Przedziały Snu

„A po­ciąg mknął dalej bez tchu, wbie­gał na wzgó­rza, ze­śli­zgi­wał się w do­li­ny, pruł prze­strzeń pier­sią ma­szy­ny. Grze­cho­ta­ły szyny, dud­ni­ły koła, kłań­ca­ły zwor­ni­ki”.

S. Gra­biń­ski, „W prze­dzia­le”

Wi­szą­cy na ce­gla­nej ścia­nie, wiel­ki ko­le­jo­wy zegar niby kom­pas – wska­zy­wał pół­noc. Krót­ko przy­strzy­żo­ny męż­czy­zna o gę­stych, ciem­nych wą­sach wpa­try­wał się w ta­bli­cę od­jaz­dów kasz­ta­no­wy­mi ocza­mi. Grzbiet po­dróż­ne­go okry­wał szary płaszcz. U szyi zwi­sał gra­fi­to­wy kra­wat ze srebr­ną głów­ką pro­stej szpil­ki. W roz­tar­gnie­niu nie­mal za­mie­szał nim kawę. Tuż obok fi­li­żan­ki le­ża­ła książ­ka w opraw­ce z de­li­kat­nej, ciem­no­sza­fra­no­wej skór­ki.

Kel­ner­ka za­szła go od tyłu cicho jak kot i za­po­zna­ła się z ty­tu­łem – Wi­chro­wa­te Linie. Na okład­ce bra­ko­wa­ło na­zwi­ska au­to­ra, lecz tuż obok nazwy wy­bi­to pie­częć: księ­go­zbiór Ta­de­usza Szy­go­nia. Po­zo­sta­jąc w pod­sy­ca­nym nudą, lekko fry­wol­nym sta­nie ducha pra­cow­ni­ca dwor­co­wej ka­wiar­ni po­zwo­li­ła sobie na śmia­łe wyj­ście na­prze­ciw po­trze­bom kon­su­men­ta:

– Podać coś jesz­cze, panie Ta­de­uszu? – Klient zmie­rzył ją skon­ster­no­wa­nym wzro­kiem i od­parł nie­chęt­nie:

– Nie Ta­de­uszu i jeśli mnie pa­mięć nie myli nie wy­mie­nia­łem uprzej­mo­ści z sza­now­ną panią. Je­stem dok­tor Ra­wicz i pro­szę mi już nic nie po­da­wać. Za­pła­ci­łem. –

Dok­tor Mi­ko­łaj Ra­wicz nie był w na­stro­ju. Ko­bie­ta ob­ró­ci­ła się na pię­tach i ode­szła, wy­pusz­cza­jąc po­wo­li po­wie­trze z buzi na­dę­tej jak ba­lo­nik na wyraz bez­ce­re­mo­nial­nej i nie­uza­sad­nio­nej prze­cież re­tor­sji. Dok­tor dopił kawę, mi­mo­wol­nie piesz­cząc nie­wy­szu­ka­ną por­ce­la­nę wą­sa­mi. Sma­ko­wa­ła. Nie zląkł się po­bu­dza­ją­cej mocy czar­ne­go na­pa­ru. Wie­dział, że tej nocy i tak nie uśnie. Zbyt wiele rze­czy nie da­wa­ło mu spać, ostat­ni­mi czasy coraz czę­ściej to­czył za­ja­dłe boje z po­dusz­ką i koł­drą. Spę­ta­ny łań­cu­cha­mi nie­po­ko­ju jak zmę­czo­ny Pro­me­te­usz nie umiał obro­nić się przed zdra­dli­wym sępem in­som­nii. Draż­nią­cym nerwy trze­po­tem czar­nych skrzy­deł. Roz­dzie­ra­ją­cy­mi za­słu­żo­ny od­po­czy­nek szpo­na­mi ptaka, wy­dzio­bu­ją­ce­go z udrę­czo­ne­go mózgu ka­wał­ki snu. Nic dziw­ne­go, że czę­sto był zmę­czo­ny, że bywał pod­de­ner­wo­wa­ny…

Nie­dba­łym ru­chem wrzu­cił książ­kę do tecz­ki. Czę­ścio­wo za­su­nął za sobą krze­sło. Jak gdyby nie ufał dwor­co­we­mu ze­ga­ro­wi, kil­ka­krot­nie upew­nił się co do go­dzi­ny na wła­snym chro­no­me­trze. Niski głos za­po­wie­dział wjazd po­cią­gu na sta­cję.

