Mapa do szczęścia.

Z tego, co wiem, wszyst­ko za­czę­ło się od przy­pad­ku, który na za­wsze od­mie­nił nasze spoj­rze­nie na ludzi. Mały obłok wi­ru­ją­ce­go dymu, który przy­bie­rał różne po­sta­cie, był jak wzbu­rzo­na rzeka zmie­nia­ją­ca cią­gle swój kie­ru­nek, jakby nie wie­dzia­ła, gdzie ma pły­nąć, gu­biąc się w na­wa­le swo­ich myśli. Ten jeden mo­ment i ona. Wy­jąt­ko­wa, z po­cząt­ku gar­dzo­na i lu­stro­wa­na od góry do dołu. Stwo­rzy­ła więź, któ­rej dotąd nie było nam dane za­znać.

Jej bujne, wi­ją­ce się jak węże rude loki fa­lo­wa­ły za każ­dym razem, choć nie ist­niał tu wiatr. Pa­trzy­ła na nas pu­stym, błę­kit­nym wzro­kiem, nie jak inni – nie było w nim nie­zro­zu­mie­nia, obaw i stra­chu. Drob­ne ciało raz po raz szło za nami. Od­trą­ca­na, mimo to wra­ca­ła, szu­ka­ła opar­cia, które było jej wtedy po­trzeb­ne, a któ­re­go nie umie­li­śmy za­pew­nić. Była też mapa. Dziw­ny, ludz­ki ry­su­nek. I nasza cie­ka­wość tego, co bę­dzie na końcu. Choć do­koń­czy­li­śmy tę drogę, która spra­wi­ła, że na nowo na­uczy­li­śmy się cie­szyć, nie zo­sta­ło nic oprócz pust­ki i cze­ka­nia na jej po­wrót.

*

Tyle lat po­dró­żo­wa­nia przez ciem­ne od­mę­ty, pa­trze­nia na brud­ną, czar­ną na­tu­rę tak skrzęt­nie przez nich ukry­wa­ną. Kie­dyś było ła­twiej. Wy­star­czy­ło, że zmie­nia­łem się w pa­ją­ka, w drob­ną mysz prze­bie­ga­ją­cą mię­dzy sto­łem, a wtedy sły­sza­łem ten słod­ki dźwięk, jak miód.

Teraz już nie pró­bu­ję ta­kich sztu­czek. Prze­sta­li bać się owa­dów i zwie­rząt, a prze­mia­na w po­two­ra ni­cze­go nie zmie­niała. Świat prze­kształ­cił się nie do po­zna­nia. Coś w nim umar­ło, a moja praca stała się cięż­ka. Nawet sen, kie­dyś barw­ny i pełen życia, dziś wy­blakł i stał się ni­ja­ki, krót­ki. Lu­dzie prze­sta­li pa­mię­tać te pięk­ne ob­ra­zy, ode­rwa­ne od rze­czy­wi­sto­ści, a każda noc mija tak szyb­ko, jak się za­czy­na.

Trwam więc za­nu­rzo­ny w ciem­no­ści, cze­ka­jąc na swoją kolej. Cza­sem wcho­dzę do snów, pró­bu­ję wy­peł­nić swój obo­wią­zek. Zmie­niam się w po­two­ra, lecz lu­dzie, wi­dząc mnie, tylko się śmie­ją.

Czuję wiecz­ny, nie­za­spo­ko­jo­ny głód, jak­bym pił słoną wodę małą ły­żecz­ką z morza. Widzę bez­sens mojej eg­zy­sten­cji, która wy­bla­kła i stra­ci­ła dawny urok.

– Po co mnie stwo­rzy­łeś? Moim je­dy­nym celem było być ar­ty­stą.

Two­rzyć ob­ra­zy okrop­ne, mro­żą­ce krew w ży­łach śpią­cych. Teraz gdy stra­ci­łem sens swo­je­go ist­nie­nia, życie wy­da­je się ja­ło­we. Jakże miło by­ło­by choć raz stać się do­brym, na­ma­lo­wać coś ko­lo­ro­we­go, cie­płe­go, co wzbu­dzi­ło­by uśmiech i po­zo­sta­wi­ło po prze­bu­dze­niu miłe wspo­mnie­nia, a nie strach i pot spły­wa­ją­cy po ciele ofia­ry.

Nie­ste­ty nawet ma­rze­nia mają dziś trud­niej­szą pracę. Lu­dzie nie cie­szą się tak jak daw­niej. Idą na oślep, wciąż pra­gnąc wię­cej i wię­cej. Stwo­rze­nia, które nie­gdyś od­wie­dza­li­śmy z za­mi­ło­wa­niem, stały się ze­psu­te. Cza­sa­mi boję się ich snów, ich roz­my­ślań – są tak czar­ne, zimne, prze­żar­te roz­kła­dem.

