Jędrzej

Ję­drzej stał w wą­skim tu­ne­lu we­wnątrz głę­bo­kiej ja­ski­ni. „Na­gro­da bę­dzie moja i chuj.” – Myśl prze­mknę­ła mu przez głowę.

We wsi mó­wi­li, że w ja­ski­ni jest ciem­no, że oko wykol. Męż­czy­zna uśmiech­nął się chy­trze.

– Nie ze mną te nu­me­ry! – wy­krzyk­nął. Raz pró­bo­wał już za­sto­so­wać się do tej rady i teraz był mą­drzej­szy o do­świad­cze­nie. Badał oko­li­cę lewym okiem – je­dy­nym, które mu zo­sta­ło po spo­tka­niu z po­przed­nią ciem­no­ścią. Nie mógł do­strzec nic dalej niż na dłu­gość swo­je­go nosa, po­sta­no­wił więc iść po omac­ku.

Ję­drzej wy­cią­gnął zza pasa sfa­ty­go­wa­ny krót­ki miecz ojca. Broń była już po­rząd­nie nad­gry­zio­na zębem czasu oraz jego ulu­bio­nej kozy Ma­tyl­dy, ale nie miał nic lep­sze­go. Szedł prze­su­wa­jąc lewą dło­nią wzdłuż ścia­ny. Była szorst­ka i wil­got­na w do­ty­ku. „Zu­peł­nie jak tyłek Jadź­ki po pracy w polu…” – po­my­ślał.

To do­da­ło mu wi­go­ru. Ru­szył żwa­wiej do przo­du i już po dwóch kro­kach po­tknął się o coś.

W ja­ski­ni echem odbił się me­ta­licz­ny brzęk. Dziel­ny po­szu­ki­wacz przy­gód stru­chlał. Brzmia­ło to iden­tycz­nie jak noc­nik jego matki, kiedy raz kop­nął go prze­cho­dząc przez izbę, wra­ca­jąc po pi­ja­ku z karcz­my. Schy­lił się i po­ma­cał pod­ło­że szyb­ko na­tra­fia­jąc na prze­szko­dę.

W dłoni trzy­mał me­ta­lo­wy łań­cuch, do któ­re­go przy­twier­dzo­na była praw­do­po­dob­nie czy­jaś noga. Jesz­cze cie­pła.

Ode­tchnął z ulgą. Wy­pro­sto­wał się i po­my­ślał, że to pew­nie jeden z tych wio­sko­wych głup­ków. ,,Musi dał się zba­ła­mu­cić wro­gom Pana Je­zu­ska, od któ­rych Ję­drzej miał ode­brać czar­ną księ­gę. Ksiądz Jakub prze­strze­gał przed nimi” – po­my­ślał. - ,,Ponoć są cza­row­ni­ka­mi, któ­rzy po­tra­fią czło­wie­ko­wi po­boż­ne­mu za­ćmić rozum samą tylko siłą woli i zmu­sić go do strasz­nych rze­czy. Ksiądz Jakub opo­wia­da­li, że w są­sied­niej wsi, pod wpły­wem sil­nych cza­rów, Antek swo­jej żonie juchę spu­ścił z szyi kiedy spała i po­szedł w stro­nę lasu. Nawet na mszy w nie­dzie­lę nie uczest­ni­czył!”.

Z za­my­śle­nia wy­rwał go gło­śny zgrzyt. Ja­kieś pięć me­trów przed nim, na końcu ko­ry­ta­rza, otwar­ły się cięż­kie drew­nia­ne drzwi i ja­skra­wy snop świa­tła zalał wą­skie przej­ście, w któ­rym się znaj­do­wał. Kiedy wzrok przy­zwy­cza­ił się do bi­ją­cej z po­miesz­cze­nia ja­sno­ści, za­uwa­żył, że w progu po­ja­wi­ła się za­kap­tu­rzo­na po­stać. Otyły męż­czy­zna miał na sobie czar­ną, długą do ziemi szatę. Jej rę­ka­wy roz­sze­rza­ły się ku do­ło­wi. Szata była po­kry­ta nie­zro­zu­mia­ły­mi dla Ję­drze­ja sym­bo­la­mi. Na brzu­chu ob­ce­go wid­nia­ła plama krwi. Z tyłu, w głębi po­miesz­cze­nia, stał duży ka­mien­ny stół, na któ­rym leżał wy­pa­tro­szo­ny męż­czy­zna. Jego ręka zwi­sa­ła bez­wład­nie z po­dium. Na ścia­nach w rów­nych od­stę­pach wi­sia­ły po­chod­nie. Ję­drzej lubił ich za­pach. Ko­ja­rzył mu się z dzie­ciń­stwem, kiedy jako pa­cho­lę po­ma­gał tat­ko­wi wy­ga­niać Żydów ze wsi.