Dok­tor Mi­ko­łaj Ra­wicz wy­szedł na peron za­cho­wu­jąc pre­cy­zję czasu. W ryt­mie sta­lo­we­go mar­sza wy­gry­wa­ne­go ko­ła­mi na szy­nach, nie oglą­da­jąc się na ni­ko­go i na nic, pew­nym kro­kiem wszedł pro­sto do wa­go­nu. To był jego wagon – wagon 12 miej­sce 11.

Prze­dział był pusty. We­wnątrz było ciem­no, więc bez zwło­ki za­pa­lił lamp­kę do czy­ta­nia. Ścią­gnął płaszcz. Nim zdą­żył usiąść, skład ru­szył. Dok­tor Ra­wicz naj­pierw zajął wy­zna­czo­ne mu bi­le­tem miej­sce – w środ­ku prze­dzia­łu. Po chwi­li za­sta­no­wie­nia, roz­glą­da­jąc się po pu­stym po­miesz­cze­niu prze­siadł się na miej­sce przy oknie. Coś go nie­po­ko­iło. Świa­tła mia­sta po­wo­li roz­pły­nę­ły się w mroku. To była wy­jąt­ko­wo ciem­na noc.

Nie­raz sły­szał opo­wie­ści o po­dróż­nych na­pa­da­nych w środ­ku nocy w po­cią­gach. Przez mo­ment z po­marsz­czo­nym od in­te­lek­tu­al­ne­go wy­sił­ku czo­łem roz­wa­żał ra­cjo­nal­ność za­mie­rzo­nej de­cy­zji. Osta­tecz­nie przy­tak­nął sam sobie ski­nie­niem głowy, wy­cią­gnął ze spodni po­rząd­ny, skó­rza­ny pas i prze­cią­gnął go po­mię­dzy uchwy­tem drzwi a roz­kła­da­nym przy ścia­nie sto­licz­kiem, cia­sno za­pi­na­jąc klam­rę. W prze­dzia­le było jesz­cze kilka lam­pek do czy­ta­nia. Za­pa­lił je wszyst­kie. Z torby wyjął książ­kę. Inną tym razem. Na czer­wo­nej ob­wo­lu­cie z gru­be­go pa­pie­ru po­ły­ski­wa­ły li­ter­ki przy­po­mi­na­ją­ce ozdob­ne pło­mycz­ki: Ș. Car­pe­ne­scu – Ardna Malas. Ra­wicz otwo­rzył ją w środ­ku i jak się zda­wa­ło – kon­ty­nu­ował wcze­śniej­szą lek­tu­rę. Prze­rwał. Za­warł za­sło­ny prze­dzia­łu. Potem od­sło­nił, roz­glą­da­jąc się po ko­ry­ta­rzu. Ni­ko­go. Za­sło­nił raz jesz­cze. A jak kon­duk­tor przyj­dzie, to niech za­pu­ka – po­wie­dział sobie.

Pró­bo­wał się zre­lak­so­wać, bez­sku­tecz­nie. Wąsy wciąż miał wil­got­ne od kawy. Wy­cią­gnął z kie­sze­ni chu­s­tecz­kę z mo­no­gra­mem i prze­tarł nią górną wargę. Koła stu­ka­ły o szyny.

