­go. Mu­sia­ło jed­nak upły­nąć kilka chwil, zanim zo­rien­to­wa­ła się, o czym tak na­praw­dę roz­ma­wia­ją. 

– Czyli można z całą sta­now­czo­ścią stwier­dzić, że te osoby są nie­śmier­tel­ne? – za­py­ta­ła z nie­ukry­wa­nym szo­kiem dzien­ni­kar­ka. 

– Nie uży­wa­my tego okre­śle­nia – chłod­no od­parł na­uko­wiec. – Rze­czy­wi­ście jed­nak ich or­ga­ni­zmy ja­kby za­trzy­ma­ły się w cza­sie. Nie po­stę­pu­ją w nich żadne pro­ce­sy in­te­gral­nie zwią­za­ne ze sta­rze­niem się. Jest zbyt wcze­śnie, by po­wie­dzieć, że nasi pa­cjen­ci są nie­śmier­tel­ni. Nie wiemy, jak ich or­ga­ni­zmy za­cho­wa­ją się za de­ka­dę czy dwie, ale… 

– Nie­by­wa­łe – po­wie­dzia­ła dzien­ni­kar­ka, wcho­dząc w słowo na­ukow­co­wi. Sto­ją­ca z otwar­ty­mi usta­mi i przy­słu­chu­ją­ca się ich roz­mo­wie Susan Hyde szcze­rze jej przez to nie­na­wi­dzi­ła. – Dzię­ku­ję za roz­mo­wę i od­da­ję głos do stu­dia. Z Safed, Lisa Fox. 

Susan rzu­ci­ła się do kom­pu­te­ra, by zna­leźć wię­cej in­for­ma­cji, po dro­dze gu­biąc ręcz­nik. Usia­dła nago przed ekra­nem i roz­po­czę­ła po­szu­ki­wa­nia. To nie­moż­li­we, po­my­śla­ła. Mi­ja­ło wła­śnie dzie­sięć lat, od tra­ge­dii, którą trzy­dziest­ka szóst­ka przy­pła­ci­ła ży­ciem, a Mu – wol­no­ścią. Ha­ro­on wciąż jesz­cze nie wy­bu­dził się ze śpiącz­ki po nie­uda­nej pró­bie sa­mo­bój­czej, a i ona ledwo umia­ła sobie z tym wszyst­kim po­ra­dzić. Ostat­nio było już tro­chę le­piej, ale teraz znów po­czu­ła ol­brzy­mi cię­żar. 

Go­dzi­ny ucie­ka­ły, w domu ro­bi­ło się coraz chłod­niej, na co jej nagie ciało za­re­ago­wa­ło gęsią skór­ką. Zu­peł­nie jed­nak tego nie czuła – szpe­ra­ła w In­ter­ne­cie, od­naj­du­jąc ko­lej­ne ar­ty­ku­ły na temat eks­pe­ry­men­tu na­ukow­ców z Izra­ela. Wie­dzia­ła już, że jego za­ło­że­nia były pra­wie takie same jak w przy­pad­ku pro­jek­tu Unli­mi­ted. Tyle tylko, że im się udało. Ba, ich pa­cjen­ci byli już dawno za­szcze­pie­ni, kiedy te­ste­rzy Unli­mi­ted do­pie­ro byli wy­bie­ra­ni. Choć przed pój­ściem pod prysz­nic oczy jej się kle­iły, to teraz nie czuła zmę­cze­nia. Do­mi­no­wa­ło w niej uczu­cie eks­cy­ta­cji po­łą­czo­nej z fru­stra­cją i nie­do­wie­rza­niem. 

Po kilku albo i kil­ku­na­stu go­dzi­nach – czas jakby pły­nął obok niej – do­szła do wnio­sku, że do­tar­ła do ścia­ny. Prze­glą­da­ła ko­lej­ne ar­ty­ku­ły, ale zda­wa­ły się one już tylko kal­ka­mi po­przed­nich. Cóż, tak to już jest w In­ter­ne­cie. Będę mu­sia­ła z nimi po­ga­dać, za­de­cy­do­wa­ła. Spraw­dzi­ła dane kon­tak­to­we na ofi­cjal­nej stro­nie i się­gnę­ła po te­le­fon, aby wy­krę­cić od­na­le­zio­ny numer. Po od­blo­ko­wa­niu urzą­dze­nia szyb­ko jed­nak zo­rien­to­wa­ła się, że jest czwar­ta nad ranem – nikt teraz nie od­bie­rze. Zresz­tą, stwier­dzi­ła, i tak nikt by mi ni­cze­go nie po­wie­dział przez te­le­fon. Po­sta­no­wi­ła, że po­le­ci do Safed. Spraw­dzi­ła loty i z za­do­wo­le­niem przy­ję­ła wia­do­mość, że po­dróż po­trwa je­dy­nie czte­ry go­dzi­ny. Co wię­cej, są jesz­cze bi­le­ty na dzi­siej­szy kurs, ale ma mało czasu. Czym prę­dzej za­mó­wi­ła więc bilet, a na­stęp­nie tak­sów­kę, po czym ubra­ła się i wy­szła z miesz­ka­nia.

Gdy sa­mo­chód pod­je­chał pod bramę, szyb­ko otwo­rzy­ła drzwi i wsko­czy­ła do środ­ka.

– Na lot­ni­sko!

 

***

 

Pod­czas lotu dużo my­śla­ła o by­łych part­ne­rach z ze­spo­łu. Było jej strasz­nie żal Mu, który od­sia­dy­wał ko­lej­ny rok wy­ro­ku. Od­siad­ka, która miała się skoń­czyć wraz z jego ży­ciem. To nie­spra­wie­dli­we, po­my­śla­ła. Tak samo nie­spra­wie­dli­wa była na­gon­ka w me­diach, która trwa­ła wiele dłu­gich mie­się­cy. „Współ­cze­sny dok­tor Men­ge­le” – takim okre­śle­niem naj­czę­ściej ata­ko­wa­li Mu w sieci. Czło­wie­ka, który chciał uwol­nić ludzi od śmier­ci. Miała na­dzie­ję, że nie do­tar­ły do niego wie­ści z Izra­ela. Za­ła­mał­by się. Tak jak Ha­ro­on, który po wszyst­kim nie­je­den raz pró­bo­wał skoń­czyć ze sobą. On, po­dob­nie jak Susan, do­stał wyrok w za­wie­sze­niu. Nagle dwu­znacz­ność tego słowa do­tar­ła do niej ze zdwo­jo­ną siłą, szcze­gól­nie że była tak cho­ler­nie praw­dzi­wa. Dzwo­ni­ła nie­daw­no do szpi­ta­la, lecz Ha­ro­on dalej się nie wy­bu­dził. Po­zo­sta­ła więc tylko ona. Ona jedna mogła coś zro­bić. Tylko wła­ści­wie co? Po co tak bar­dzo chcia­ła po­znać szcze­gó­ły? Co da jej ta wie­dza? Tego nie była pewna. Czuła za to, że musi się do­wie­dzieć jak naj­wię­cej. Po pro­stu musi. 