Cza­row­nik zmie­rzył in­tru­za bez­na­mięt­nym wzro­kiem. Uniósł dło­nie do góry i przy­ło­żył palce do skro­ni, po czym po­chy­lił się lekko, a jego oczy roz­sze­rzy­ły się. Ję­drzej ru­szył w jego kie­run­ku. Prze­szło mu przez myśl, że ten typ wy­glą­da tro­chę jak pro­boszcz An­drzej po uda­nym od­pu­ście.

– To… to nie­moż­li­we! – wy­du­sił z sie­bie cza­row­nik. Chciał się wy­co­fać, ale wtedy ręka wo­ja­ka wy­strze­li­ła do przo­du. Pło­mień po­chod­ni odbił się od ostrza, tań­cząc na skle­pie­niu ko­ry­ta­rza. Uła­mek se­kun­dy póź­niej, za­kap­tu­rzo­ny męż­czy­zna osu­wał się na zie­mię pró­bu­jąc za­trzy­mać wy­pły­wa­ją­ce z brzu­cha kłę­bo­wi­sko wnętrz­no­ści. Ję­drzej splu­nął na bez­boż­ni­ka, który nie do­ce­nił siły jego umy­słu. Wy­tarł miecz o szatę cza­row­ni­ka i ru­szył do ja­sne­go po­miesz­cze­nia w po­szu­ki­wa­niu księ­gi.

***

Wieś Swę­dzi­wo­ry Stare była już po­grą­żo­na w głę­bo­kim śnie, kiedy rosły męż­czy­zna wy­ło­nił się od stro­ny Pół­noc­ne­go Lasu z opa­słym to­misz­czem pod pachą. Prze­dzie­rał się przez krza­ki idąc w stro­nę piasz­czy­stej drogi pro­wa­dzą­cej do wsi. Z roz­rzew­nie­niem spo­glą­dał na zle­pek kil­ku­dzie­się­ciu chat po­kry­tych strze­chą, umiej­sco­wio­nych ma­low­ni­czo wśród tra­wia­stych pa­gór­ków, oto­czo­nych od pół­no­cy i wscho­du gę­stym lasem. Nad do­mo­stwa­mi gó­ro­wał ko­ściół ze strze­li­stą wieżą. Wła­śnie tam zmie­rzał Ję­drzej. Mi­ja­jąc po dro­dze karcz­mę, spoj­rzał tę­sk­no w jej kie­run­ku. „Nie teraz, Ję­druś.” – Przy­wo­łał się do po­rząd­ku. – „Trza oddać te ba­zgro­ły do księ­dza i wtedy…”.

Prze­rwał mu huk otwie­ra­nych drzwi i z karcz­my wy­to­czył się star­szy męż­czy­zna. Za­trzy­mał się po kilku chwiej­nych kro­kach, po­chy­lił do przo­du i opróż­nił za­war­tość żo­łąd­ka wprost na swoje bose stopy. Ję­drzej uśmiech­nął się i po­krę­cił głową.

Karcz­ma zo­sta­ła wy­bu­do­wa­na stra­te­gicz­nie tuż za ogro­dze­niem ko­ścio­ła, toteż Boży bo­jow­nik już po chwi­li stał przed świą­ty­nią. Wy­mi­nął ją idąc wy­bru­ko­wa­ną dróż­ką wśród drzew. Udał się do pię­tro­we­go bu­dyn­ku z ka­mie­nia, w któ­rym miesz­ka­li ksiądz Jakub i pro­boszcz An­drzej. Za­ło­mo­tał w drzwi pię­ścią. Już po chwi­li po­ja­wi­ła się w nich okrą­gła twarz pro­bosz­cza.