– Dziw­ne – mruk­nął sam do sie­bie. W Pia­skach miał się prze­cież za­trzy­mać. Ra­wicz wyjął z kie­sze­ni wy­mię­to­lo­ną kar­tecz­kę z roz­kła­dem jazdy po­cią­gu. Pytał kie­row­ni­ka sta­cji na któ­rej wsia­dał, upew­niał się kil­ka­krot­nie czy in­for­ma­cje są po­praw­ne. Spoj­rzał na ze­ga­rek. Go­dzi­na prze­jaz­du się zga­dza­ła, ale pla­no­we­go po­sto­ju nie było. Wstyd, taki chaos na kolei. Po­krę­cił głową z nie­za­do­wo­le­niem i wró­cił do lek­tu­ry.

Nie mi­nę­ło wiele czasu a kątem oka uło­wił w bla­sku świa­teł pły­ną­cych z mi­ja­nych za­bu­do­wań ko­lej­ną sta­cję. Dwo­rzec był nie­wiel­ki a napis skrom­ny, ale dok­tor miał dobry wzrok. Gro­szyn­ka. Wy­mię­to­lo­na kar­tecz­ka ko­lej­ny raz za­wio­dła – pa­sa­żer sap­nął wzbu­rzo­ny. W do­dat­ku po­czuł w noz­drzach za­pach dymu ty­to­nio­we­go, któ­re­go wy­bit­nie nie­na­wi­dził. Oprócz ty­to­niu wy­czuł nuty siar­ki i że­la­za. Wagon miał być dla nie­pa­lą­cych. To i ta Gro­szyn­ka nie da­wa­ły mu spo­ko­ju, nie mógł sie­dzieć jakby nigdy nic. Nie on – dok­tor Mi­ko­łaj Ra­wicz.

Zde­ter­mi­no­wa­ny od­na­leźć kon­duk­to­ra i wy­eli­mi­no­wać wszyst­kie czyn­ni­ki wy­wo­łu­ją­ce iry­ta­cję zwol­nił im­pro­wi­zo­wa­ną blo­ka­dę i ru­szył na ko­ry­tarz. Noc­ny­mi ra­bu­sia­mi już się nie przej­mo­wał. Niech­by się tylko który ważył, za­tłukł­by bez li­to­ści – tecz­ką skó­rza­ną z książ­ka­mi.

W wa­go­nie 12 nie na­tknął się na żad­ne­go kon­duk­to­ra. Ob­ło­że­nie po­cią­gu było ni­skie. W ko­lej­nych prze­dzia­łach lu­dzie sie­dzie­li po­je­dyn­czo lub dwój­ka­mi. Sie­dzie­li to nie do końca dobre okre­śle­nie. Wielu z nich le­ża­ło wspar­tych na roz­kła­da­nych sto­li­kach lub wła­snych ba­ga­żach. Nie­któ­rzy opie­ra­li się o ścia­ny lub ra­mio­na współ­pa­sa­że­rów. Minął prze­dział ze śpią­cą za­kon­ni­cą z dłoń­mi owi­nię­ty­mi ró­żań­cem. Śpią­ce­go ofi­ce­ra woj­ska z twa­rzą spo­czy­wa­ją­cą na sto­li­ku. Stu­den­ta, który stał się ofia­rą Hyp­no­sa – boga snu na oł­ta­rzu-wez­gło­wiu zbu­do­wa­nym z gru­bych ksiąg. Cie­ka­we po­my­ślał Ra­wicz w tym prze­dzia­le chyba wszy­scy śpią. Osta­tecz­nie nie było w tym jed­nak nic dziw­ne­go – była prze­cież noc! Dok­tor wzru­szył ra­mio­na­mi i do­szedł do końca wa­go­nu gdzie od­czy­tał napis na bla­sza­nej ta­bli­cy – „Eks­pres nr 1936 – Ste­fan Żalny”. A więc przy­naj­mniej nazwa po­cią­gu zga­dza­ła się z za­no­to­wa­ną wcze­śniej.