Gdy kilka go­dzin póź­niej wę­dro­wa­ła uli­ca­mi Safed, głę­bo­ko od­dy­cha­ła, bar­dziej lub mniej świa­do­mie de­lek­tu­jąc się wy­jąt­ko­wo tego dnia pach­ną­cym po­wie­trzem.

W do­tle­nio­nym umy­śle zro­dził się po­mysł. 

 

***

 

– Czyli mówi pani, że jest dzien­ni­kar­ką, ale le­gi­ty­ma­cji aku­rat nie ma. Mówi, że chce robić zdję­cia, ale nie widzę apa­ra­tu – wy­li­czał straż­nik, który za­trzy­mał Susan przy wej­ściu. Cho­le­ra, skar­ci­ła się, to jed­nak wcale nie był taki dobry plan, jak mi się wy­da­wa­ło. Nie prze­my­śla­łam tego. – Czy może pani po­wtó­rzyć na­zwi­sko?

– Kate Wahl­berg.

Straż­nik wyjął te­le­fon i za­czął stu­kać po ekra­nie. Po chwi­li scho­wał ko­mór­kę z po­wro­tem do kie­sze­ni.

– In­ter­net pani nie zna. 

– Cóż… – po­wie­dzia­ła cien­kim gło­sem i spró­bo­wa­ła się uśmiech­nąć – do­pie­ro za­czy­nam.

– Super – od­parł straż­nik, na któ­re­go jej urok naj­wy­raź­niej nie za­dzia­łał. – A tutaj pani koń­czy – po­wie­dział i wy­raź­nie wska­zał Susan prze­ciw­ny kie­ru­nek, su­ge­ru­jąc, że po­win­na już sobie pójść. 

– Ale… 

– Chyba, że woli pani ko­mi­sa­riat – za­pro­po­no­wał, nie dając jej do­koń­czyć. – Jeśli pani sobie życzy, mogę to za­ła­twić. 

Dała za wy­gra­ną. Tak to się nie uda, po­my­śla­ła. Skie­ro­wa­ła się w stro­nę wyj­ścia. 

 

***

 

Do­tar­ła do ho­te­lu, w któ­rym szczę­śli­wie mieli wolny pokój. Zdję­ła obu­wie, usia­dła na brze­gu łóżka i wtedy do­pie­ro po­czu­ła jak bar­dzo jest zmę­czo­na. 

Mi­nę­ła już pra­wie doba od mo­men­tu, w któ­rym po­szła pod prysz­nic, by zaraz potem się po­ło­żyć. Te­le­wi­zor po­krzy­żo­wał jej plany. Teraz, sie­dząc na łóżku, chcia­ła ob­my­ślić nowy, który z po­wo­dze­niem bę­dzie mogła wdro­żyć w życie jutro. Tym razem prze­ciw­ni­kiem oka­zał się wła­sny or­ga­nizm. Przy­szedł sen. Nie­chcia­ny, ale bar­dzo jej teraz po­trzeb­ny. 

 

***

 

Przez kilka ko­lej­nych dni pró­bo­wa­ła naj­roz­ma­it­szych spo­so­bów, by do­stać się do środ­ka. Spraw­dzi­ła kilka róż­nych po­my­słów, by po­roz­ma­wiać z na­ukow­ca­mi. Nic jed­nak nie da­wa­ło re­zul­ta­tów, na jakie li­czy­ła. Na dobrą spra­wę, nie udało jej się nawet zbli­żyć do celu. Zmar­no­wa­ła tylko parę dni i sporo pie­nię­dzy, wy­da­nych na ho­te­lo­wy pokój, który stał się jej areną roz­my­ślań. Areną, na któ­rej nie­ste­ty po­nio­sła sro­mot­ną klę­skę. 

Gdyby stało się ina­czej, do­wie­dzia­ła­by się, że na­ukow­cy z wy­dzia­łu me­dycz­ne­go Uni­wer­sy­te­tu Bar–Ilana w grun­cie rze­czy po­de­szli do te­ma­tu bar­dzo po­dob­nie do ze­spo­łu sto­ją­ce­go za pro­jek­tem Unli­mi­ted. Naj­wy­raź­niej jed­nak udało im się unik­nąć ja­kie­goś błędu po dro­dze. Nie mieli, a przy­naj­mniej nie przy­zna­wa­li się do tego, że mieli ja­kie­kol­wiek zgony na dro­dze do re­ali­za­cji celu. Była jed­nak pewna istot­na róż­ni­ca – to ona mogła ode­grać klu­czo­wą rolę. Szcze­pion­ka Izra­el­czy­ków – iON-de­p22/3 – po­da­wa­na była w dwóch daw­kach: pierw­sza miała przy­go­to­wać or­ga­nizm, druga wstrzy­ki­wa­na była pół roku póź­niej i za­trzy­my­wa­ła pro­ce­sy, czy­niąc pa­cjen­ta nie­śmier­tel­nym czy ra­czej wiecz­nie mło­dym. Ko­mór­ki wciąż mogły ule­gać de­gra­da­cji i de­struk­cji, ale nigdy nie za­cho­dzi­ło to sa­mo­czyn­nie. Eks­pe­ry­men­to­wa­li na różne spo­so­by i efek­ty były nawet lep­sze niż można by przy­pusz­czać. Or­ga­ni­zmy z miej­sca sta­wa­ły się od­por­ne na in­fek­cje bak­te­ryj­ne i wi­ru­so­we, na za­ka­że­nia grzy­bi­cze, a nawet na no­wo­two­ry. Czło­wie­cze pro­ble­my były im obce. Cały pro­jekt trwał już do­brych kil­ka­na­ście lat i wy­glą­dał na cho­ler­ne pasmo suk­ce­sów.

Osta­tecz­nie wielu z tych rze­czy Susan Hyde do­wie­dzia­ła się z me­diów. Jak mi­lio­ny ludzi, któ­rzy już wkrót­ce mieli roz­po­cząć walkę o swoją przy­szłość. O przy­szłość, która miała się nie koń­czyć. 