– Eee…tego… – wy­mam­ro­tał Ję­drzej. – Mam tą książ­kę co to ksiądz Jakub chciał od­zy­skać.

Du­chow­ny wy­trzesz­czył oczy i wcią­gnął męż­czy­znę do środ­ka. Po­pro­wa­dził go wzdłuż ko­ry­ta­rza i we­pchnął do po­miesz­cze­nia po pra­wej, które po szyb­kich oglę­dzi­nach Ję­drzej uznał za sy­pial­nię pro­bosz­cza. Nie do końca ro­zu­miał tylko, po co jego świę­to­bli­wo­ści bab­skie pan­ta­lo­ny le­żą­ce na po­sła­niu, ale tylko wzru­szył ra­mio­na­mi.

– Jego Eks­cy­ta­cjo… – elo­kwent­nie za­czął – Ksiądz Jakub to je? Bo na­gro­da…

– Tak, tak! Na­gro­da! – nie­mal krzyk­nął pro­boszcz. – Nie ma po­trze­by wołać Ja­ku­ba. Śpi. Tak. Na górze… Eee…w łóżku śpi – wy­du­kał i prze­tarł spo­co­ne czoło wy­mem­ła­ną chu­s­tecz­ką.

– Ję­drze­ju, bądź tak miły i odłóż księ­gę na stół, do­brze?

– Jak se pro­boszcz życzy. – Ję­drzej odło­żył z na­masz­cze­niem cięż­ki wo­lu­min i przez ramię dodał – Wie pro­boszcz… ja dla na­sze­go pro­bosz­cza to wszyst­ko bym… – urwał i od­wró­cił się sły­sząc nagły ruch za ple­ca­mi.

Otyły du­chow­ny rzu­cił się na niego. Oby­dwaj upa­dli na drew­nia­ną pod­ło­gę. W ręce pro­bosz­cza bły­snął nóż. Ję­drzej stra­cił na chwi­lę dech i sap­nął gło­śno. Sy­tu­acja przy­po­mi­na­ła mu nocne igrasz­ki z Jadź­ką, z tą róż­ni­cą, że tym razem był w sta­nie się wy­swo­bo­dzić.

Za­blo­ko­wał ude­rze­nie nożem i drugą ręką ude­rzył na­past­ni­ka w skroń. Usły­szał głu­chy trzask. Pro­boszcz upadł na bok. Pod jego głową na­tych­miast po­ja­wi­ła się ka­łu­ża ciem­nej krwi. W progu sy­pial­ni stał blady ksiądz Jakub.

– … no i ja go wtedy raz letko i o! – Ję­drzej stre­ścił prze­ję­te­mu księ­dzu prze­bieg wy­da­rzeń – Prze­cie nie wie­dzia­łem, że on taki. Jadź­ka z ta­kich kuk­sań­ców to się tylko śmie­je… – tłu­ma­czył się.

– To nie twoja wina Ję­drze­ju. Do­brze zro­bi­łeś – od­po­wie­dział Jakub pa­trząc w za­my­śle­niu na ciało pro­bosz­cza. – Zda­rze­nia w tym po­ko­ju po­ka­za­ły nam, jak głę­bo­ko sięga zgni­li­zna sze­rzo­na przez wro­gów Ko­ścio­ła. – Splu­nął. – Mu­sisz pomóc mi raz jesz­cze. Chciał­bym żebyś udał się do Bi­sku­pa w So­lisz­czy­nie i zdał mu do­kład­ną re­la­cję z tego co tu za­szło. On się musi o tym do­wie­dzieć.

Ję­drzej po­dra­pał się po gło­wie. „Na­gro­dy za książ­kę ni ma, a za to już ro­bo­te wy­my­śla.” – Po­my­ślał i zaraz za­wsty­dził się swo­jej po­sta­wy. Miał oka­zję przy­słu­żyć się Ko­ścio­ło­wi, a to osta­tecz­nie była naj­więk­sza na­gro­da. Chyba.

Ksiądz Jakub, jakby czy­ta­jąc w jego my­ślach, się­gnął do kie­sze­ni i podał mu po­brzę­ku­ją­cą sa­kiew­kę.