Prze­szedł do ko­lej­ne­go wa­go­nu. Za­glą­dał uważ­nie do każ­de­go prze­dzia­łu. Wszę­dzie śpią­cy po­dróż­ni i ani śladu kon­duk­to­rów. Istne do­rmi­to­rium na szy­nach.

Na­stęp­ny oka­zał się re­stau­ra­cyj­nym. Wzbu­dził po­dziw Ra­wi­cza. Ele­ganc­kie obi­cia, sto­li­ki i fo­te­le. Drew­nia­ny kon­tu­ar. Na sto­li­kach dumne, mo­sięż­ne pa­te­ry ugi­na­ły się pod cię­ża­rem pra­lin i mar­ce­pa­nów. Na kon­tu­arze rząd gra­we­ro­wa­nych kie­lisz­ków z krwi­sto­czer­wo­nym winem. Mi­ko­łaj Ra­wicz nie mógł się na­dzi­wić, że całe to dobro po­zo­sta­wio­no ot tak, bez opie­ki. Na­szła go ocho­ta by zjeść cze­ko­lad­kę, ale nie mając ocho­ty na po­ten­cjal­nie wy­gó­ro­wa­ną opła­tę, oparł się po­ku­sie. Zaj­rzał za kon­tu­ar. Na ni­ziut­kim ta­bo­re­cie, opar­ta o ścia­nę, drze­ma­ła lekko pulch­na, młoda nie­wia­sta w mun­dur­ku bu­fe­to­wej. Spod czap­ki-fu­ra­żer­ki wy­le­wa­ły się zło­ci­ste locz­ki. Wy­cią­gał dłoń, żeby szturch­nąć ją w ramię i za­żą­dać wy­ja­śnień na temat prze­je­cha­nych sta­cji, dymu na ko­ry­ta­rzu i gdzie na li­tość boską po­dzia­ła się za­ło­ga skła­du. Roz­my­ślił się i mach­nął ręką. Gdzieś tu musi być jakiś kon­duk­tor.

Przez okno w re­stau­ra­cyj­nym do­strzegł świa­tła ko­lej­nej sta­cji – były to Licz­ba­ran­ki. Białe świa­tła nik­nę­ły w mroku aż roz­pro­szy­ły się zu­peł­nie. Ma­szy­na za­miast zwol­nić i za­trzy­mać bieg zda­wa­ła się stop­nio­wo, ale nie­ustan­nie zwięk­szać pręd­kość. Wje­cha­li w kra­inę wzgórz i lasów. Po kilku mi­nu­tach dok­tor ode­tchnął z ulgą od­na­la­zł­szy prze­dział ob­słu­gi po­cią­gu. Trzech kon­duk­to­rów sie­dzia­ło w gra­na­to­wych mun­du­rach pań­stwo­wych kolei. Ele­ganc­ko wy­pa­sto­wa­ne buty, nie­na­gan­nie za­pię­te gu­zi­ki. Rzędy błysz­czą­cych, okrą­głych punk­ci­ków. Tylko nie oczy. Oczy mieli za­mknię­te. Wszy­scy trzej. Skan­dal! Jak mogą wszy­scy trzej spać na służ­bie?! Wrząc z wście­kło­ści Ra­wicz po­trzą­snął pierw­szym z nich. Potem dru­gim. Trze­cim.

– Po­bud­ka, hul­ta­je! Wsta­wać, gore! Po­bud­ka! – ry­czał na ob­cych, do­ro­słych męż­czyzn jakby byli jego pod­wład­ny­mi a on roz­sza­la­łym z gnie­wu do­wód­cą. Sztur­chał, kle­pał, po­py­chał i po­trzą­sał a oni po­ru­sza­li się bez­wład­nie jak kukły. Jak ma­rio­net­ki na sznur­kach Hyp­no­sa. Mi­ko­łaj Ra­wicz dał w końcu za wy­gra­ną i usiadł zmę­czo­ny walką. Spró­bo­wał skon­cen­tro­wać się na od­na­le­zie­niu ra­cjo­nal­ne­go wy­tłu­ma­cze­nia dla za­ist­nia­łej sy­tu­acji. Do­sta­tecz­nie dziw­nym było, że wszy­scy pa­sa­że­ro­wie śpią. Nor­mal­ne, że lu­dzie śpią w nocy, ale za­wsze po­wi­nien zna­leźć się przy­naj­mniej jeden o so­wiej na­tu­rze. No, dwóch li­cząc ze mną. Po­sta­no­wił obu­dzić na­stęp­ne­go na­po­tka­ne­go pa­sa­że­ra, żeby wspól­nie roz­wi­kłać za­gad­kę.

