Matka

New York Times, 15 XII 2019

OSTAT­NIA MISJA OP­POR­TU­NI­TY

 

Agre­syw­ną po­li­ty­kę eks­plo­ra­cyj­ną ko­smo­su roz­po­czę­li­śmy w epoce re­wo­lu­cji in­for­ma­cyj­nej i wie­rzy­my, że ludz­kość nigdy nie usta­nie w wy­sił­kach, aby coraz dalej się­ga­ła cy­wi­li­za­cja czło­wie­ka. Ład, który nie­sie­my w naj­dal­sze za­kąt­ki ko­smo­su bę­dzie na­dzie­ją dla przy­szłych po­ko­leń [tu druk nie­czy­tel­ny] lu­dzie i ma­szy­ny, któ­rzy za­koń­czy­li już swoją misję po­zo­sta­ną na za­wsze w na­szej pamię… [tu tekst się urywa]

ska­ta­lo­go­wał: ar­chi­wa­riusz Dion Ki­wajł­ło, Nova Era 622, 603sol.

***

Nie wi­dzia­ła go od 949 dni i 6 go­dzin, a dla matki to prze­cież wiecz­ność, pro­wa­dzą­ca do ago­nii.

***

Sy­re­ny za­po­wie­dzia­ły za­ciem­nie­nie. Gdy ostat­ni dźwięk zgasł, zga­sły też wszyst­kie świa­tła. Zaraz go­dzi­na po­li­cyj­na. Pust­ka. Każdy jest już w swo­jej kry­jów­ce i za chwi­lę na ulicy po­ja­wią się pa­tro­le. Żeby tylko zdą­żyć do­trzeć do bramy. Jesz­cze dwie mi­nu­ty. Bie­gła tak szyb­ko, na ile po­zwa­la­ło jej wy­chu­dzo­ne ciało. Płuca za­czę­ły piec, a tcha­wi­ca miała się zaraz ro­ze­rwać. Jesz­cze tylko mi­nu­ta. Za ple­ca­mi usły­sza­ła wy­so­ki od­głos sil­ni­ka. O Boże! Wcze­pi­ła palce w ścia­nę i przy­war­ła do mo­kre­go muru. Re­flek­tor prze­su­nął się, ob­li­zał jej szyję i znikł. To tylko ja­kieś spóź­nio­ne auto gnało, wyjąc na naj­wyż­szych ob­ro­tach. Bie­giem dalej. Pchnę­ła że­la­zną bramę, wpa­dła na plac. Po pra­wej stro­nie wej­ście i klat­ka scho­do­wa. Rzu­ci­ła się w tamtą stro­nę, bo­le­śnie ude­rza­jąc o fra­mu­gę. Była wresz­cie w środ­ku.

Teraz.

Trza­snę­ły zamki i wszyst­kie drzwi na tej prze­klę­tej pla­ne­cie za­mknę­ły się do rana. Do­ro­ta osu­nę­ła się na zie­mię.

***

Ka­mie­ni­ca daw­niej na­le­ża­ła do kom­pa­nii uranu, ale teraz nawet nikt nie pyta, kto tu miesz­ka. Wspię­ła się scho­da­mi aż na samą górę. Bez wa­ha­nia od­su­nę­ła za­sło­nę z koca, która wi­sia­ła za­miast drzwi i w tej samej chwi­li ktoś bru­tal­nie wcią­gnął ją do miesz­ka­nia, gdzie ośle­pi­ło ją ja­rze­nio­we świa­tło. Po­wo­li oczy się przy­zwy­cza­iły. We­wnątrz było kilku wy­rost­ków z bro­nią i star­szy od nich męż­czy­zna, wy­ta­tu­owa­ny na twa­rzy. Pokój był za­wa­lo­ny kom­pu­te­ro­wym sprzę­tem i czę­ścia­mi elek­trycz­ny­mi, które zaj­mo­wa­ły półki aż po sufit. Do­ro­ta obo­jęt­nie prze­su­nę­ła wzro­kiem po lom­bar­dzie.

– Przy­szłam po in­for­ma­cje. Mam pie­nią­dze.

Wy­ta­tu­owa­ny obo­jęt­nie sior­bał przy stole zupę rybną. Za­pach tej zupy wwier­cał się jej każ­dym otwo­rem, draż­nił usta i pod­nie­bie­nie, gar­dło, płuca i mózg. Nie jadła od dawna. Gang­ster ro­zu­miał język głodu. Roz­ko­szo­wał się tor­tu­rą, którą jej za­da­wał, gdy ob­li­zy­wał się bez­wstyd­nie.

