Dym nad Jagódką

 

Da­rion za­uwa­żył dym uno­szą­cy się w od­da­li. Po chwi­li ude­rzy­ła go woń nie­sio­na przez wiatr.

 

"Za­pach pa­lo­nych ciał" – po­my­ślał. Bar­dzo do­brze znał ten smród. Nie raz pod­kła­dał ogień, pod stos chru­stu, uło­żo­ny zgrab­nie jak cho­choł na zimę.

 

Nie­na­wi­dził tego robić, lecz nie mógł się sprze­ci­wić. Brat Knut nie to­le­ro­wał nie­po­słu­szeń­stwa na co dzień, a już na pewno nie przy pa­le­niu cza­row­nic. Za pierw­szym razem, gdy Da­rion miał pod­pa­lić stos, ten stał jak posąg, trzy­ma­jąc sztyw­no po­chod­nię. Cał­ko­wi­cie nie­zdol­ny do wy­ko­na­nia roz­ka­zu. Za co zo­stał wy­na­gro­dzo­ny rózgą na goły zad, a wiedź­ma i tak spło­nę­ła. Od tam­tej chwi­li ten krzyk prze­śla­do­wał go w sen­nych kosz­ma­rach. Na­to­miast ko­lej­nym razem, po­szło mu już le­piej, choć nie obyło się bez "spe­cjal­nej za­chę­ty". A gdy zo­ba­czył, jak z ust pa­lo­nej wiedź­my wy­szły żmije, prze­stał kwe­stio­no­wać me­to­dy swego na­uczy­cie­la.

 

Dłuż­szą chwi­le za­ję­ło mu do­tar­cie w po­bli­że wsi Ja­gód­ka. Nie spie­szył się, bacz­nie ob­ser­wo­wał oko­li­ce, wy­pa­tru­jąc zbó­jów. W końcu scho­wał się w małym za­gaj­ni­ku tuż przy rzece, gdzie zwy­kle o tej porze chłop­ki w pocie czoła piorą szma­ty. I po na­my­śle przy­wią­zał wier­ne­go siwka do brzo­zy.

 

– Po­cze­kaj tu na mnie – szep­nął mu do ucha.

 

A Wichr szturch­nął go py­skiem w pierś, jakby ro­zu­miał.

 

Ostroż­nie pod­szedł do naj­bliż­szej z cha­łup, i sta­nął pod ścia­ną. Na­step­nie po­wo­li wy­chy­lił się za rogu by spraw­dzić sy­tu­ację.

 

Nie­ste­ty, miał rację. Znak na nie­bie i swąd w po­wie­trzu nie mogły kła­mać. Obraz sie­lan­ko­wej nie­gdyś wsi, gdzie stara Gien­ko­wa gro­zi­ła kijem dzie­ciom za roz­go­nio­ne gęsi, za­mie­nił się w krwa­wy obraz su­ro­wej rze­czy­wi­sto­ści. Za pierw­szym razem do­strzegł zglisz­cza kilku chat i spa­lo­ny wóz, przy któ­rych le­ża­ły zwę­glo­ne zwło­ki.

 

"Mu­sie­li za­ata­ko­wać w nocy, gdy spali" – po­my­ślał. Zacisną pięśći. – "Kur­wie syny".

 

Dla pew­no­ści spoj­rzał drugi raz. Tym razem zo­ba­czył ku­le­ją­ce­go burka, który szedł przez wieś. Bie­dak co jakiś czas się za­trzy­my­wał, wę­sząc nosem po­wie­trze, jak by kogoś szu­kał. Po chwi­li, w jed­nej z chat na­prze­ciw­ko dys­kret­nie uchy­li­ły się drzwi. 

Burek, czuj­ny jak za­wsze, na­tych­miast po­de­rwał się z miej­sca i po­mknął w tamtą stro­nę, zwin­nie prze­ci­ska­jąc się przez wąską szpa­rę. 

 

– Ktoś jed­nak prze­żył – wy­szep­tał do sie­bie.

 

Za­ak­cep­to­wał ry­zy­ko i wy­szedł zza chaty, kie­ru­jąc się za bur­kiem. Za­trzy­mał się przed nie­daw­no uchy­lo­ny­mi drzwia­mi gło­śno za­czął mówić:

 

– Kto­kol­wiek tam jest, nie bój­cie się mnie. Je­stem brat Da­rion z za­ko­nu Świę­te­go Je­rze­go. Nie raz tu by­wa­łem w po­dró­ży, może pa­mię­ta­cie mnie. – Prze­tarł rę­ka­wem pot z czoła.

 

Lecz nikt się nie ode­zwał, ani nie nawet szczek­nął.

 

– Mogę pomóc, mam jedzenie, a i le­czyć po­tra­fię.

 

Po tych sło­wach zo­ba­czył ruch w okien­ku. Para ma­łych oczu z przy­kle­jo­nym do szyby no­skiem pa­trzy­ła pro­sto w oczy Da­rio­na.