Boją się rze­czy, któ­rych sam nie ro­zu­miem. Trud­no je uka­zać, na­śla­do­wać, a jed­nak w moim sercu wciąż tli się na­dzie­ja. Nie po­zwa­lam zga­snąć temu wą­tłe­mu pło­mie­nio­wi, szar­pa­ne­mu z każ­dej stro­ny przez nie­do­god­no­ści losu. Wciąż są jesz­cze po­je­dyn­czy lu­dzie, któ­rzy po­tra­fią ma­rzyć i śnić – latać, a nie peł­zać jak inni.

Gdy­bym jej nie spo­tkał, nadal spał­bym w ni­co­ści, po­grą­żo­ny aż po kres wszech­rze­czy, tra­wio­ny za­po­mnie­niem. To ona wzbu­dzi­ła we mnie uczu­cie, któ­re­go dotąd nie zna­łem. Cie­płe, obej­mu­ją­ce cały mój obłok, wpra­wia­ją­ce w miłe wi­bra­cje, jak spo­kój po mie­sią­cach sztor­mu. Ona wy­do­by­ła mnie z bagna okrop­no­ści, któ­rego pa­nicz­nie się bałem. Może po­my­śli­cie, że to głu­pie, i spy­ta­cie:

– „Zaraz, je­steś kosz­ma­rem i się boisz?”

Wszyst­ko, co żyje (o ile tak można na­zwać moją eg­zy­sten­cję) cze­goś się boi.

Kar­ma­zy­no­we włosy fa­lo­wa­ły każ­de­go dnia w ryt­mie snów. Błę­kit­ne, okrą­głe oczy pa­trzy­ły na mnie z cie­ka­wo­ścią. Bała się moich wizji i form, a jed­nak wra­ca­ła każ­dej nocy.

Więk­szość, wi­dząc okrop­no­ści, które two­rzę, od­trą­ca­ła mnie. A ona? Pa­trzy­ła z fa­scy­na­cją. Za­chę­ca­ła, bym wy­ko­rzy­stał wy­obraź­nię do gra­nic moż­li­wo­ści. Taka kru­cha, mała, jakby mogła zła­mać się przy naj­bliż­szym po­wie­wie wia­tru.

Jak za­wsze, co pięć­dzie­siąt lat, my (kosz­ma­ry) zbie­ra­li­śmy się w kupę, by po­my­śleć, co dalej. Dla czło­wie­ka pew­nie byłby to wy­jąt­ko­wy, rzad­ki widok. Dla nas to był uła­mek se­kun­dy, nic nie­zna­czą­cy w po­rów­na­niu do tego, co prze­ży­li­śmy. Czas był nie­istot­ny. Po pro­stu pły­nął nie­zau­wa­żo­ny. Bu­dzi­my się rza­dziej niż kie­dyś, bo i pracy mamy coraz mniej.

Tego dnia ze­bra­ło się nas pię­ciu. Mniej niż za­wsze. Nie­któ­rzy od­da­li się za­po­mnie­niu, za­my­ka­li się w sobie, by zo­stać za­wie­sze­ni w cza­sie do końca wra­ca­jąc do Źró­dła.

By uła­twić wam czy­ta­nie, nadam nam imio­na, choć ta­kich nigdy nie mie­li­śmy i nie po­trze­bo­wa­li­śmy. Ja będę po pro­stu Kosz­ma­rem. Nic in­ne­go nie przy­cho­dzi mi do ob­ło­ku.

My­śle­nie przy­cho­dzi­ło mi wtedy z tru­dem, bo choć nie­śmier­tel­ni, czas tra­wił naszą pa­mięć jak każ­de­go in­ne­go. Będę na tyle uprzej­my, by prze­tłu­ma­czyć naszą mowę na wasze. Nie będąc z ludź­mi prze­ka­zy­wa­li­śmy in­for­ma­cje za po­mo­cą wi­bracji i fan­ta­zyj­nych kształ­tów.

– Gdy­bym miał gębę, to bym się po­rzy­gał! Na li­tość boską, je­stem kosz­ma­rem, a ten czło­wiek… jego sny… – Obłok za­czął ner­wo­wo drgać; kan­cia­ste kra­wę­dzie wy­cho­dzi­ły z jego po­wierzch­ni gwał­tow­nie, by zaraz się scho­wać.

By uła­twić wam wy­obra­że­nie jego po­sta­ci, po­wie­dział­bym, że wy­glą­da jak la­ta­ją­cy jeż. Może nie ma formy ani ko­lo­ru. Po pro­stu w jed­nym mo­men­cie kol­cza­sta kulka, w dru­gim dziki obłok. Nazwę go Stra­chem, bo nie ma in­ne­go kosz­ma­ru, który tak bar­dzo bałby się ludz­kich myśli. – Będę po­trze­bo­wał te­ra­pii…

– Prze­stań na­rze­kać, Strach. Ja tam mam łatwą ro­bo­tę. – Za­wi­bro­wał spo­koj­nie drugi obłok, stale ryt­micz­nie fa­lu­jąc.

Ten wiecz­nie spo­koj­ny obłok za­wsze był za­do­wo­lo­ny. Nada­łem mu imię Łatwy.