Po­dróż­nym oka­zał się kmieć. Chłop do­sta­tecz­nie za­moż­ny, by w od­święt­nych por­t­kach wy­brać się w po­dróż po­cią­giem.

– Go­spo­da­rzu? – za­gad­nął go Ra­wicz i po­cią­gnął za ramię, ści­ska­ją­ce płó­cien­ną torbę. Z torby wy­pa­dła bu­tel­ka si­wu­chy. Wy­trzy­ma­ła ude­rze­nie o pod­ło­gę i po­to­czy­ła się w stro­nę ko­ry­ta­rza. Kmieć chrap­nął przez sen upew­nia­jąc dok­to­ra, że bu­tel­ka nie była pełna. Dok­tor mach­nął ręką. Obok chło­pa sie­dział młody czło­wiek, z bujną płową czu­pry­ną za­nu­rzo­ną w pod­ręcz­nik prawa cy­wil­ne­go spo­czy­wa­ją­cy na roz­kła­da­nym sto­li­ku. Mi­ko­łaj Ra­wicz pod­niósł go za włosy i spoj­rzał na karty księ­gi – stu­dent nie­mal do­brnął do końca spisu tre­ści. Do­sta­tecz­nie po­iry­to­wa­ny i wy­zbyw­szy się li­to­ści­wych od­ru­chów, dok­tor zwol­nił ucisk. Łup­nę­ło de­li­kat­nie gdy głowa stu­den­ta ude­rzy­ła o sto­lik, ale pod­ręcz­nik za­mor­ty­zo­wał upa­dek. Ra­wicz pod­niósł głowę stu­den­ta nieco wyżej i znowu pu­ścił, ale prawo cy­wil­ne i tym razem po­mo­gło mu za­mor­ty­zo­wać wstrząs. Mło­dzie­niec spał jak za­klę­ty.

W na­stęp­nym prze­dzia­le je­cha­ła sa­mot­na, śpią­ca dama. Dok­to­ro­wi sko­ja­rzy­ła się ze śpią­cą kró­lew­ną. Ciem­ne pukle opa­da­ły na ra­mio­na skry­te ciem­no­fioł­ko­wą tka­ni­ną. Małe, nie­win­ne usta po­ru­sza­ły się de­li­kat­nie wraz z dziew­czę­cym no­skiem. Ponad nimi oczy nie­od­gad­nio­ne­go ko­lo­ru od­po­czy­wa­ły pod za­sło­ną po­wiek. Ra­wicz do­tknął jej po­licz­ka i po­czuł przy­pływ cie­pła w ciele. Nie ważył się nią po­trzą­sać ani pod­no­sić głosu. Za­miast tego wyjął srebr­ną szpil­kę z kra­wa­tu i ukuł jej ucho. Na za­ostrzo­nym ko­niusz­ku za­kwi­tła kro­pel­ka krwi, jak ciem­no­czer­wo­ny ja­spis. Dok­tor wy­tarł ją swoją chust­ką i po­ca­ło­wał kró­lew­nę w czoło. Potem w usta. Po­nie­waż rzecz nie dzia­ła się w bajce a i Ra­wicz nie był żad­nym księ­ciem, ko­bie­ta dalej spała jak za­bi­ta. Zo­sta­wił ją w prze­dzia­le.