 

***

 

– Pro­szę pana, ja panu nie prze­ry­wa­łem, tak? I pro­szę nie wma­wiać wi­dzom, że po­wie­dzia­łem coś, czego nie po­wie­dzia­łem. Może pan pró­bo­wać za­krzy­czeć mnie, ale praw­dy pan, pro­szę pana, nie za­krzy­czy. Nie zmie­ni jej pan tymi swo­imi wrza­ska­mi, choć­by nie wiem, jak się sta­rał. I od­po­wia­da­jąc na py­ta­nie pani re­dak­tor – py­za­ty czter­dzie­sto­la­tek zwró­cił twarz w kie­run­ku pro­wa­dzą­cej te­le­wi­zyj­ną de­ba­tę dzien­ni­kar­ki, która spy­ta­ła, czy to już czas na obo­wiąz­ko­we szcze­pie­nie – nie, nie uwa­żam, żeby był to od­po­wied­ni czas. W ogóle nie widzę po­wo­du, żeby takie szcze­pie­nia miały być obo­wiąz­ko­we. To nie zna­czy jed­nak, wbrew temu, co pró­bu­je pań­stwu wmó­wić mój ad­wer­sarz, że je­stem prze­ciw­ni­kiem tej szcze­pion­ki. W żad­nym razie tak nie jest. Po pro­stu nie uwa­żam, by ko­go­kol­wiek można było czy wręcz trze­ba było zmu­szać do tego, by się za­cze­pił. To jest wolny wybór każ­de­go oby­wa­te­la i tak po­win­no zo­stać. Moż­li­wość, ow­szem, po­win­na być dana wszyst­kim, ale obo­wią­zek na ni­ko­go na­ło­żo­ny być nie może. 

– Skoro po­ru­szył pan już kwe­stię do­stęp­no­ści tych szcze­pień, to, i tutaj zwra­cam się do wszyst­kich pań i panów bio­rą­cych udział w de­ba­cie, czy szcze­pie­nia po­win­ny być fi­nan­so­wa­ne przez pań­stwo? Na po­czą­tek pan Novak.

– W żad­nym wy­pad­ku. Po­win­ni­śmy racz… 

– Bzdu­ra! – wy­krzyk­nę­ła młoda so­cjal­de­mo­krat­ka, wcho­dząc w słowo współ­ro­zmów­cy. – Wolne pań­stwo wol­nych ludzi musi zad… – i wię­cej już nie było sły­chać, jej mi­kro­fon zo­stał wy­łą­czo­ny.

– To czas na de­ba­tę, a nie prze­krzy­ki­wa­nie się na­wza­jem. I to te­le­wi­zyj­ne stu­dio, a nie pia­skow­ni­ca przed blo­kiem – na­po­mnia­ła uczest­nicz­kę de­ba­ty dzien­ni­kar­ka. Pro­szę kon­ty­nu­ować, panie Novak. 

– Dzię­ku­ję, pani re­dak­tor. Zatem tak jak mó­wi­łem, uwa­żam, że po­win­ni­śmy ra­czej za­dbać o to, by na­szym oby­wa­te­lom wię­cej pie­nię­dzy zo­sta­wa­ło w port­fe­lach. Wtedy nie bę­dzie trze­ba fi­nan­so­wać ani tej, ani żad­nej innej szcze­pion­ki, bo ludzi bę­dzie stać na to, by sobie za to oso­bi­ście za­pła­cić. 

– Dzię­ku­ję – od­par­ła dzien­ni­kar­ka, wi­dząc, że wy­po­wiedź do­bie­gła końca. To samo py­ta­nie, o od­po­wiedź po­pro­szę teraz pana Ko­wal­sky’ego. 

– Pani po­zwo­li, że zwró­cę się naj­pierw do ad­wer­sa­rza. Rzecz jest w tym, że ta pań­ska uto­pia, jak­kol­wiek pięk­nie by nie brzmia­ła, to wy­ma­ga czasu. Zanim to się sta­nie, to ci lu­dzie wymrą. Ale my mo­że­my im ten czas za­ofe­ro­wać, panie Novak. I póź­niej mo­żesz pan te swoje pięk­ne wizje pró­bo­wać wdra­żać w życie. First things first, jak ma­wia­ją Ame­ry­ka­nie. Naj­pierw trze­ba ludzi po­szcze­pić. A lu­dzie sami się nie po­szcze­pią. Trze­ba im to za­ofe­ro­wać w do­brej cenie. I trze­ba ich do tego zo­bli­go­wać. 

– Dzię­ku­ję. Pani Sprin­ger?

Widać było jak rusza usta­mi, lecz sły­sze­li ją tylko ci, któ­rzy stali naj­bli­żej. 

– Prze­pra­szam naj­moc­niej. Pani mi­kro­fon już dzia­ła. 

– Ech – za­czę­ła i po­krę­ci­ła głową, ale po chwi­li się uspo­ko­iła i pod­ję­ła temat. – Jedną wiel­ką bzdu­rą jest unie­moż­li­wia­nie do­stę­pu do do­słow­nie ra­tu­ją­cej życie szcze­pion­ki oso­bom, któ­rych sy­tu­acja ma­te­rial­na nie po­zwa­la na po­dob­ne wy­dat­ki. Prze­ko­ny­wa­nie, że mogą teraz wziąć kre­dyt, bo i tak będą mieli póź­niej wiecz­ność na jego spła­ce­nie, jest w naj­lep­szym razie nie­etycz­ne. W naj­gor­szym szko­dli­we. Już teraz wi­dzi­my, co się dzie­je na rynku fi­nan­so­wym. Banki dzia­ła­ją bar­dzo nie­uczci­wie i za­chę­ca­nie ludzi do ko­rzy­sta­nia z ich ofer­ty w tej sy­tu­acji jest po­da­wa­niem im brzy­twy. To się nie godzi. Nie w dzi­siej­szym świe­cie. Dla­te­go: tak, uwa­żam, że szcze­pie­nia po­win­ny być fi­nan­so­wa­ne. Nie do­fi­nan­so­wa­ne, jest su­ge­ru­je pan Ko­wal­sky, lecz w pełni fi­nan­so­wa­ne. To się lu­dziom po pro­stu na­le­ży. 