– Łatwo ci po­wie­dzieć! Przy­ssa­łeś się jak pi­jaw­ka do człe­ka z ana­te­di­fo­bią. Za­wsze sze­dłeś po naj­mniej­szej linii oporu. Każdy głupi po­tra­fi się zmie­nić w kacz­kę! Ja je­stem ar­ty­stą! – Za­pul­so­wał ner­wo­wo Strach.

– Znowu się kłó­ci­cie? – od­po­wie­dział obłok w kwa­dra­to­wym kształ­cie, który wciąż się ob­ra­cał. Stały, nie­zmien­ny, jak kost­ka gę­ste­go, za­wie­si­ste­go dymu.

A oto ja. Bądź co bądź głów­ny kosz­mar tej opo­wie­ści. Mówię to z dumą… chyba, bo w sumie nie wiem, jak opi­sać dumę. Cięż­ko opi­sać nasze uczu­cia, które są inne niż ludz­kie.

– Co tam u cie­bie, Kwa­dra­to­wy? Jak tam praca – zna­la­złeś coś? Jakąś nie­spo­koj­ną głowę, ar­ty­stę? – Za­wi­bro­wał inny obłok, igno­ru­jąc kłót­nię po­bra­tym­ców.

Nigdy nie było cie­plej­sze­go kosz­ma­ru od niego. Za­wsze miły, po­god­ny. Więc i przy tym zo­sta­nie­my. Nada­łem mu imię Cie­pła.

– Nadal nic. Nowi ar­ty­ści są jacyś… po­my­le­ni – od­po­wie­dzia­łem. Moja po­stać za­czę­ła lekko fa­lo­wać, gdy tylko przy­po­mnia­łem sobie moją muzę…

– Jaka szko­da, że Vin­cent van Gogh od­szedł. – Za­wi­bro­wa­ła Cie­pła.

Muszę tu wtrą­cić coś na temat mojej dumy. Jakiś czas temu na­wie­dza­łem ar­ty­stę. Na­zy­wał się Vin­cent van Gogh. Byłem w tym tak dobry, że ten czło­wiek, w ataku furii, od­ciął sobie ucho!

Och, to były czasy…

Wspo­mi­nam je z nie­zwy­kłą przy­jem­no­ścią. Od tego mo­men­tu upodo­ba­łem sobie wszel­kiej maści ar­ty­stów. Może kie­dyś „sko­lek­cjo­nu­ję” coś wię­cej niż ucho. Przy­naj­mniej mia­łem takie ma­rze­nie.

Ostat­ni z ob­ło­ków uno­sił się nieco wyżej, a jego kształt za każ­dym razem się zmniej­szał. To naj­star­szy z nas Gniew­ko. Choć za­czy­nał już za­my­kać się w sobie i szy­ko­wać do po­wro­tu do Źró­dła, z sza­cun­ku nada­łem mu imię.

Nie było in­ne­go kosz­ma­ru z takim sta­żem. Pa­mię­tał po­cząt­ki, ale czas, jak cho­ro­ba, spra­wiał, że sta­wał się coraz bar­dziej apa­tycz­ny, za­mknię­ty w sobie i po­zba­wio­ny kształ­tu oraz fal. Pa­trzy­li­śmy, jak mar­nie­je.

Pa­ra­doks po­le­gał na tym, że lu­dzie za­wsze pra­gnę­li nie­śmier­tel­no­ści. A ona wcale nie była tak ko­lo­ro­wa, jak im się wy­da­wa­ło. Opi­sał­bym to jako pro­stą linię, która wy­dłu­ża się coraz szyb­ciej, aż w końcu roz­ry­wa się na po­cząt­ku. A jed­nak ci dwu­noż­ni chcie­li tego bytu po­zba­wio­ne­go sensu i celu, czego nie ro­zu­mie­li­śmy.

– Halo? Jest tu ktoś? – Usły­sze­li­śmy dzie­cię­cy głos.

– Co za licho? Spo­dzie­wa­my się gości? – Kształt Ła­twe­go za­wi­bro­wał gwał­tow­nie.

Zo­ba­czy­li­śmy drob­ne, ludz­kie stwo­rze­nie i bujną, rudą czu­pry­nę. Nie­zwy­kle rzad­ko zda­rza­ło się, by lu­dzie po­tra­fi­li wnik­nąć w naszą prze­strzeń. Na­zy­wa­li­śmy ich Po­dróż­ni­ka­mi. Po­tra­fi­li pod­czas snu prze­miesz­czać się mię­dzy pla­na­mi eg­zy­sten­cji.

– Czło­wiek? A ta, czego tu szuka?! – Strach na­tych­miast scho­wał się za mnie, jakby ukry­wa­nie się za kupką dymu mogło mu pomóc.

– Czym je­ste­ście? – spy­ta­ło rude dzie­cię, jakby nigdy nic, dłu­biąc w nosie.

– Co ro­bi­my? Może ktoś ją wy­stra­szy? Nie po­trze­bu­je­my tu brud­nych dwu­no­gów! Te dziw­ne czer­wo­ne kudły… i czemu ona dłu­bie w nosie?! Łatwy, zrób coś! – za­we­to­wa­ła ner­wo­wo Cie­pła. 