– Twoja za­pła­ta. Wy­rusz z sa­me­go rana. – Po­in­stru­ował go i na ko­niec dodał – Po dro­dze zajdź do karcz­my. U Ma­riol­ki bę­dzie na cie­bie cze­kał list po­le­ca­ją­cy, który po­wi­nie­neś…

Ję­drzej nie wie­dział co po­wi­nien. Bar­dzo chcia­ło mu się szczać, więc sobie po­szedł.

***

Obu­dził się tuż przed wscho­dem słoń­ca. W po­śpie­chu za­rzu­cił na sie­bie brą­zo­wą suk­ma­nę i wdział od­święt­ne onuce. Klep­nął śpią­cą Jadź­kę w po­śla­dek, po czym spraw­dził obec­ność mie­cza przy pasie i wy­szedł z cha­łu­py. Chciał przy­tu­lić na po­że­gna­nie kozę Ma­tyl­dę, ale ni­g­dzie nie mógł jej zna­leźć. Za­czę­ło świ­tać, toteż idąc w stro­nę karcz­my mijał po dro­dze ofia­ry wczo­raj­szej li­ba­cji.

– Do domu Pio­ter! – wy­krzyk­nął w stro­nę le­żą­ce­go w przy­droż­nym rowie są­sia­da.

– A spier­da­laj… – wy­mam­ro­tał męż­czy­zna uno­sząc głowę. – Coś ty Ję­drek taki ochę­do­żo­ny? Gdzie cie z rana nie­sie?

– Do So­lisz­czy­na. Z misją do sa­miuś­kie­go Bi­sku­pa! – po­chwa­lił się Ję­drzej.

– I sam tak idziesz? Ni­ko­mu nie pręd­ko do włó­cze­nia się z tobą, hę? – za­drwił Pio­ter.

– Ja to pa­mię­tam, że to tobie oj­ciec za dziec­ka wie­sza­li kieł­ba­sę przy pasie, żeby się cho­ciaż psy z tobą ba­wi­ły. – Wy­szcze­rzył się mi­ja­jąc Pio­te­ra i wszedł do karcz­my.

Ma­riol­ka wy­cie­ra­ła szma­tą szynk­was z wy­mio­cin i nie wy­glą­da­ła na za­do­wo­lo­ną.

– Czy­ściej niż ostat­nio! – cel­nie za­uwa­żył Ję­drzej roz­glą­da­jąc się po wnę­trzu karcz­my. Jego wzrok sam od­szu­ki­wał drogę do na wpół opróż­nio­nych kufli.

Ma­riol­ka nie po­dzie­la­ła jego en­tu­zja­zmu. Bez słowa po­da­ła mu ko­per­tę z pie­czę­cią księ­dza Ja­ku­ba i wzro­kiem wska­za­ła ławę sto­ją­cą przy oknie. Sie­dział przy niej szczu­pły męż­czy­zna z kozią bród­ką. Ję­drzej od­wró­cił się w jego kie­run­ku, a wtedy nie­zna­jo­my wstał i ukło­nił mu się nisko.

– Panie, do­szły mnie słu­chy, że na wy­pra­wę się Pan wy­bie­rasz – za­ga­dał.

– No.

– I że nie­bez­piecz­na to może być wy­pra­wa, lecz z ra­mie­nia Ko­ścio­ła i na­gro­dą okra­szo­na – kon­ty­nu­ował nie­zna­jo­my.

– No.

– Za­bierz mnie Pan ze sobą. – Jego głos prze­szedł w szept.

– A to niby czego? – zmarsz­czył brwi Ję­drzej.

– Nie sły­szał żeś mości Ję­drze­ju, że w razie każ­dej po­waż­nej wy­pra­wy przed wy­ru­sze­niem w drogę na­le­ży ze­brać dru­ży­nę? – na twa­rzy nie­zna­jo­me­go po­ja­wi­ło się nie­do­wie­rza­nie.

– Nie, a po co ty mi po­trzeb­ny? – Ję­drzej tra­cił już cier­pli­wość.

– Coż… – chy­trze uśmiech­nął się męż­czy­zna – mam ta­lent do… sprzą­ta­nia. Je­że­li wiesz o czym mówię.