Przy­glą­da­ją­ca i przy­słu­chu­ją­ca się tej de­ba­cie Susan Hyde wciąż nie miała wy­ro­bio­ne­go zda­nia na ten temat. Cał­kiem nie­daw­no uświa­do­mi­ła sobie, że jesz­cze w cza­sach pro­jek­tu Unli­mi­ted nigdy o tym nie my­śla­ła. Ow­szem, miała na­dzie­ję, że jak naj­wię­cej osób uda się za­szcze­pić, ale czy ma to być obo­wiąz­ko­we, czy ma to być fi­nan­so­wa­ne – nad tym się nie za­sta­na­wia­ła. 

Od nie­uda­nej akcji na Uni­wer­sy­te­cie w Safed mi­nę­ło wiele lat. W tym cza­sie czy­ta­ła, oglą­da­ła i słu­cha­ła wszyst­kie­go, co tylko wią­za­ło się z te­ma­tem szcze­pion­ki da­ją­cej nie­śmier­tel­ność. De­ba­ta, którą teraz oglą­da­ła, była jak dotąd naj­cie­kaw­sza. Za­pro­szo­nych zo­sta­ło kil­ku­na­stu po­li­ty­ków z róż­nych stron, a za­da­wa­ne py­ta­nia były jak naj­bar­dziej na miej­scu. Ow­szem, by­wa­ło ner­wo­wo, ale mimo to roz­mów­cy traf­nie wy­ra­ża­li swoje punk­ty wi­dze­nia. W efek­cie jed­nak dalej nie wie­dzia­ła, co o tym wszyst­kim my­śleć. Wszyst­kie opcje wy­da­wa­ły się dobre. Wszyst­kie opcje wy­da­wa­ły się złe. Każdy miał rację i nikt jej nie miał. 

– Widzą pań­stwo, mam zna­jo­me­go – za­czę­ła wy­po­wiedź ko­lej­na z za­pro­szo­nych uczest­ni­czek de­ba­ty. – Poza mną nie ma ni­ko­go, a jest nie­sa­mo­dziel­ny. Stra­cił obie nogi i jedną rękę w wy­pad­ku sa­mo­cho­do­wym, przez co po­ru­sza się na wózku, a to tylko po­czą­tek dłu­giej listy jego pro­ble­mów. I oczy­wi­ście, że są w życiu osoby, które mają go­rzej. Tylko, że on też nie ma do­brze. I przede wszyst­kim: on nie chce przy­jąć tej szcze­pion­ki. Nie chce żyć bez końca, nie chce la­ta­mi we­ge­to­wać i być zda­nym na łaskę i nie­ła­skę in­nych. Naj­pierw ode­bra­li­ście mu eu­ta­na­zję. Teraz chce­cie ode­brać nawet śmierć na­tu­ral­ną. W imię tego, że każdy na to za­słu­gu­je. Tylko nie ro­zu­mie­cie, że nie każdy tego chce. 

W stu­diu za­pa­dła cisza. At­mos­fe­ra była tak gęsta, że można by ją na­bie­rać wi­del­cem. Wresz­cie jed­nak ode­zwa­ła się pro­wa­dzą­ca, kon­ty­nu­ując jak gdyby nigdy nic. 

– Dzię­ku­ję, to była już ostat­nia od­po­wiedź, czas więc na ko­lej­ne py­ta­nie. To py­ta­nie zadał jeden z in­ter­nau­tów. – Choć wi­dzia­ła je już wcze­śniej, nagle do­tar­ło do niej, że teraz jest naj­gor­szy z moż­li­wych mo­men­tów, by je zadać. No ale takie są re­gu­ły. – Brzmi: czy osoby z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi albo w dłu­go­trwa­łej śpiącz­ce po­win­ny być pod­da­wa­ne szcze­pie­niu? Jako pierw­szy od­po­wie pan Je­kyll. 

– Po­wiem krót­ko: tak. Wszy­scy lu­dzie po­win­ni być zo­bli­go­wa­ni do przy­ję­cia tej szcze­pion­ki. Nawet osoby z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi. Nawet więź­nio­wie od­sia­du­ją­cy wy­ro­ki.

– Czy pan wła­śnie przy­rów­nał o-zet-en do zbrod­nia­rzy? – za­py­ta­ła Sprin­ger i tym razem nikt nie wy­łą­czył jej mi­kro­fo­nu. – I co to zna­czy, cy­tu­ję: nawet? Czy ci lu­dzie są pań­skim zda­niem gorsi? My­śla­łam, że wy­ro­śli­śmy już jako spo­łe­czeń­stwo z po­dob­nych roz­te­rek. Wie pan co mi to przy­po­mi­na? Po­pu­lar­ne wiele lat temu przy­rów­ny­wa­nie osób ho­mo­sek­su­al­nych do pe­do­fi­lów. To jest ten sam po­ziom. Nędz­nie niski, panie Je­kyll. Wstyd. 

– No ale chyba zgo­dzi się pani, że nie można mówić o oso­bach z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi i zdro­wych w tych sa­mych ka­te­go­riach? – od­po­wie­dział przy­wo­ła­ny do ta­bli­cy Je­kyll.

– Nie, nie zgo­dzę się. Co to w ogóle ma być?

– Pro­szę pań­stwa o spo­kój – za­re­ago­wa­ła na­resz­cie pro­wa­dzą­ca. 

– Nie – od­po­wie­dzia­ła krót­ko Sprin­ger. – Albo ten czło­wiek opu­ści stu­dio, albo ja. Nie będę z nim roz­ma­wiać. 

– Pro­szę – pró­bo­wa­ła uspo­ko­ić so­cjal­de­mo­krat­kę. – To po­waż­ny temat i emo­cje są zro­zu­mia­łe, ale…

– Prze­cież to jest nie­do­rzecz­ne – po­wie­dzia­ła Sprin­ger, nie po­zwa­la­jąc skoń­czyć re­dak­tor­ce. I mó­wi­ła coś dalej, ale znów pró­bo­wał za­krzy­czeć ją ktoś inny. Takie to już są te prawa te­le­wi­zyj­nych debat. Nic się na to nie po­ra­dzi.

No cóż, to by chyba było na tyle, po­wie­dzia­ła sama do sie­bie Susan. To ko­lej­na de­ba­ta, w któ­rej za­da­no wła­ści­we py­ta­nia i pa­da­ły wła­ści­we od­po­wie­dzi, ale nie­któ­rzy byli za bar­dzo prze­świad­cze­ni o słusz­no­ści swo­ich twier­dzeń. W efek­cie skoń­czy­ło się jedną wiel­ką kłót­nią. Te emo­cje na­praw­dę nie dzi­wią. Mowa wszak o naj­waż­niej­szym wy­na­laz­ku w hi­sto­rii ludz­ko­ści. O speł­nie­niu od­wiecz­nych ma­rzeń. 