Łatwy za­wi­bro­wał, zwięk­szył swoją ob­ję­tość i za­czął dziko fa­lo­wać. Po chwi­li zmie­nił się w to, co po­tra­fił naj­le­piej. Drob­ne, opie­rzo­ne zwie­rzę za­czę­ło czła­pać w stro­nę czło­wie­ka. Na­sta­ła nie­zręcz­na cisza.

Dziew­czyn­ka po­de­szła do ptaka z sze­ro­kim uśmie­chem.

– Kwa kwa… Zna­czy… zjem cię… to nie wy­szło tak strasz­nie, jak my­śla­łem – za­kwa­ka­ła kacz­ka.

– Łatwy, ty idio­to! Nikt oprócz tej świ­ru­ski, którą na­wie­dzasz, nie boi się ka­czek! – wrza­sną­łem, wi­dząc, jak dziew­czyn­ka łapie kacz­kę i tar­mo­si ją za pióra.

– Odłóż mnie, głupi czło­wie­ku! Co za brak sza­cun­ku! – Łatwy zmie­nił się z po­wro­tem w obłok.

Dziew­czyn­ka wy­trzesz­czy­ła oczy, pa­trząc z za­cie­ka­wie­niem.

Strach, chcąc się po­pi­sać, zmie­nił się w ogrom­ne­go pa­ją­ka, lecz ru­do­wło­sa pa­trzy­ła na niego z nie­zro­zu­mie­niem.

– To na pewno ją prze­stra­szy! – Za­wi­bro­wa­ła z en­tu­zja­zmem Cie­pła.

– Sły­szę, co mó­wi­cie. Nie boję się pa­ją­ków – oznaj­mi­ło dziec­ko spo­koj­nym tonem.

– Nie chce­my tu ta­kich jak ty! Wynoś się stąd! 

Pa­mię­tam tę chwi­lę bar­dzo do­brze. Wszy­scy ucie­kli­śmy w dal.

Do dziś pa­mię­tam jej wzrok pełen stra­chu… a może smut­ku? Za­czę­ła pła­kać, wi­dząc, jak od­la­tu­je­my. To było dziw­ne. Spoj­rze­nie pełne tę­sk­no­ty, a potem… roz­pły­nę­ła się jak mgła. Obu­dzi­ła się.

*

Moja cie­ka­wość nie da­wa­ła mi spo­ko­ju.

– Kim, a ra­czej czym był ten dziw­ny, ru­do­wło­sy po­two­rek?

Wkra­dłem się do jej snu. Każdy umysł wy­glą­dał ina­czej, ale ten był dziw­nie pusty, zimny.

– Ty idiot­ko, nie umiesz pro­sto?! 

Usły­sza­łem krzyk do­ro­słe­go męż­czy­zny sie­dzą­ce­go na pod­ło­dze.

Nad ze­szy­tem klę­cza­ła ru­do­wło­sa dziew­czyn­ka z ołów­kiem w ręku, coś ry­su­jąc. Męż­czy­zna obok wpadł w furię. Chwy­cił ją za czu­pry­nę i ude­rzył głową o zie­mię, mio­ta­jąc nią po pod­ło­dze.

– Jesz­cze raz! Pro­sto! 

W po­wie­trzu po­czu­łem odór moczu i pa­nicz­ne­go stra­chu. Za­pła­ka­na dziew­czyn­ka drżą­cą ręką ry­so­wa­ła szlacz­ki. Ko­lej­ny krzyk, ko­lej­ne ude­rze­nie.

Nigdy nie ro­zu­mia­łem, jak lu­dzie mogą krzyw­dzić in­nych sobie po­dob­nych. To było nie­po­ję­te i obce.

Po­fru­ną­łem dalej. Sły­sza­łem wciąż krzy­ki. Mę­skie i ko­bie­ce.

Zo­ba­czy­łem, jak ruda sie­dzi i ry­su­je, w końcu uśmiech­nię­ta. Jak nie­sie ry­su­nek matce, a ta wzru­sza ra­mio­na­mi, jakby nic się nie stało. Uczu­cie smut­ku i od­osob­nie­nia biło z wnę­trza dziew­czyn­ki.

My, kosz­ma­ry, czu­li­śmy to przez za­pach. Zbyt do­brze zna­łem te emo­cje. Czu­łem to samo przez lata. Osa­mot­nie­nie, bro­dze­nie w ciem­no­ściach.

Po­szy­bo­wa­łem dalej. Umysł tego dziec­ka był jak po­dziu­ra­wio­na tka­ni­na. Oprócz złych chwil do­strze­ga­nych tu i ów­dzie nie było tu ni­cze­go.

Krzy­ki, ubli­ża­nie i sa­mot­ność. Smród tych uczuć sta­wał się nie do znie­sie­nia.

Bra­ko­wa­ło do­brych wspo­mnień. Po­cho­wa­ne były gdzieś głę­bo­ko, za twar­dym murem.