Ze wszyst­kich emo­cji, któ­rych do­świad­czył od roz­po­czę­cia po­dró­ży za­schło mu w gar­dle. Wró­cił do wa­go­nu re­stau­ra­cyj­ne­go i wypił kie­li­szek wina. Roz­po­znał słod­ki smak ru­bi­no­we­go porto. Napój roz­grzał przy­jem­nie, więc Ra­wicz ura­czył się dru­gim kie­lisz­kiem. Się­gnął po garść pra­lin i z sze­le­stem ob­na­ża­jąc małe cze­ko­la­do­we krą­gło­ści po kolei gniótł je ję­zy­kiem o pod­nie­bie­nie, z za­do­wo­le­niem od­kry­wa­jąc ko­lej­ne smaki na­dzie­nia. Jadł łap­czy­wie, jakby czuł, ze ktoś go ob­ser­wu­je i zaraz zła­pie za nad­gar­stek za­wie­szo­ny w po­wie­trzu nad ła­ko­cia­mi. Nie­po­kój nie ustę­po­wał. Opróż­nił całą pa­te­rę i pół na­stęp­nej gdy po­czuł prze­syt słod­ko­ści. Wypił trze­ci kie­li­szek porto i zdał sobie spra­wę, że ubru­dził sło­dy­cza­mi twarz. Re­stau­ra­cyj­ny wy­po­sa­żo­ny był w to­a­le­tę, o wnę­trzu nie mniej ele­ganc­kim niż resz­ta po­jaz­du. Ra­wicz przej­rzał się w lu­strze zdo­bio­nym skrom­ną a ele­ganc­ką ramą. Na czole błysz­cza­ły kro­pel­ki potu po ener­gicz­nym spa­ce­rze wzdłuż po­cią­go­wych ko­ry­ta­rzy i bez­sku­tecz­nej walce ze snem współ­pa­sa­że­rów. Oczy za­czer­wie­nio­ne i pod­krą­żo­ne zdra­dza­ły zmę­cze­nie. Ru­bi­no­we wino z Porto przy­nio­sło ru­bi­no­we ru­mień­ce na po­licz­ki. Od­krę­cił wodę w kra­nie i prze­mył twarz. Wów­czas ko­lej­ny raz po­czuł nie­na­wist­ny za­pach ty­to­niu, siar­ki i że­la­za. Zmy­słem węchu ode­brał siar­czy­ste spo­licz­ko­wa­nie, za­to­czył się nad zle­wem jak de­li­ryk i z mo­krym czo­łem wy­sko­czył z ła­zien­ki. Ni­ko­go. Zaj­rzał za kon­tu­ar. Śpią­ca ko­bie­ta wciąż sie­dzia­ła na ta­bo­re­cie. Wokół niej żad­ne­go śladu pa­pie­ro­sów.

Tknę­ło go nie­przy­jem­ne prze­czu­cie. Wyjął z kie­sze­ni kar­tecz­kę i od­czy­tał nazwę ko­lej­nej sta­cji – Pa­cie­rzy­ce. W całym cha­osie sy­tu­acji był ab­so­lut­nie pe­wien, że nie zbli­ży­li się do ta­kiej sta­cji. W mło­do­ści Mi­ko­łaj Ra­wicz spę­dził kilka let­nich mie­się­cy w oko­li­cy Pa­cie­rzyc. Nie po­trze­bo­wał do­brej wi­docz­no­ści za oknem by uzmy­sło­wić sobie, że kra­jo­braz zu­peł­nie się nie zga­dzał, ukształ­to­wa­nie te­re­nu było zgoła inne. Wciąż mknę­li po­śród po­ro­śnię­tych drze­wa­mi wzgórz. Za­miast pla­no­wa­ne­go po­sto­ju w Pa­cie­rzy­cach tory wio­dły ich dalej i dalej w głąb ja­kiejś pusz­czy, spo­wi­tej czar­nym ca­łu­nem. Ra­wicz oparł się o kon­tu­ar, zła­pał się za czoło i zjadł nu­ga­to­wą pra­li­nę. Spró­bo­wał się skon­cen­tro­wać.  