Z tych roz­my­ślań wy­rwał ją dzwo­nek. Się­gnę­ła więc po te­le­fon i ode­bra­ła. 

– Pani Susan Hyde?

– Tak to ja, o co cho­dzi?

– Dzień dobry, numer do pani był po­da­ny jako pierw­szy kon­takt, stąd mój te­le­fon. Dzwo­nię ze szpi­ta­la z dobrą wia­do­mo­ścią. Pan Gupta się wy­bu­dził.

 

 

Część IV

 

„Jakie to szczę­ście, że ist­nie­je śmierć”

Paulo Co­el­ho

 

Za­czy­nał to wi­dzieć, ro­zu­mieć do­sko­na­le. Całe życie był w błę­dzie. To śmierć jest darem, nie­śmier­tel­ność – prze­kleń­stwem. Nie­uchron­ność końca prze­ra­ża, ale tylko ona spra­wia, że chce się dzia­łać. Cóż bo­wiem zna­czy stra­co­ny dzień, gdy bez­kres dni ma się przed sobą. Lu­dzie dla­te­go się sta­ra­ją, że wie­dzą, że mogą prze­grać i za wszel­ką cenę chcą tego unik­nąć. Wyj­mij tego puz­zla, a cała ukła­dan­ka się roz­sy­pie. Nie­śmier­tel­ni wszy­scy je­ste­śmy jak dzie­ci: mo­że­my się bawić, cie­szyć bez­tro­sko, lecz nie­wiel­ki jest nasz wkład w świat. Gdy do­ra­sta­my i za­czy­na­my wi­dzieć, że czasu jest coraz mniej, wtedy za­czy­na­my dzia­łać, pchać do przo­du swoje życie, ale też całą swoją spo­łecz­ność, a wy­bit­ne umy­sły na­pę­dza­ją także roz­wój ca­łe­go ga­tun­ku. Ten upły­wa­ją­cy czas na­da­je wszyst­kie­mu sens. Jeśli mają to szczę­ście, by uro­dzić się w od­po­wied­nim miej­scu i w od­po­wied­nim cza­sie, dzie­ci nie znają pro­ble­mów. Jed­nak to nie zna­czy, że tych pro­ble­mów nie ma. Po pro­stu do­ro­śli dbają o to, by nie mu­sia­ły się nimi zaj­mo­wać. Jak więc żyć w świe­cie, w któ­rym do­ro­śli nie ist­nie­ją? Bo kto zde­cy­du­je się do­ro­snąć, gdy nie musi tego robić? Kto weź­mie za to wszyst­ko od­po­wie­dzial­ność? To praw­da, że jako dzie­ci nie chce­my do­ra­stać, ale gdy­by­śmy nie do­ra­sta­li, to bez końca by­li­by­śmy mier­ni. Czy to źle być mier­nym, kiedy nie trze­ba ni­cze­go wię­cej? Na krót­ką metę może i nie. Dłu­go­fa­lo­wy wpływ na całe spo­łe­czeń­stwo nie może być jed­nak inny niż tra­gicz­ny. Nie­śmier­tel­ność zwal­nia nas z do­ra­sta­nia. Nie­śmier­tel­ność od­bie­ra nam cel. Od­bie­ra mo­ty­wa­cję. Od­bie­ra sens. 

A jak długo można czuć po­wo­ła­nie? Jak długo można czuć misję? Jak długo le­ka­rzom bę­dzie się chcia­ło wsta­wać z łóżka i czy­nić swoją po­słu­gę? Jak dużo czasu musi minąć, by „jutro też jest dzień” stało się po­wszech­nym ha­słem i wy­mów­ką do nic­nie­ro­bie­nia na jesz­cze więk­szą skalę niż w prze­szło­ści? Czy po stu la­tach za­wo­do­wej ak­tyw­no­ści wciąż bę­dzie się miało tę werwę? 

Ha­ro­on Gupta my­ślał o tym wszyst­kim i coraz bar­dziej bolał go brzuch. Odkąd wy­bu­dził się ze śpiącz­ki, co chwi­lę na­pa­da­ły go po­dob­ne roz­wa­ża­nia. Obu­dził się w miej­scu, w któ­rym śmierć za­czy­na­ła od­cho­dzić do prze­szło­ści. Całe do­ro­słe życie pró­bo­wał to urze­czy­wist­nić, ale osta­tecz­nie wszyst­ko wy­da­rzy­ło się obok niego. Bez jego udzia­łu. 

 

***

 

Od­pa­lił kom­pu­ter i od­na­lazł na dysku na­gra­nie „wiel­kiej de­ba­ty”. Tak okrzyk­nię­ta zo­sta­ła te­le­wi­zyj­na de­ba­ta sprzed kilku lat, w któ­rej udział wzię­li re­pre­zen­tan­ci kilku kra­jów. Te­ma­tem była oczy­wi­ście izra­el­ska szcze­pion­ka da­ją­ca nie­śmier­tel­ność. Wideo biło re­kor­dy po­pu­lar­no­ści i mi­lio­ny osób wra­ca­ły do niego re­gu­lar­nie. Jedni prze­wi­ja­li od razu do końca, by zo­ba­czyć bi­ja­ty­kę, która wy­wią­za­ła się po­mię­dzy męż­czy­zna­mi w gar­ni­tu­rach. Gupta był w tej dru­giej, znacz­nie mniej licz­nej gru­pie, która uwa­ża­ła, że padły tam dobre py­ta­nia i jesz­cze lep­sze od­po­wie­dzi. 

Prze­su­nął wskaź­nik na mniej wię­cej kwa­drans po pierw­szej go­dzi­nie – to gdzieś tutaj skoń­czył oglą­dać – i klik­nął, by roz­po­cząć od­twa­rza­nie. 

– …Jaki wiek jest pań­stwa zda­niem naj­lep­szy na prze­pro­wa­dze­nie szcze­pie­nia – do­koń­czy­ła py­ta­nie dzien­ni­kar­ka i ka­me­ra po­wę­dro­wa­ła w stro­nę pod­sta­rza­łe­go je­go­mo­ścia.

– Uwa­żam, że obo­wiąz­ko­we szcze­pie­nie po­win­no do­ty­czyć osób w oko­li­cach czter­dzie­ste­go lub pięć­dzie­sią­te­go roku życia: od­po­wied­nio już ukształ­to­wa­nych. Rów­no­cze­śnie optu­ję za za­ka­zem szcze­pie­nia dla osób młod­szych niż rze­czo­ny czter­dzie­sty rok życia. Dys­pu­ta do­ty­czy tak na­praw­dę tego, ja­kie­go spo­łe­czeń­stwa chce­my i ja oso­bi­ście ży­czył­bym sobie świa­ta ludzi doj­rza­łych.