Za­głu­sza­ły je słowa:

– Je­steś do ni­cze­go. Ni­cze­go nie osią­gniesz. Inne dzie­ci są nor­mal­ne. U nas za­wsze nie ma jak u innych ludzi. Co ludzie po­wie­dzą? Ogar­nij się!

– Co to za li­ter­ka? – spy­tał ko­bie­cy głos z łóżka.

Ro­dzi­ce le­że­li pod koł­drą, a mała klę­cza­ła pod ścia­ną, z unie­sio­ny­mi rę­ka­mi. 

– A? – usły­sza­łem jej drżą­cy głos, a potem dźwięk ude­rze­nia.

Obraz się roz­mył.

– Jak było w szko­le? – Głos matki znad garn­ków był obo­jęt­ny.

– Do­brze… – od­po­wie­dzia­ła ruda, ucie­ka­jąc do po­ko­ju.

Uło­ży­ła się w łóżku i za­czę­ła wpa­try­wać się w sufit.

Wtedy my­śla­łem, że ją prze­stra­szę. Że nie od­wa­ży się już wię­cej do nas po­dró­żo­wać. Za­czą­łem grze­bać głę­biej.

Zo­ba­czy­łem, jak oj­ciec pod­rzu­ca pła­czą­ce dziec­ko nad scho­da­mi. W górę i w dół jak za­baw­kę, z uśmie­chem na twa­rzy. Czego nie można było po­wie­dzieć o ry­czą­cym w nie­bo­gło­sy dziec­ku pró­bu­ją­cym uciec.

Za­aran­żo­wa­łem scenę. Utwo­rzy­łem obraz scho­dów, pro­wa­dzą­cych do ciem­nej piw­ni­cy. Uka­za­łem się dziew­czyn­ce.

A ona pa­trzy­ła pu­stym wzro­kiem, nic nie mó­wiąc.

– Nie boisz się? – Za­wi­bro­wa­łem.

– Nie wiem – od­po­wie­dzia­ła spo­koj­nie.

– Ni­cze­go nie czu­jesz? – spy­ta­łem za­in­try­go­wa­ny.

– Nic a nic. Chyba jest mi to obo­jęt­ne.

Mó­wiąc to, usia­dła na pierw­szym stop­niu.

– Masz okrop­nych ro­dzi­ców, dwu­noż­na. Czemu się nie bro­nisz?

– Nie wiem jak.

– Po­proś kogoś o pomoc.

– Nie mogę.

Sie­dzie­li­śmy w ciszy przez dłuż­szy czas, aż w końcu od­le­cia­łem. Zde­ner­wo­wa­ny, sam nie wie­dząc, dla­cze­go. 

*

Mi­nę­ło parę lat, kiedy obu­dzi­ło mnie ze snu dziw­ne szu­ra­nie. Stała tam. Już nie taka mała jak wtedy, gdy wi­dzia­łem ją po raz ostat­ni.

Gdy do­strze­gła fa­lu­ją­cy kształt, wbiła we mnie wzrok. Jej twarz nie była jed­nak taka jak daw­niej. Ka­mien­na, po­zba­wio­na wszel­kiej mi­mi­ki.

– Pro­szę, nie ucie­kaj. – Usły­sza­łem ko­bie­cy głos.

– Co tu ro­bisz? Jak się tu do­sta­łaś?

– Chcę tylko przy kimś po­sie­dzieć – od­po­wie­dzia­ła, spusz­cza­jąc wzrok.

– Nie masz przy­ja­ciół? In­nych dwu­no­gów?

Sta­now­czo po­krę­ci­ła głową. Sie­dzia­ła go­dzi­na­mi wpa­trzo­na pu­stym spoj­rze­niem w dal, jakby o czymś my­śla­ła, a może o ni­czym. Po­wta­rza­ło się to co­dzien­nie, w tym samym miej­scu, aż w końcu prze­sta­łem zwra­cać na nią uwagę.

Za­uwa­ży­łem tylko, że za­wsze w mo­men­cie po­bud­ki, choć na krót­ką chwi­lę, mi­mi­ka się zmie­nia­ła. Zda­wa­ła się wtedy… smut­na.

*

– Nie nudzi ci się takie cią­głe sie­dze­nie? Nie mu­sisz wra­cać? – spy­ta­łem z cie­ka­wo­ści.

Długo mil­cza­ła, zanim od­po­wie­dzia­ła:

– Ja nie mam gdzie wra­cać.

– Same z wami utra­pie­nie… Po­wiedz, co mam zro­bić, żebyś ode­szła?

– Nie wiem.

– A kto inny ma wie­dzieć jak nie ty?

Ta roz­mo­wa za­czy­na­ła mnie iry­to­wać.

Mój roz­mów­ca wy­glą­dał jak pusta po­wło­ka. Zimna, bez­u­czu­cio­wa i wła­ści­wie nie­świa­do­ma tego, dla­cze­go ist­nie­je. Roz­mo­wa była jed­no­stron­na.