– Wiem. – spoj­rzał na męż­czy­znę i od­parł – Ze mną nie pój­dziesz, bo mnie wkur­wiasz. Poza tym ten twój ta­lent to bar­dziej Ma­riol­ce się przy­da tu na miej­scu. – omiótł wzro­kiem ostat­ni raz wnę­trze karcz­my i opu­ścił przy­by­tek zo­sta­wia­jąc za sobą na­tręt­ne­go sprzą­ta­cza.

Ję­drzej wy­szedł na drogę. Coś nie da­wa­ło mu spo­ko­ju. Był tak za­to­pio­ny w swo­ich my­ślach, że o mało nie po­trą­cił go koń cią­gną­cy wóz. Usko­czył w ostat­niej chwi­li przy akom­pa­nia­men­cie dość wy­szu­ka­nych prze­kleństw woź­ni­cy.

– Eh… co to się po­ro­bi­ło. – Smut­no po­krę­cił głową. – Nie tak dawno dziat­ki się w szta­che­tach du­si­ły jak wóz prze­jeż­dżał. Wy­da­rze­nie było! A tera? Eee… – Mach­nął ręką w stro­nę od­jeż­dża­ją­ce­go wozu. Kiedy miał już ru­szyć drogą w stro­nę So­lisz­czy­na nagle uświa­do­mił sobie co go drę­czy­ło.

– Aleś ty, Ję­druś, głupi! – Pac­nął się w czoło. – Gdzie to tak, jako po­sła­niec Boży, bez bło­go­sła­wień­stwa Ja­ku­bo­we­go w drogę ru­szać?! – Mó­wiąc to, żwa­wym kro­kiem kie­ro­wał się już w stro­nę ko­ścio­ła.

Bu­dy­nek świą­ty­ni był za­mknię­ty na głu­cho, toteż Ję­drzej ob­szedł go i udał się do kwa­te­ry na­le­żą­cej do nie­daw­na do pro­bosz­cza. Drzwi były lekko uchy­lo­ne. Męż­czy­zna wsu­nął do środ­ka głowę i za­wo­łał, ale nie do­cze­kał się żad­nej od­po­wie­dzi. Wszedł do środ­ka.

W sy­pial­ni pro­bosz­cza było po­rząd­nie wy­sprzą­ta­ne. Ję­drzej cmok­nął z uzna­niem i wró­cił na ko­ry­tarz. Wtedy to usły­szał – cichy i mo­no­ton­ny dźwięk. Do­bie­gał jakby spod pod­ło­gi.

Ję­drzej, słusz­nie uzna­jąc, że to nie pod­ło­ga jest za to od­po­wie­dzial­na, po­sta­no­wił do­kład­niej się ro­zej­rzeć. Nie mu­siał szu­kać długo. Zaraz za za­krę­tem ko­ry­ta­rza do­strzegł świa­tło do­bie­ga­ją­ce spod drzwi. Otwo­rzył je i zszedł po ka­mien­nych scho­dach do, jak mu się zda­wa­ło, piw­ni­cy. Mo­no­ton­ny dźwięk, który sły­szał w ko­ry­ta­rzu przy­brał na sile. Zbli­żał się do jego źró­dła. Ude­rzy­ła go fala smro­du. Jego nos roz­po­znał za­pach gni­ją­ce­go mięsa, ropy i krwi. Smród był tak silny, że po­wa­lił­by na ko­la­na nie­mal każ­de­go.

„Pra­wie jak w izbie ma­tu­li.” – po­my­ślał Ję­drzej i skrzy­wił się z obrzy­dze­niem. Do­tarł do ma­łe­go po­ko­iku słu­żą­ce­go za­pew­ne za spi­żar­nię. Pełno było w nim róż­nej wiel­ko­ści sło­icz­ków usta­wio­nych równo na drew­nia­nych pół­kach. Po lewej stro­nie za­uwa­żył ko­lej­ne przej­ście wio­dą­ce przez niski ko­ry­ta­rzyk za­koń­czo­ny me­ta­lo­wy­mi drzwia­mi. Za­su­wa była od­su­nię­ta. Był pe­wien, że za tymi drzwia­mi ktoś jest. Sły­szał wy­po­wia­da­ne mo­no­ton­nie, obce dla niego słowa.