– Gdzie i kiedy ła­du­ją cargo z ludź­mi? – Rzu­ci­ła mu plik z pie­niędz­mi.

Po­wą­chał bank­no­ty.

– Sama tu przy­szła? – za­py­tał jed­ne­go ze swo­ich ludzi.

Chło­pak, który mógł być nie­wie­le star­szy od jej syna, po­ło­żył palce na rę­ko­je­ści gloc­ka za­tknię­te­go za pas i ski­nął głową. Wy­ta­tu­owa­ny pod­niósł się zza stołu i ru­szył na nią.

– Przy­ła­żą tu takie wy­wło­ki, wszyst­ko co mogły, to sprze­da­ły, a teraz udają wiel­ko­pań­skie dziw­ki!

Kątem oka do­strze­gła, jak chłop­cy sku­li­li się w stra­chu, ale nie zdą­ży­ła zro­bić uniku. Chwy­cił ją za włosy i ude­rzył w twarz. Ból odbił się we­wnątrz czasz­ki i nie wie­dzia­ła, czy ma jesz­cze całe kości. Z pod­ło­gi pod­nio­sła się z tru­dem.

– Po­trze­ba mi in­for­ma­cji – po­wtó­rzy­ła, ale brzmia­ło to jak beł­kot.

Miała jasną skórę, nawet teraz, po mie­sią­cach po­szu­ki­wań i spa­nia w me­li­nach, w prze­ci­wień­stwie do śnia­dych, pra­wie czar­nych „mułów”, ko­pal­nia­nych wy­rob­ni­ków, któ­rzy dla ko­lo­ni­za­to­rów nie byli ni­czym wię­cej jak tylko mię­sem, które można rzu­cić psom i szczu­rom. Czy ona uwa­ża­ła się za kogoś, kto na­le­ży do rasy panów? Kie­dyś, gdy jesz­cze pa­no­wał stary ład, my­śla­ła, że nie, że nie ma nic wspól­ne­go z po­li­ty­ką eks­plo­ata­cji; że jest tylko zwy­kłym urzęd­ni­kiem, któ­re­mu mówi się, co ma robić. Teraz jed­nak nie była tego taka pewna. Cał­kiem moż­li­we, że prze­ko­na­nie o wyż­szo­ści wro­sło w nią, za­do­mo­wi­ło się w niej, bo nie umia­ła pa­trzeć na nich, na czar­nych, bez po­gar­dy. Pod­trzy­ma­ła się ścia­ny.

– My­ślisz, że mo­żesz mnie czymś prze­stra­szyć?! Że mo­żesz mi jesz­cze coś ode­brać?! Ni­czym mnie nie za­stra­szysz, sły­szysz, ni­czym! Bo wszyst­ko, co naj­strasz­niej­sze jest już, o, tu! – Dźgnę­ła się w pierś.

– Po co chcesz tam iść?

– Syna szu­kam.

Mil­cze­nie.

– Ile ma lat?

– Szes­na­ście.

– A jeśli już jest w ko­pal­niach na Fo­bo­sie? – Wy­ta­tu­owa­ny wy­dłu­by­wał sobie z zębów ości.

– Tam też po­ja­dę.

Mil­czał przez chwi­lę, pa­trząc na Do­ro­tę chci­wym tak­su­ją­cym spoj­rze­niem.

– No, może się tro­chę za­ga­lo­po­wa­łem – po­wie­dział jakby prze­pra­sza­jąc, ale brzmia­ło to zbyt bez­czel­nie na prze­pro­si­ny.

Wydał po­le­ce­nie i jeden z chło­pa­ków za­czął stu­kać w kla­wi­sze elek­trycz­nej ma­szy­ny do pi­sa­nia. Podał jej kart­kę. Numer i data. Chwy­ci­ła ją za­chłan­nie i do­pie­ro wtedy po­czu­ła, jak bar­dzo jest zmę­czo­na. We­pchnę­li ją do po­miesz­cze­nia o szczel­nie za­kle­jo­nych oknach, a chło­pak, już bez broni, chyba mu­siał ją gdzie in­dziej zo­sta­wić, rzu­cił ko­bie­cie bułkę i wodę w me­ta­lo­wej ma­nier­ce. Przy­glą­dał jej się bez słowa, a potem od­wró­cił się, żeby odejść.