Od­po­wia­da­ła tylko na py­ta­nia, czę­sto uży­wa­jąc swo­je­go ulu­bio­ne­go zwro­tu: „Nie wiem”. Mimo do­ro­słe­go ciała przy­po­mi­na­ła za­mknię­te w sobie dziec­ko.

W pew­nym mo­men­cie za­czę­ła ry­so­wać pal­cem po ziemi jakiś dziw­ny znak.

– Co tam ba­zgrzesz? – Za­wi­bro­wa­łem z cie­ka­wo­ści, mając na­dzie­ję, że wresz­cie zo­sta­wi mnie w spo­ko­ju.

– Chyba mapę.

– Do czego?

– Do szczę­ścia.

– Dasz mi spo­kój, jeśli cię tam za­pro­wa­dzę?

Ruda tylko się uśmiech­nę­ła. Po­ka­za­ła ry­su­nek z pię­cio­ma przy­stan­ka­mi po­łą­czo­ny­mi linią, mię­dzy któ­ry­mi wid­nia­ły dzie­cię­ce ry­sun­ki.

*

Pa­mię­tam zdzi­wie­nie po­zo­sta­łych, gdy ich obu­dzi­łem i po­pro­si­łem o pomoc w zre­ali­zo­wa­niu mapy rudej.

Zgo­dzi­li się od razu. W końcu pomoc innym kosz­ma­rom była dla nas czymś na­tu­ral­nym. Tak za­czę­ła się nasza przy­go­da i test na­szych umie­jęt­no­ści.

– Czyli jak po­mo­że­my, zo­sta­wisz nas w spo­ko­ju? To… co to za ba­zgro­ły? – Strach za­drżał ner­wo­wo, pa­trząc na mapę.

– Chcia­ła­bym zo­ba­czyć Paryż. Na­uczyć się latać. To chyba tu moż­li­we? – za­py­ta­ła.

I tak roz­po­czę­ła się nasza ka­tor­ga.

My, kosz­ma­ry, umie­my stra­szyć, ale miłe rze­czy… te nigdy nie wy­cho­dzi­ły do­brze. Pró­bo­wa­li­śmy stwo­rzyć pej­zaż mia­sta – Pa­ry­ża.

Po­wsta­ło krzy­we mia­sto, nad któ­rym wzno­si­ła się ko­śla­wa wieża Eif­fla, stwo­rzo­na przez Cie­płą. W kra­inie snów nic nie mogło być ide­al­ne. Wszyst­ko, co two­rzy­li­śmy, miało braki, nie­rów­no­ści, prze­świ­ty.

Śn­iący lu­dzie nigdy nie za­uwa­ża­li róż­ni­cy. Gra­ni­ca mię­dzy snem a rze­czy­wi­sto­ścią za­wsze się za­ma­zy­wa­ła.

– Tro­chę tu pusto i ciem­no – po­wie­dzia­ła ruda, pa­trząc na mrocz­ny kra­jo­braz mia­sta.

– Sta­ra­my się jak mo­że­my – od­po­wie­dział Łatwy.

Resz­ta ob­ło­ków nie­udol­nie pró­bo­wa­ła po­pra­wić swoje dzie­ło, po któ­re­go uli­cach cho­dzi­ły dziw­ne, ka­ry­ka­tu­ral­ne mimy z ba­giet­ka­mi w rę­kach.

– Za­wsze chcia­łam zo­ba­czyć Paryż. – Bez­na­mięt­ny głos odbił się echem.

– To, czemu tego nie zro­bi­łaś? – za­py­ta­łem.

– Przez całe życie się bałam… Wszyst­ko, czego się do­tknę, koń­czy źle… sama nie wiem.

– Sta­ra­my się jak mo­że­my, ale to nigdy nie bę­dzie wy­glą­dać jak praw­dzi­we miej­sce.

– Nie szko­dzi. To naj­mil­sza rzecz, jaką ktoś mi zro­bił. Tylko… nie wiem, jak mam latać.

– To sen, dwu­no­gu. Wy­star­czy, że uwie­rzysz. Po­my­ślisz.

Dziew­czy­na za­mknę­ła oczy i za­czę­ła się uno­sić coraz wyżej, a wraz z nią Łatwy w po­sta­ci kacz­ki. Na twa­rzy nadal nie było widać ani smut­ku, ani ra­do­ści. Uno­si­ła się tak przez całą noc, w mil­cze­niu.

A gdy nad­szedł czas po­bud­ki, jej twarz na mo­ment stała się smut­na.

*

– Co jest dru­gim punk­tem na mapie? – za­py­ta­łem rudą.

– Chcę, żeby moi ro­dzi­ce mnie przy­tu­li­li i po­wie­dzie­li, że ko­cha­ją.

– Tylko wiesz, czło­wie­ku, że to nie bę­dzie praw­dzi­we? Nie ro­zu­miem, jak to ma ci pomóc zna­leźć szczę­ście – Ciepła za­czę­ła ner­wo­wo fa­lo­wać, jakby sama myśl o do­tknię­ciu dwu­no­ga wstrzą­sa­ła jej ob­ło­kiem.

– Nie szko­dzi. Za­wsze chcia­łam to usły­szeć.