– Jasne, po pro­stu nie chce pan być ostat­nim sta­rusz­kiem w świe­cie wiecz­nie mło­dych – skwi­to­wał na oko trzy­dzie­sto­let­ni re­pre­zen­tant le­wi­cy, któ­re­mu prze­ka­za­ła głos pro­wa­dzą­ca de­ba­tę dzien­ni­kar­ka. Po sali ro­ze­szła się fala więk­szych i mniej­szych uśmiesz­ków. – Ni­ko­mu nie można za­bro­nić ani ni­ko­mu nie można na­ka­zać szcze­pie­nia. Wszyst­kim trze­ba je jed­nak umoż­li­wić. Myślę, że usta­wo­wa gra­ni­ca peł­no­let­no­ści jest naj­lep­szą z moż­li­wych ba­rier.

– Moi po­przed­ni­cy zdają się su­ge­ro­wać, że na­sto­lat­ki, któ­rym taka szcze­pion­ka mo­gła­by ura­to­wać życie, po­win­ny ginąć, tylko dla­te­go, że uro­dzi­ły się odro­bi­nę za późno. To ab­surd – krzy­cza­ła wtedy jesz­cze nie tak po­pu­lar­na Sprin­ger. 

– Nie ma póki co ab­so­lut­nie żad­nych do­wo­dów na to, że szcze­pion­ka po­tra­fi wy­le­czyć ist­nie­ją­ce już cho­ro­by, pro­szę więc nie grać na emo­cjach – spo­koj­nym tonem, ale poza ko­lej­no­ścią wtrą­cił inny z uczest­ni­ków de­ba­ty.

– Ale są po­wo­dy, by w to wie­rzyć – od­pa­ro­wa­ła Sprin­ger.

– Nie, nie ma. To plot… – Ko­lej­ny mi­kro­fon zo­stał wy­łą­czo­ny.

– Raz jesz­cze pro­szę pań­stwa o spo­kój – po­wie­dzia­ła re­dak­tor­ka. Chce pani kon­ty­nu­ować, czy też od­da­je głos ko­lej­nej oso­bie?

– To wszyst­ko – krót­ko od­po­wie­dzia­ła wciąż jesz­cze wzbu­rzo­na so­cjal­de­mo­krat­ka. 

Plot­ki, o któ­rych wspo­mi­nał tam­ten gość, po­ja­wi­ły się w prze­strze­ni pu­blicz­nej nie­dłu­go po tym, jak na­ukow­cy z Izra­ela ogło­si­li swoje wiel­kie osią­gnię­cie. Su­ge­ro­wa­ły, że szcze­pion­ka po­tra­fi za­trzy­mać nawet po­waż­ne pro­ce­sy cho­ro­bo­we, ale rze­tel­nych źró­deł nie było. Ba, sami na­ukow­cy je de­men­to­wa­li, twier­dząc, że nie pro­wa­dzi­li badań pod tym kątem. Nawet gdyby pro­wa­dzi­li, to by się do tego nie przy­zna­li, do­po­wie­dział w gło­wie Gupta, ale i tak spro­wa­dza się to do tego, że jeśli w ogóle jest to praw­do­po­dob­ne, to mało. 

Tym­cza­sem de­ba­ta na ekra­nie mo­ni­to­ra ze­szła na temat współ­pra­cy mię­dzy­na­ro­do­wej. In­te­re­su­ją­ca kwe­stia, ale nie­wie­le mieli w niej do po­wie­dze­nia za­pro­sze­ni go­ście. Hin­dus pominął więc ten frag­ment i przewinął nagranie do tego, który in­te­re­so­wał go bar­dziej. Słu­chał i słu­chał, i coraz moc­niej na­pa­sto­wa­ło go uczu­cie, że oni ni­cze­go nie ro­zu­mie­ją. Że za­śle­pie­ni przez wszyst­kie te pięk­ne wizje zu­peł­nie po­mi­ja­ją isto­tę spra­wy. A tą isto­tą bez dwóch zdań były za­gro­że­nia.

Osta­tecz­nie zmę­cze­nie wzię­ło jed­nak górę i po chwi­li oczy Ha­ro­ona Gupty były już za­mknię­te, a umysł udał się na w pełni za­słu­żo­ny od­po­czy­nek. Przez wiele ko­lej­nych mie­się­cy tak samo za­sy­piał i bu­dził się, aż wresz­cie coś się zmie­ni­ło. Wresz­cie nad­szedł dzień, o któ­rym dzie­ci będą uczyć się z pod­ręcz­ni­ków do hi­sto­rii i tych do bio­lo­gii. Dzień, który w przy­szło­ści bę­dzie ob­cho­dzo­ny nawet bar­dziej hucz­nie niż Boże Na­ro­dze­nie czy Wiel­ka­noc. Gupta obu­dził się w zu­peł­nie innym świe­cie. 

 

***

 

Setki ty­się­cy ludzi cze­ka­ły z nie­cier­pli­wo­ścią i nie­po­ko­jem. Lada chwi­la miały otwo­rzyć się te ol­brzy­mie drzwi i wtedy też wszyst­ko sta­nie się jasne. Za nimi, na sali ob­ra­do­wa­ło gre­mium zło­żo­ne z naj­zna­mie­nit­szych oso­bi­sto­ści stą­pa­ją­cych obec­nie po Ziemi, a od ich de­cy­zji za­le­żał dal­szy los świa­ta. To był hi­sto­rycz­ny mo­ment. 

Nagły wy­buch eu­fo­rii nie po­zo­sta­wiał po­cą­ce­mu się w tłu­mie Ha­ro­ono­wi żad­nych wąt­pli­wo­ści. Nawet po­mi­mo tego, że nie do­sły­szał, co po­wie­dzia­no, gdy za­le­d­wie chwi­lę póź­niej drzwi się otwo­rzy­ły i do po­dium z mi­kro­fo­nem pod­szedł si­wie­ją­cy ele­gant w do­sko­na­le skro­jo­nym gar­ni­tu­rze. A więc stało się: bę­dzie­my nie­śmier­tel­ni. 

 

***

 

W ko­lej­nych la­tach różne kraje i ich różne rządy róż­nie pod­cho­dzi­ły do róż­nych kwe­stii zwią­za­nych ze szcze­pion­ką da­ją­cą lu­dziom nie­śmier­tel­ność. Po­pu­lar­ną ten­den­cją było jed­nak uprasz­cza­nie do­stę­pu do szcze­pień. 