Po­pchnął drzwi. Wbrew temu jak wy­glą­da­ły, były lek­kie i otwo­rzy­ły się bez­sze­lest­nie.

Na pod­ło­dze we­wnątrz prze­stron­nej kom­na­ty wa­la­ły się trupy. Były do­słow­nie wszę­dzie. Le­ża­ły na ka­mien­nej po­sadz­ce uło­żo­ne w stosy po­plą­ta­nych ze sobą koń­czyn i wnętrz­no­ści. Stan roz­kła­du nie­któ­rych z nich po­zwa­lał stwier­dzić, że są tu już od dawna.

Ję­drzej roz­po­znał kilku za­gi­nio­nych miesz­kań­ców wsi. Po­śród gni­ją­cych zwłok coś się po­ru­szy­ło. Ksiądz Jakub, po­chy­lo­ny nad cia­łem pro­bosz­cza An­drze­ja, po­wta­rzał słowa nie­zna­nej mo­dli­twy. Za­nu­rzył ręce w jego otwar­tej klat­ce pier­sio­wej, by po chwi­li wy­cią­gnąć z niej serce. Ję­drzej po­sta­no­wił prze­rwać tę dra­ma­tycz­ną scenę.

– Co jest kurwa?! – za­ga­dał dość kul­tu­ral­nie bio­rąc pod uwagę oko­licz­no­ści.

Ksiądz Jakub ze­rwał się na równe nogi i z nie­do­wie­rza­niem wpa­try­wał w wo­jow­ni­ka.

– Nie po­wi­nie­neś tu być! – wy­sy­czał. – Nie po­wi­nie­neś tego wi­dzieć! Mia­łeś pro­ste za­da­nie ty tępy wie­śnia­ku. Bi­skup już by wie­dział co z tobą zro­bić… – uśmiech­nął się ob­le­śnie od­sła­nia­jąc wszyst­kie zęby. – Rodzi się praw­dzi­wa po­tę­ga! – uniósł głos. – Po­tę­ga, która…

Ję­drzej nie słu­chał. Pa­trzył na ścia­nę tuż za Ja­ku­bem. Do zim­ne­go ka­mie­nia była przy­bi­ta gwoź­dzia­mi głowa kozy. Wszę­dzie po­znał­by te oczy.

– Ma­tyl­da… – wy­szep­tał.

– … a moc jego bę­dzie… – kon­ty­nu­ował na­tchnio­ny ksiądz.

Ję­drzej nie sły­szał już nic. Wi­dział je­dy­nie czer­wień. Rzu­cił się na Ja­ku­ba i ude­rzył nim o ścia­nę. Ksiądz stra­cił rów­no­wa­gę, ale on przy­trzy­mał go chwy­ta­jąc za głowę.

– Ty… – Bam! – …kur… – Bam! – …wi… – Bam! – …synu! – Bam! – od­głos głowy Ja­ku­ba ude­rza­ją­cej o ka­mień od­bi­jał się echem od ścian piw­ni­cy.

Męż­czy­zna spoj­rzał na krwa­wą mia­zgę, która jesz­cze przed chwi­lą była twa­rzą księ­dza.

– Je­że­li Bóg ma ta­kich sprzy­mie­rzeń­ców, nie po­trze­bu­je wro­gów – po­wie­dział przez za­ci­śnię­te zęby i ści­snął w dło­niach trzy­ma­ną głowę du­chow­ne­go. Kości pękły, a na dło­niach Ję­drze­ja roz­la­ła się za­war­tość czasz­ki.

Drzwi karcz­my otwo­rzy­ły się z hu­kiem. Ma­rio­la na widok ską­pa­ne­go we krwi Ję­drze­ja, ze­mdla­ła. On wszedł do środ­ka i skie­ro­wał się do ławy, przy któ­rej nadal sie­dział męż­czy­zna z kozią bród­ką.

– Zbie­raj się – po­wie­dział do pa­trzą­ce­go na niego z osłu­pie­niem nie­zna­jo­me­go. – Tam gdzie idzie­my bę­dziesz miał dużo sprzą­ta­nia.