– Jak ci na imię? – spy­ta­ła ze znu­że­niem. Nie miała ocho­ty z nikim roz­ma­wiać, ale może po­czu­ła w wy­peł­nia­ją­cej ją nie­chę­ci i od­ra­zie coś, co naj­bar­dziej przy­po­mi­na­ło wdzięcz­ność.

Spoj­rzał na nią z wa­ha­niem.

– Taj.

Potem le­ża­ła na pod­ło­dze z za­mknię­ty­mi ocza­mi. Ktoś mógł­by po­my­śleć, że śpi, ale ona wi­dzia­ła swoje życie sprzed wojny. Gdy od­naj­dzie syna, razem siądą do stołu, aby zjeść gęstą, fa­so­lo­wą zupę, taką jaką robi Zu­zan­na w swo­jej gar­kuch­ni i wtedy o wszyst­kim za­po­mni.

Ale nie teraz, jesz­cze nie.

Jej syn miał jasne włosy, białą skórę twa­rzy i nie­bie­skie oczy, w któ­rych od­bi­ja­ło się błę­kit­na­we słoń­ce pla­ne­ty. Mówił, że ma oczy jak szkło, gdy prze­glą­dał się w lu­strze i uśmie­chał do matki.

Nigdy nie cho­dził za mur do ko­pal­ni. Jego świa­tem było mia­sto bia­łych, oto­czo­ne cią­gną­cy­mi się w nie­skoń­czo­ność szkla­ny­mi ha­la­mi cie­plar­ni i brzę­czą­ce w nocy wiel­ki­mi kli­ma­ty­za­to­ra­mi, fil­tru­ją­cy­mi kwa­śną wil­goć. Ten cichy i jed­no­staj­ny szum dawał jemu i jej po­czu­cie pew­no­ści i trwa­ło­ści. Teraz, gdy wojna przy­nio­sła nowy ład i wszyst­ko, co można było roz­mon­to­wać, zo­sta­ło za­bra­ne, Do­ro­ta tę­sk­ni­ła za ol­brzy­mi­mi fil­tra­mi, jakby były żywą isto­tą.

Po dłu­gich, cią­gną­cych się w nie­skoń­czo­ność go­dzi­nach, wresz­cie wze­szło słoń­ce. Prze­zro­czy­sta osło­na pla­ne­ty za­blo­ko­wa­ła pro­mie­nio­wa­nie, prze­pusz­cza­jąc tylko mdłe świa­tło da­le­kiej gwiaz­dy, która nigdy nie umia­ła ogrzać zim­ne­go globu. Świa­tło roz­la­ło się po ko­pu­le i ze­śli­zgnę­ło ku ziemi. Ro­bi­ło się coraz bar­dziej dusz­no, a opary kwasu pod­no­si­ły się po­wo­li, aby póź­niej, nocą, skra­plać się i opa­dać cięż­ką, kwa­śną mgłą.

 

Je­cha­ła ko­lej­ką, zmie­rza­ją­cą do por­to­wej dziel­ni­cy. Bez­gło­śnie po­wta­rza­ła wciąż go­dzi­nę i numer lotu, cho­ciaż cyfry już dawno wryły jej się w pa­mięć. Mu­sia­ła do­stać się do wieży kon­tro­l­nej, od­szu­kać w bazie za­pa­mię­ta­ne licz­by i zna­leźć numer sta­no­wi­ska ra­kie­to­we­go. Tam bę­dzie Johan. Tam bę­dzie na pewno.

Po­ciąg to­czył się przez puste wy­ro­bi­ska, obok któ­rych wy­ra­sta­ły hałdy rdza­wych od­pa­dów, wy­so­kie pra­wie aż po samą ko­pu­łę. Wszy­scy w wa­go­nie mieli za­kry­te twa­rze, żeby nikt nie zo­ba­czył ko­lo­ru ich skóry. Taki ega­li­ta­ryzm no­we­go ładu, po­my­śla­ła z go­ry­czą, nie można teraz być ani bia­łym, ani czar­nym, bo nie wia­do­mo do kogo dziś na­le­ży wła­dza. W stro­nę portu ko­smicz­ne­go su­nę­ły na są­sied­nich to­rach wa­go­ny z wy­do­by­tym ura­nem, pcha­ne przez lo­ko­mo­ty­wy o ato­mo­wym na­pę­dzie, nie­licz­ne re­lik­ty świa­ta sprzed wojny. Gdy skoń­czy się uran, zo­sta­nie je­dy­nie że­la­zo i siar­ka, a wtedy… wtedy nie bę­dzie obo­wią­zy­wać już żadne prawo, bo lu­dziom, tak jak szczu­rom, zo­sta­nie tylko jedno. Prze­żyć za każdą cenę.