 

– Mo­żesz wyjść, nic ci nie zro­bię. Wi­dzia­łem, że twój pies ku­le­je, jemu też mogę pomóc. – Pró­bo­wał na­kło­nić dziec­ko do wyj­ścia. – Znam soł­ty­sa Ma­cie­ja, czę­sto mnie go­ścił u sie­bie. Ma córkę Mi­len­kę, wiesz co się z nimi stało? – cią­gną mo­no­log.

 

– Chyba wszy­scy nie żyją – po­wie­dział pi­skli­wy chło­pię­cy głos zza okien­ka.

 

– Przy­kro mi, mały. Je­steś cały? – spy­tał tro­skli­wie.

 

– Mnie nic, ale Kry­zysa ktoś dziabnął w łapę i leci krew – wy­szep­tał prze­stra­szo­ny chło­piec.

 

– Mogę go opa­trzeć, jak chcesz. Jak masz na imię, chłop­cze? – Zmru­żył oczy od słoń­ca.

 

Drzwi się uchy­li­ły, a z głębi drew­nia­nej chaty wy­ło­ni­ła się syl­wet­ka ma­łe­go czło­wie­ka.

 

– Siem­ko na mnie wo­ła­ją – od­po­wie­dział drżą­cym gło­sem.

 

Chło­pak miał może 10 lat. Stał wy­stra­szo­ny na bo­sych sto­pach, ubra­ny tylko w brud­ne szare sukno prze­pa­sa­ne czer­wo­nym pasem. Sło­mia­na czu­pry­na i zmę­czo­ne od pła­czu oczy chwy­ci­ły mni­cha za serce.

 

– Hau! Hau! – Dziel­ny Kry­zys wy­szedł z po­mię­dzy nóg Siem­ka.

– Szczek! Wrrr… – war­czał nie od­pusz­cza­jąc.

 

– Dziel­ne­go masz straż­ni­ka, mały. Mimo, że ktoś go po­tur­bo­wał, dalej cię broni. Kry­zys uspo­kój się, na wszyst­kie świę­to­ści! – wy­cią­gnął rękę do psa.

 

Kry­zys nie był zwy­kłym wiej­skim psem. Siem­ko z ojcem na­uczy­li go wielu sztu­czek, a pies do­sko­na­le wy­czu­wał ludz­kie in­ten­cje. Gdy pew­ne­go razu za­du­sił kurę na­le­żą­cą do Ja­nu­ta, ten w ze­mście we­tknął gwoź­dzie w sar­ni­nę i podał psu. Kry­zys nie głupi po­wą­chał, spoj­rzał czło­wie­ko­wi w oczy i… ce­lo­wo na­szczał na mięso. Cała wieś śmia­ła się z Ja­nu­ta jesz­cze przez rok.

 

– Już do­brze, pie­sku, zaraz ci po­mo­gę. – Siem­ko pa­trzył, jak mnich gła­skał jego przy­ja­cie­la.

 

– Nic mu nie bę­dzie? – Ści­sną w ręce ma­łe­go drew­nia­ne­go konia.

 

– Już pa­trzę. – Mnich ostroż­nie od­su­wał ku­dła­te kę­dzior­ki na udzie, gdzie widać było ciem­ną krew. – To nic groź­ne­go, nic mu nie bę­dzie, na szczę­ście. Trze­ba tylko za­ło­żyć opa­tru­nek.

 

"Pew­nie do­sta­łeś kopa bie­da­ku" – po­my­ślał.

 

Simko przy­tu­lił mocno psa, a łzy po­cie­kły mu po po­licz­kach.

 

– No już mały. Gdzie twoi ro­dzi­ce? – za­py­tał tro­skli­wym gło­sem.

 

Chło­piec od­kle­ił głowę od przy­ja­cie­la i prze­tarł rę­ka­wem za­smar­ka­ny nos.

 

– W izbie leżą, przy­kry­łem ich. – Wska­zał brud­nym od za­schnię­tej krwi pal­cem przez drzwi, a łzy znów mu po­cie­kły.

 

– Nie płacz. Twoi ro­dzi­ce odeszli, mały. Już nie cierpią. Chodź, usią­dzie­my tu. – Przy­tu­lił dziec­ko do sie­bie i usie­dli na drew­nia­nej ławce, która miała już swoje lata.

 

– Po­wiesz mi, Siem­ko, jak to było? – Po­gła­skał ma­łe­go po gło­wie.

 

Małe ciał­ko za­dy­go­ta­ło jak osika, mimo to kiw­nął głową.

 

– Dużo to ja nie wiem… bo żem spał. A oni w nocy przy­szli, wła­śnie jak spa­li­śmy wszy­scy – za­czął opo­wia­dać ner­wo­wo. – Tatko mnie zbu­dził, mówił: "Sta­waj, Siem­ko, zbóje ata­ku­ją wio­skę". I kazał mi wejść pod pod­ło­gę, do schow­ka. Potem przy­szli do na­szej chaty… – Ści­sną drew­nia­ne­go konia mocno. – Za­czę­li krzy­czeć, pytać gdzie dzie­ci są. Przez szpa­rę zo­ba­czy­łem jak trzy­ma­ją mamę, Tatko chciał jej pomóc ale go za­bi­li. – Za­ci­sną mocno oczy, wy­ci­skając łzy. – Dalej już nie wiem za­mkną­łem oczy i za­sło­ni­łem uszy. – Mały wbił się w mni­cha.