Stwo­rzy­li­śmy pro­wi­zo­rycz­ny dom z jej wspo­mnień. Ja, Kosz­mar, zmie­ni­łem się w matkę. Czu­łem się idio­tycz­nie. Co to w ogóle za słowa:

– „ko­cham cię”? Co to ma zna­czyć?

Dla nas były obce, bez­sen­sow­ne. A jednak wypowiedziałem je chłodno i przytuliłem rudą.

Ta za­czę­ła cicho łkać, jakby usły­sza­ła coś, na co cze­ka­ła całe życie.

– Nigdy nie ro­zu­mia­łem wa­sze­go pła­czu – po­wie­dzia­łem, wciąż ją tuląc. – Co to za me­cha­nizm, żeby lać wodę z oczu…?

– Pro­szę cię… nie od­zy­waj się – wy­szep­ta­ła.

Pierw­szy raz usły­sza­łem w jej gło­sie uczu­cie. Ton i barwa zmie­ni­ły się na cie­plej­sze.

Po­czu­łem, jak mur w umy­śle lekko pęka… po czym znów się za­skle­pia.

*

Trze­ci punkt na mapie nie był ni­czym spe­cjal­nym – zwy­kła prze­strzeń, szara i nie­ru­cho­ma. Ona jed­nak chcia­ła tam z nami po pro­stu po­sie­dzieć.

Mil­cza­ła. Sie­dzia­ła zwi­nię­ta w kłę­bek, z ru­dy­mi wło­sa­mi opa­da­ją­cy­mi na twarz. Zda­łem sobie spra­wę, że po­wo­li przy­zwy­cza­ja­my się do jej obec­no­ści. Nie była jak inne dwu­no­gi. Nie bała się, nie krzy­cza­ła, nie pró­bo­wa­ła zmie­niać snu na swoją ko­rzyść. Po pro­stu była.

Czu­łem, że pod tą czu­pry­ną coś ukry­wa. Głowa rudej pełna była szu­flad za­mknię­tych na klucz.

Z cza­sem za­czę­ła nam opo­wia­dać hor­ro­ry, które lu­dzie „wy­re­ży­se­ro­wa­li”. Za­sko­czy­ło nas to. Wszyst­kie kosz­ma­ry słu­cha­ły w ab­so­lut­nej ciszy. Lu­dzie na­praw­dę byli po­my­sło­wi. Przez mo­ment, przez krót­kie drgnie­nie fali, zmie­ni­ło to naszą per­spek­ty­wę… lecz żadna opo­wieść, ludz­ka fan­ta­zja nie mogła prze­bić się przez brud i okrop­no­ści, które wi­dzie­li­śmy przez wieki.

Jed­nak… zda­łem sobie spra­wę, że lubię ten głos. Był jak mięk­ka fala otu­la­ją­ca mój obłok, za­peł­nia­ją­ca pust­kę, którą dotąd no­si­łem w środ­ku.

Przez nią nie mu­sia­łem już tak czę­sto spać. Nie czu­łem tej przy­gnia­ta­ją­cej ni­co­ści, która zwy­kle zmu­sza­ła kosz­ma­ry do snu.

Pró­bo­wa­li­śmy na­uczyć ją ję­zy­ka kosz­ma­rów, ale ludz­kie ciało chyba nie jest w sta­nie prze­ka­zy­wać in­for­ma­cji drga­nia­mi. Wy­glą­da­ło to za­baw­nie, gdy trzę­sła ra­mio­na­mi i pró­bo­wa­ła od­wzo­ro­wać nasze wi­bra­cje, jakby była ze­psu­tym in­stru­men­tem.

Roz­mo­wy trwa­ły aż do na­stęp­nej po­bud­ki. Nawet Strach mil­czał czę­ściej, a Łatwy prze­stał się prze­chwa­lać. Cie­pła drża­ła spo­koj­nie, jakby jej ener­gia stała się bar­dziej mięk­ka przy ru­do­wło­sej.

A my wszy­scy… nie­po­strze­że­nie zbli­ża­li­śmy się do końca mapy. Zo­sta­ły już tylko dwa przy­stan­ki.

*

Czwar­te­go dnia ruda przy­szła dziw­nie roz­ra­do­wa­na, jakby ktoś wlał w nią całą ener­gię świa­ta.

Jej kroki były sprę­ży­ste, a włosy pod­ska­ki­wa­ły przy każ­dym ruchu jak pło­mie­nie. Buzia nie za­my­ka­ła się ani na chwi­lę. Słowa wy­la­ty­wa­ły jak ptaki z otwar­tej klat­ki, prze­la­tu­jąc przez gra­ni­ce snu i od­bi­ja­jąc się od nich lek­kim, dźwięcz­nym echem.

Po­wi­nie­nem był wtedy do­my­ślić się, że coś jest nie tak. Ta we­so­łość była zbyt jasna, zbyt sztucz­na, jakby w środ­ku wyła jakaś ukry­ta ciem­ność.