 Z na­my­słu wy­rwa­ło go wycie wil­ków. Blask księ­ży­ca roz­pro­szył na mo­ment nie­prze­nik­nio­ny dotąd mrok nocy. Nie pod­niósł jed­nak Ra­wi­cza na duchu. Prze­ciw­nie. Dłu­gie ga­łę­zie mi­ja­nych drzew for­mo­wa­ły się w zło­wro­gie szpo­ny pod wpły­wem lu­nar­ne­go świa­tła. Nie­któ­re stra­szy­ły po­wy­krzy­wia­ny­mi kształ­ta­mi. Inne po pro­stu dra­pa­ły drzew­ny­mi pa­zu­ra­mi w okna i ścia­ny wa­go­nów. Dok­tor po­now­nie ru­szył w kie­run­ku czoła skła­du. Po­sta­no­wił do­stać się do ma­szy­ni­sty. Ktoś prze­cież musi kie­ro­wać tym prze­klę­tym po­cią­giem!

Przy­sta­nął przy ha­mul­cu bez­pie­czeń­stwa. Za­bez­pie­cza­ją­cy drut wił się wokół po­ma­lo­wa­nej cy­no­bro­wą farbą rącz­ki. Wilki za­wy­ły po­now­nie. W ich dzi­kim śpie­wie Ra­wicz po­czuł pier­wot­ny lęk. Lęk ży­we­go, dzi­kie­go stwo­rze­nia przed sta­lo­wą ma­szy­ną stwo­rzo­ną przez czło­wie­ka. Pieśń wil­ków za­mil­kła. In­tu­icja pod­po­wia­da­ła mu, że wa­ta­ha ucie­ka jak naj­da­lej od pę­dzą­ce­go po­cią­gu. Mimo to bał się po­cią­gnąć za ha­mu­lec w tej nie­go­ścin­nej głu­szy. Po­śpie­szył dalej ku lo­ko­mo­ty­wie. Za­klął szpet­nie, bo przej­ście ku niej było za­blo­ko­wa­ne.

Księ­życ znów ukrył się za kirem nocy. Na ze­wnątrz zro­bi­ło się ciem­no. Jesz­cze ciem­niej. Zro­zu­miał, że mu­sie­li wje­chać do tu­ne­lu. Przy­jął to ze spo­ko­jem, a nawet z pewną sa­tys­fak­cją. Po­grą­żo­na w mroku pusz­cza bu­dzi­ła w nim grozę. Ma­ka­brycz­ne ga­łę­zie prze­wo­dzi­ły jego cie­le­sną po­wło­kę lo­do­wa­tym chło­dem. Nawet jeśli cały czas po­wta­rzał sobie w my­ślach, że wszyst­ko to musi mieć ja­kieś lo­gicz­ne wy­tłu­ma­cze­nie. Strach jest bra­tem ciem­no­ści oraz dziec­kiem nocy. Bał się tego co czeka go na ze­wnątrz. Za­czy­nał bać się tego, we­wnątrz czego sam się znaj­du­je. Lę­kiem ży­we­go, dzi­kie­go stwo­rze­nia przed sta­lo­wą ma­szy­ną.