 

Małe palce za­ci­snę­ły się na zgrzeb­nym ma­te­ria­le tak mocno, że Da­rion po­czuł, jak pa­znok­cie ry­su­ją mu skórę nawet przez grube sukno. Jakby bał się, że znów zo­sta­nie sam jak po­przed­niej nocy.

 

– Już do­brze mały, jestem tu, by ci pomóc. Naj­pierw zaj­mie­my się Kry­zy­sem, a potem po­my­śli­my, co z tobą. – Przy­tu­lił chło­pa­ka i wstał.

 

Ostroż­nie wziął psa na ręce, mimo, że odór zje­żo­nej sier­ści i za­schnię­tej krwi ści­snął mu noz­drza. Wszy­scy razem po­szli do za­gaj­ni­ka za rzecz­ką, gdzie Da­rion opa­trzył nogę wier­ne­go druha Siem­ka.

 

– Za ty­dzień czy dwa bę­dzie zdrów jak ryba. – Odło­żył ban­daż do sakwy.

 

Wichr par­sk­nął noz­drza­mi, po­twier­dza­jąc dia­gno­zę za­kon­ni­ka.

 

– Dzię­ku­ję. – Odło­żył gład­kie­go ko­ni­ka na zie­mię i klęk­nął przy swoim dru­chu mię­dzy bia­ły­mi brzo­za­mi. – Do­brze, mały. Scho­wasz się tu z Kry­zy­sem i po­cze­ka­cie na mnie. Ja muszę spraw­dzić, czy ktoś jesz­cze prze­żył. – Prze­tarł pot z czoła.

– A ty miej na nich oko. – Zwró­cił się do siwka.

 

– Do­brze, tylko uwa­żaj­cie tam. – Przy­lgnął do brzo­zy, wy­cią­gnął nogi, a pies po­ło­żył mu głowę na ko­la­nach.

 

Da­rion ostroż­nie otwo­rzył drzwi do chaty chłop­ca. W wej­ściu po­wi­tał go me­ta­licz­ny odór śmier­ci. W środ­ku była tylko jedna izba z gli­nia­nym pie­cem, przy któ­rym stała drew­nia­na pry­cza, na któ­rej sy­pia­no. Resz­ta cha­łu­py była zde­mo­lo­wa­na: po­tłu­czo­ne na­czy­nia, prze­wró­co­ne stoły i stoł­ki, roz­be­be­szo­ne kufry. Lecz pierw­sze, co rzu­ci­ło mu się w oczy, to za­krwa­wio­na derka przy­kry­wa­ją­ca zwło­ki ro­dzi­ców Siem­ka. Na kle­pi­sku za­uwa­żył, też ślady cią­gnię­cia zwłok.

 

 

„Mu­siał sam ich uło­żyć. Bied­ny malec" – po­my­ślał.

 

Od­krył derkę, a smród roz­cię­tych w pasie zwłok męż­czy­zny ude­rzył tak sil­nie, że mu­siał za­kryć nos. To nie była czy­sta śmierć – jego je­li­ta były w po­ło­wie na ze­wnątrz. Na­to­miast ko­bie­ta le­ża­ła w po­tar­ga­nej weł­nia­nej sukni, z pier­sią na wierz­chu i pod­cię­tym gar­dłem.

 

– Kur­wie syny! – wy­ce­dził. – Zgwał­ci­li i za­mor­do­wa­li, bądź od­wrot­nie. – Dłoń mi­mo­wol­nie chwy­ci­ła za topór pod płasz­czem.

 

Przy­krył mał­żon­ków z po­wro­tem derką i zmó­wił mo­dli­twę za ich dusze. Póź­niej spraw­dził resz­tę do­mostw, ale je­dy­ne, co zna­lazł, to cisza i śmierć. Wszyst­kie cenne rze­czy zo­sta­ły zra­bo­wa­ne – nie zo­sta­wi­li ani ziar­na żyta, ani choć­by jed­nej kury. Bra­ko­wa­ło jesz­cze jed­ne­go ele­men­tu tej małej spo­łecz­no­ści. Da­rion nie zna­lazł po­zo­sta­łych dzie­ci – ani ży­wych, ani mar­twych.

 

„Za­bra­li je. Tylko po co?" – zadał sobie py­ta­nie.

 

Na placu za­uwa­żył ślady, któ­rym przyj­rzał się bli­żej. Były głę­bo­kie, z ostry­mi kra­wę­dzia­mi – ta­ki­mi, jakie zo­sta­wia­ją okute koła. Po­dą­żył za śla­da­mi wozu, które pro­wa­dzi­ły go na po­łu­dnie, za wieś, w kie­run­ku Gór Ni­skich, gdzie znaj­do­wał się Grim­hold.