Ru­do­wło­sa wy­py­ty­wa­ła nas o rze­czy, o które dotąd nigdy nie py­ta­ła – o śmierć. O to, jak umie­ra­ją kosz­ma­ry.

Od­po­wie­dzie­li­śmy zgod­nie z praw­dą: kosz­ma­ry nie umie­ra­ją. Jako stwo­rze­nia nie­śmier­tel­ne mo­że­my tylko zga­snąć. Po­wo­li za­mknąć się w sobie, stop­nio­wo wy­blak­nąć, aż czas nas stra­wi i wchło­nie z po­wro­tem do Źró­dła. Nie jest to śmierć… ra­czej po­wrót, roz­pusz­cze­nie się, stłu­mio­ne echo, które za­ni­ka bez bólu.

– A lu­dzie? – spy­ta­ła tonem, który miał brzmieć lekko, ale drżał na koń­cach jak pęk­nię­ta stru­na.

Nie wie­dzia­łem. Żaden z nas nie wie­dział.

A gdy za­py­ta­ła:

– Czy to boli?

Wszy­scy od­po­wie­dzie­li­śmy jed­no­myśl­nie jak jeden obłok:

– Nie. Nie boli.

Jej twarz na chwi­lę się uspo­ko­iła, jakby te słowa ulży­ły cię­ża­ro­wi, który nio­sła. Uśmiech­nę­ła się do sie­bie cicho, z ocza­mi lekko spusz­czo­ny­mi w dół. Cie­szy­li­śmy się, że jest bli­żej celu, że już jutro po ostat­nim punk­cie na mapie osią­gnie to, czego pra­gnę­ła.

Nikt z nas wtedy nie ro­zu­miał, czego tak na­praw­dę szu­ka­ła. I dla­cze­go tak roz­pacz­li­wie po­trze­bo­wa­ła po­twier­dze­nia, że nie bę­dzie boleć.

*

Ostat­nie­go dnia dwu­nóg nie wró­cił. Naj­pierw uzna­li­śmy, że się spóź­nia. Lu­dzie prze­cież za­wsze do­kądś bie­gną, gubią czas, prze­wra­ca­ją go, od­kła­da­ją na póź­niej. Cze­ka­li­śmy więc cier­pli­wie.

Go­dzi­ny mi­ja­ły. Potem dni. A ona nie nad­cho­dzi­ła.

Strach pul­so­wał ner­wo­wo, Łatwy wi­ro­wał w kółko, Cie­pła ci­chła coraz bar­dziej, a nawet Gniew­ko po­ru­szył się o uła­mek. Co w jego sta­nie było nie­mal krzy­kiem.

Ja pierw­szy raz od bar­dzo dawna po­czu­łem coś, co lu­dzie na­zy­wa­ją nie­po­ko­jem. Zsze­dłem głę­biej, w kra­inę snów. Tam, gdzie za­wsze od­naj­dy­wa­li­śmy każ­de­go dwu­no­ga, bez wzglę­du na to, jak był za­gu­bio­ny.

Szu­ka­łem śladu, cie­nia, od­bi­cia myśli, naj­mniej­szej drga­ją­cej nici.

Lecz jej umysł… znik­nął. Nie spał. Nie śnił. Nie ist­niał.

Ob­ło­ki nie znają zna­cze­nia śmier­ci, ale wie­dzą, kiedy coś zo­sta­ło prze­rwa­ne. Kiedy ogień ga­śnie.

Mimo to cze­ka­łem dalej.

Uno­si­łem się nad mapą, śle­dząc co noc ten dziw­ny za­pę­tlo­ny sym­bol na jej końcu. Spi­ra­lę, która przy­po­mi­na­ła za­mknię­tą drogę, po­wrót do punk­tu wyj­ścia albo przej­ście, któ­re­go nie da się od­wró­cić.

Wma­wia­łem sobie, że może wróci. Że zgu­bi­ła drogę, że za­po­mnia­ła, śni w innym miej­scu.

Na­ pew­no kie­dyś, pew­ne­go dnia, znów usły­szę kroki, zo­ba­czę błę­kit­ne oczy i te rude włosy, które tań­czy­ły w po­wie­trzu, choć tu nigdy nie było wia­tru.

Lecz mi­ja­ły lata. Potem wieki.

Po­zo­sta­łem sam z mapą, któ­rej nigdy nie do­koń­czy­ła.

I ze świa­do­mo­ścią, że ruda dwu­no­ga była mar­twa. Tak mar­twa, jak tylko lu­dzie po­tra­fią być. Znik­nę­ła nagle, bez echa, bez snu, w któ­rym można by ją od­na­leźć.

A jed­nak wciąż cze­kam. Bo kosz­ma­ry, choć nie­skoń­czo­ne, na­uczy­ły się tę­sk­nić.

– Kto wie?

Może kie­dyś za­wi­ta do nas inny dwu­nóg wart uwagi. Ktoś rów­nie dziw­ny. Kto nie boi się kosz­ma­rów.

– A może… ona wróci w innej for­mie.

Lu­dzie lubią po­wta­rzać swoje hi­sto­rie.