Pierw­szy raz po­ciąg za­czął wy­czu­wal­nie zwal­niać. I ku prze­ogrom­ne­mu zdzi­wie­niu Ra­wi­cza w końcu się za­trzy­mał. Prze­szu­kał śpią­cych kon­duk­to­rów i zna­lazł przy jed­nym z nich la­tar­kę. Tra­wio­ny nie­po­ko­jem, ale z iskrą na­dziei na roz­wią­za­nie za­gad­ki śpią­cych prze­dzia­łów, otwo­rzył drzwi pierw­sze­go za lo­ko­mo­ty­wą wa­go­nu. Ze­sko­czył ze schod­ków na pod­ło­że tu­ne­lu. Spró­bo­wał do­stać się do lo­ko­mo­ty­wy, lecz drzwi były za­mknię­te. Po­miesz­cze­nie ma­szy­ni­sty nie było oświe­tlo­ne a świa­tło la­tar­ki rzu­ca­ne z tu­ne­lu nie wy­star­cza­ło by roz­wiać wąt­pli­wo­ści. Po kil­ka­krot­nych pró­bach wspi­nacz­ki na sta­lo­we­go ol­brzy­ma zdał sobie spra­wę, że przed­nie okna są po­ło­żo­ne zbyt wy­so­ko by do nich do­sko­czyć, a wgląd w bocz­ne ze świa­tłem la­tar­ki nie po­zwa­la mu ro­zej­rzeć się we­wnątrz. Dał za wy­gra­ną. Osta­tecz­nie, je­cha­li w egip­skich ciem­no­ściach już tak długo, że ko­niec tu­ne­lu nie mógł być da­le­ko.

A prze­cież tunel tak długi mu­siał być przez kogoś do­zo­ro­wa­ny. Mały domek czy nawet licha budka w któ­rej bę­dzie żywy, prze­bu­dzo­ny albo da­ją­cy się prze­bu­dzić czło­wiek. Kubek cie­płej her­ba­ty albo szklan­ka wódki. Byle uciec jak naj­da­lej od tego prze­klę­te­go po­cią­gu. Ra­wicz ści­ska­jąc mocno la­tar­kę zo­sta­wił lo­ko­mo­ty­wę i z tecz­ką pod pachą ru­szył przed sie­bie. Na po­cząt­ku spra­wia­ło mu kło­pot prze­miesz­cza­nie się po nie­rów­nej ścież­ce z pod­kła­dów, ale szybo się przy­zwy­cza­ił i wy­chwy­cił no­ga­mi od­le­głość jaka dzie­li­ła ko­lej­ne belki.

Ko­niec wciąż był nie­wi­docz­ny.

Ścia­ny tu­ne­lu za­czę­ły się zwę­żać. Dok­tor Mi­ko­łaj Ra­wicz, pa­sa­żer który zre­zy­gno­wał z dal­szej po­dró­ży eks­pre­sem nr 1936 – Ste­fan Żalny szedł ener­gicz­nie. Już nie­da­le­ko do­da­wał sobie otu­chy zaraz bę­dzie po wszyst­kim. Już nie­da­le­ko.

Po­ciąg ru­szył.

Na­brał pędu szyb­ciej niż ja­ka­kol­wiek zbu­do­wa­na ludz­ki­mi rę­ko­ma lo­ko­mo­ty­wa, drwiąc sobie z praw fi­zy­ki. Prze­ra­żo­ny Ra­wicz za­czął biec przed sie­bie. W mgnie­niu oka zo­rien­to­wał się, że ścia­ny tu­ne­lu stały się już tak wą­skie, że nie zdoła od­sko­czyć na bok. Książ­ki bez­ład­nie wy­sy­pa­ły się z tecz­ki. Po­czuł, jak jego noz­drza ogar­nia za­pach ty­to­niu, siar­ki i że­la­za. Usły­szał za ple­ca­mi nie­na­tu­ral­ny, nie­ludz­ki chi­chot – czy może ra­czej zgrzyt sta­lo­wych kół o szyny? Czy śmiał się czło­wiek, dia­beł, czy… po­ciąg? Mi­ko­łaj rzu­cił się po­mię­dzy wi­bru­ją­ce od ruchu szyny i przy­warł drżą­cym cia­łem do pod­ło­ża. Ostat­nia, roz­pacz­li­wa iskra na­dziei na prze­trwa­nie wy­peł­ni­ła jego obo­la­ły mózg – na­dziei, że po­ciąg prze­je­dzie nad nim.

Ma­dryt X.2014, w hoł­dzie Ste­fa­no­wi Gra­biń­skie­mu