Ko­lej­ne rządy de­cy­do­wa­ły się na wpro­wa­dza­nie obo­wiąz­ko­wych – i co naj­waż­niej­sze: dar­mo­wych – szcze­pień. Na jed­nych po­dob­ne de­cy­zje wy­mu­sza­ło spo­łe­czeń­stwo, inne ro­bi­ły to zanim lu­dzie zdą­ży­li wyjść na ulice. Cza­sem z we­wnętrz­ne­go prze­ko­na­nia, czę­ściej – dla zbi­cia po­li­tycz­ne­go ka­pi­ta­łu.

Nie wszy­scy, rzecz jasna, de­cy­do­wa­li się na szcze­pie­nia w pierw­szych la­tach do­stęp­no­ści. Jedni oba­wia­li się, że wszyst­ko to może być jeden wiel­ki spi­sek, któ­re­go celem jest prze­ję­cie kon­tro­li nad spo­łe­czeń­stwem. Wielu nie do­wie­rza­ło w sku­tecz­ność, oskar­ża­jąc tych lub in­nych o próbę za­ro­bie­niu na na­iw­nia­kach. Inni oba­wia­li się moż­li­wych skut­ków ubocz­nych, wszak to wciąż nie był do końca prze­ba­da­ny spe­cy­fik. Jesz­cze inni uzna­li, że to dla nich za późno – nie chcą w nie­skoń­czo­ność żyć jako sie­dem­dzie­się­cio– albo i osiem­dzie­się­cio­lat­ko­wie. Chcą w spo­ko­ju opu­ścić ten padół łez. Zde­cy­do­wa­na więk­szość jed­nak pod­da­ła się szcze­pie­niu. Tak po­wsta­ło nowe spo­łe­czeń­stwo.

Mu­sia­ło jed­nak minąć kilka dekad, by lu­dzie rze­czy­wi­ście zro­zu­mie­li, co się tak na­praw­dę stało. Pierw­sze po­ko­le­nia nie­śmier­tel­nych do­świad­czy­ły tego, o czym ci, któ­rzy za­miesz­ki­wa­li Zie­mię przed nimi, mogli tylko ma­rzyć. Lu­dzie za­czę­li żyć tak, jakby śmierć miała nigdy nie na­dejść. Bo też – cóż – miała nigdy nie na­dejść. Ow­szem, śmierć zda­rza­ła się od czasu do czasu – głów­nie w wy­ni­ku sa­mo­cho­do­wych wy­pad­ków, cięż­kich wro­dzo­nych cho­rób czy sa­mo­bójstw. Nie­mniej jed­nak coraz rza­dziej mó­wi­ło się o śmier­ci jako ta­kiej. Czę­ściej była już tylko sym­bo­lem cza­sów słusz­nie mi­nio­nych.

Sta­ty­sty­ki po­ka­zy­wa­ły, że lu­dzie wy­raź­nie mniej na­rze­ka­ją na pracę. Coraz wię­cej czasu po­świę­ca­ją też ro­dzi­nom i wię­cej czasu mają na re­ali­za­cję wcze­śniej wciąż od­kła­da­nych ma­rzeń. Nie muszą gonić – mogą zwol­nić i chęt­nie z tej moż­li­wo­ści ko­rzy­sta­ją. Spo­łe­czeń­stwo szyb­ko sta­wa­ło się coraz le­piej wy­kształ­co­ne. Lu­dzie na­uczy­li się ze sobą roz­ma­wiać – nie mu­sie­li już prze­krzy­ki­wać się, byle tylko zdą­żyć po­wie­dzieć to, co chcą, zanim stra­cą wi­dow­nię. Czasu było mnó­stwo. 

Cały świat spo­wol­nił. Życie na Ziemi zu­peł­nie nie przy­po­mi­na­ło tego, z jakim mieli do czy­nie­nia dziad­ko­wie i bab­cie nie­śmier­tel­nych. Po­wo­li za­po­mi­na­no też o cho­ro­bach, a se­zo­no­we in­fek­cje ode­szły do prze­szło­ści. Stwier­dze­nie, że szpi­ta­le pu­sto­sza­ły, by­ło­by po­waż­ną nad­in­ter­pre­ta­cją, nie­mniej jed­nak po­wo­dy do opty­mi­zmu były aż nadto wy­raź­ne. Trze­ba było mieć cho­ler­ne­go pecha, żeby umrzeć. 

Nic nie zdo­ła­ło­by jed­nak zmie­nić de­cy­zji Ha­ro­ona, który po­sta­no­wił, że ab­so­lut­nie nigdy się nie za­szcze­pi. W prze­ci­wień­stwie do Susan, która le­d­wie kilka dni temu przy­ję­ła drugą dawkę. Jego to omi­nę­ło, ale ona prze­ko­na­ła się, czym jest życie w nowym świe­cie.

Wszyst­ko ma­lo­wa­ło się w pięk­nych, pa­ste­lo­wych bar­wach. Kres tej sie­lan­ki przy­szedł prę­dzej niż przy­pusz­cza­no. Ba, nie­któ­rzy prze­ko­na­ni byli, że nie na­dej­dzie nigdy. Przy­szedł. Brak chęt­nych do pracy po­wo­do­wał pa­ra­liż pod­sta­wo­wych pań­stwo­wych sys­te­mów. Zwięk­sza­ło się spo­łecz­ne roz­war­stwie­nie. Bo­ga­ci bo­ga­ci­li się wciąż i nie było dla nich widać ze­ni­tu. Z bied­nych, bez­kres dni przed nimi nie zdo­łał zro­bić bo­ga­tych czy choć­by za­moż­nych. Słabe jed­nost­ki nie stały się silne, tylko dla­te­go że mogły wy­kre­ślić z listy kilka do­cze­snych pro­ble­mów. Po­zo­sta­ły słabe, a je­dy­ne co rosło, to dy­stans, dzie­lą­cy je od grup zaj­mu­ją­cych wyż­sze po­zy­cje w spo­łecz­nej hie­rar­chii. Kiedy lu­dzie nic nie muszą, to nic nie chcą. Nie chcą też, jeśli wcze­śniej nie chcie­li. A chcie­li wcze­śniej tylko ci, któ­rzy mogli. I tak to się krę­ci­ło. 

Do­szło do mo­men­tu, który można było prze­wi­dzieć, ale chyba nikt nie zadał sobie tego trudu. W do­mach miesz­ka­ły wie­lo­po­ko­le­nio­we ro­dzi­ny zło­żo­ne z sa­mych czter­dzie­sto­lat­ków. Tata, dzia­dek, pra­dzia­dek – wszy­scy byli w tym samym wieku. Dzie­li­ło ich do­świad­cze­nie, ale nic poza tym. Gdy wszy­scy są ró­wie­śni­ka­mi, ol­brzy­mia jest mo­no­to­nia. Coraz mniej było tych, któ­rzy wie­dzie­li, co ozna­cza sta­rość. Mało kto chciał ich zresz­tą słu­chać – po co mówić o czymś, czego już nie ma? Sta­rość, tak jak na­tu­ral­na śmierć stała się me­lo­dią dawno mi­nio­nej prze­szło­ści i dawno upa­dłe­go spo­łe­czeń­stwa. 

Na­stro­je spo­łecz­ne też były da­le­kie od ide­al­nych. Lu­dzie wy­cho­dzi­li na ulice raz za razem, a po­wo­dów nie bra­ko­wa­ło. Jedni skar­ży­li się, bo ci u góry ka­za­li im się szcze­pić, inni – bo za długo mu­sie­li cze­kać na swoją kolej. Jedni uwa­ża­li, że po­przecz­ka wieku zo­sta­ła za­wie­szo­na zbyt wy­so­ko, inni – że zde­cy­do­wa­nie za nisko. Nie­moż­li­we było do­go­dze­nie wszyst­kim, a ustą­pie­nie któ­rej­kol­wiek ze stron wy­wo­ły­wa­ło obu­rze­nie tej dru­giej, ry­chło eska­lu­ją­ce do po­zio­mu wie­lo­mi­lio­no­we­go pro­te­stu. 

Ma­so­we sa­mo­bój­stwa były ko­lej­nym kło­po­tem. Lu­dzie, któ­rzy nie mieli szczę­ścia znaj­do­wać się w gro­nie tych bo­gat­szych i wy­po­sa­żo­nych w spraw­niej­sze umy­sły, nie wy­trzy­my­wa­li, nie chcie­li wiecz­ne­go cier­pie­nia. Mu­sie­li zająć się tym sami. Po­ja­wi­ły się też grupy na­wo­łu­ją­ce do przy­wró­ce­nia eu­ta­na­zji. Or­ga­ni­za­cja PLUS – Po­zwól­my Lu­dziom Umie­rać Swo­bod­nie – nie­ustan­nie zy­ski­wa­ła ko­lej­nych zwo­len­ni­ków.

Nawet tak dy­na­micz­ny wzrost sa­mo­bójstw i po­pu­lar­no­ści eu­ta­na­zjo-en­tu­zja­stycz­nych or­ga­ni­za­cji nie wy­star­czył jed­nak w ob­li­czu ma­so­wych na­ro­dzin ko­lej­nych po­ko­leń. To też więc nie do końca za­dzi­wia­ją­ce, jak szyb­ko pro­ble­mem stało się prze­lud­nie­nie. Lu­dzie stali się jesz­cze bar­dziej chęt­ni do roz­mna­ża­nia, a umie­rać nie było komu. Coraz czę­ściej bra­ko­wa­ło po­ży­wie­nia i miej­sca do życia. 

Prze­lud­nie­nie da­wa­ło się we znaki także w wię­zie­niach. Nie bez sensu roz­go­rza­ła de­ba­ta na temat tego, co po­win­no się zro­bić z tymi, któ­rzy na sali są­do­wej usły­sze­li „do­ży­wo­cie!”. Naj­pierw szyb­ko wy­pra­co­wa­no zgodę, co do tego, że wszy­scy więź­nio­wie po­win­ni otrzy­mać szcze­pion­kę, ale jakby zu­peł­nie po­mi­nię­to inną kwe­stię. A rze­czy­wi­stość wy­glą­da­ła tak, że brak za­gro­żeń z ze­wnątrz, ta­kich jak wy­pad­ki sa­mo­cho­do­we, spra­wiał, że śmierć w wię­zie­niach prak­tycz­nie nie wy­stę­po­wa­ła. Osa­dzo­nych ko­stu­cha miała na końcu swo­jej dłu­giej listy – mogli sie­dzieć za kra­ta­mi do końca świa­ta, a pew­nie i jeden dzień dłu­żej. Obok tych, któ­rzy chcie­li, by wy­ro­ki po­zo­sta­ły bez zmian, była grupa wnio­sku­ją­ca o to, by skró­cić im pobyt w wię­zie­niach. Jedni byli za pięć­dzie­się­cio­let­nią od­siad­ką, inni za stu­let­nią. Gło­śny był jed­nak także głos zu­peł­nie inny: o przy­wró­ce­niu kary śmier­ci. Bo czy wię­zień po stu la­tach od­siad­ki i spo­wo­do­wa­nej przez to spo­łecz­nej izo­la­cji fak­tycz­nie zdoła się zre­so­cja­li­zo­wać czy może jed­nak nie bę­dzie w sta­nie się od­na­leźć, gdy wróci już do świa­ta wol­nych ludzi? Jedni i dru­dzy mieli swoje racje i mieli ar­gu­men­ty, które za nimi prze­ma­wia­ły. To twar­dy orzech do zgry­zie­nia dla tych, któ­rzy sta­no­wi­li prawo, a naj­gor­sze, że nie można było uchy­lić się od od­po­wie­dzial­no­ści, bo pro­blem był obec­ny i z każ­dym ro­kiem na­ra­stał. Osta­tecz­nie więc mu­sia­ła za­paść de­cy­zja.

I za­pa­dła. 

 

 

Epi­log

 

Nie wie­dział, ile ma lat. I nie­wie­le go to ob­cho­dzi­ło. W tym miej­scu i w tych cza­sach nie miało to zresz­tą więk­sze­go zna­cze­nia. Ten dzień miał się za­cząć jak każdy inny. I tak samo jak każdy inny miał się też skoń­czyć. To tylko dal­szy ciąg po­grą­ża­nia się w de­pre­sji i uczu­ciu bez­na­dziei. Ten dzień miał być dla osa­dzo­ne­go Mu­ham­ma­da ibn Ha­ma­da taki sam, jak dzie­siąt­ki ty­się­cy po­przed­nich. 

Miał, lecz los przy­go­to­wał dla niego nie­spo­dzian­kę. Usta­mi straż­ni­ka do­tar­ła do niego wia­do­mość. Przy­szła śmierć. Tak bar­dzo jej pra­gnął.