Po­ciąg ze zgrzy­tem za­trzy­mał się przy sta­rej ram­pie, a po­dróż­ni wy­sy­pa­li się i ru­szy­li bie­giem ku sta­cji frach­tow­ców, byle szyb­ciej, zanim zjawi się tu żan­dar­me­ria.

Do­ro­ta do tej pory nie po­zwa­la­ła sobie na my­śle­nie. Cza­sa­mi tylko, w chwi­lach wy­kra­dzio­nych pa­ni­ce, wy­obra­ża­ła sobie przy­szłość, gdy znów będą razem i gdy wszyst­ko bę­dzie jak daw­niej. Ona znaj­dzie jakąś pracę w biu­rze, a Johan bę­dzie cho­dził do szko­ły i na­rze­kał, że musi się uczyć głu­pich rze­czy. Teraz jed­nak śmier­tel­ny strach wci­skał się jej do głowy i krzy­czał. Przy­ci­snę­ła ręce mocno, żeby się nie trzę­sły. Co bę­dzie, jeśli on na­praw­dę jest na Fo­bo­sie!? Po­nu­ra pla­ne­ta miała swoje dwa księ­ży­ce, które na­zwa­no sta­ro­żyt­ny­mi imio­na­mi Fo­bo­sa i Dej­mo­sa, chyba tylko po to, aby otwar­cie nie na­zy­wać ich pie­kłem. Kon­te­ne­ry z ludź­mi le­cia­ły tam prze­żar­ty­mi przez rdzę stat­ka­mi, ale nikt stam­tąd nie wra­cał, je­dy­nie puste sko­ru­py ra­kiet.

***

– Dawno cię nie było – po­wie­dzia­ła Zu­zan­na, gdy Do­ro­ta we­szła do środ­ka. – Cią­gle szu­kasz Jo­ha­na?

Zu­zan­na była jej przy­ja­ciół­ką, to zna­czy chyba była nią kie­dyś, w po­przed­nim życiu, bo teraz to słowo stało się puste, jak wiele in­nych. Pub zo­stał zro­bio­ny z dwóch bla­sza­nych kon­te­ne­rów, z takim samym bla­sza­nym szynk­wa­sem i wy­cię­tym w bla­sze oknem. Han­dlo­wa­ła wódą, zupą, pa­pie­ro­sa­mi i pew­nie jesz­cze ja­ki­miś to­wa­ra­mi spod lady. Przy­cho­dzi­li tu różni. Ro­bot­ni­cy, ucie­ki­nie­rzy, przy­la­tu­ją­cy rej­sa­mi w in­te­re­sach i ku­pu­ją­cy uran, a nawet żan­dar­mi. Nie­któ­rzy, po ko­lej­nym kie­lisz­ku al­ko­ho­lu, gdy rze­czy­wi­stość za­czy­na­ła im się mie­szać z de­li­rycz­ną fan­ta­zją, zdej­mo­wa­li maski z twa­rzy i rę­ka­wi­ce, lek­ko­myśl­nie od­sła­nia­jąc skórę. Było tu teraz kilku klien­tów, a Zu­zan­na w czer­wo­nej, błysz­czą­cej su­kien­ce pro­wo­ko­wa­ła ich go­ły­mi ra­mio­na­mi Mu­lat­ki.

Jesz­cze mnie nie wy­da­ła – po­my­śla­ła Do­ro­ta.

– A jeśli go nie znaj­dziesz?

– Znaj­dę nawet w pie­kle. Mam wresz­cie miej­sce, gdzie bę­dzie Johan. – Wy­cią­gnę­ła rękę z kart­ką pa­pie­ru.

Przez usta Zu­zan­ny prze­biegł gry­mas zdzi­wie­nia, a może znie­cier­pli­wie­nia. Bar­man­ka za­pa­li­ła pa­pie­ro­sa, ta­kie­go dłu­gie­go, ele­ganc­kie­go, któ­re­go można do­stać je­dy­nie od żoł­nie­rzy z prze­my­tu.

– W ten spo­sób się wy­koń­czysz, a prze­cież mu­sisz jakoś żyć – po­wie­dzia­ła, wy­dmu­chu­jąc gry­zą­cy dym.

Do­ro­ta stłu­mi­ła prze­kleń­stwo. Co ona może wie­dzieć!

– Po­życz mi sa­mo­chód.

– I tak nie zdą­żysz przed za­ciem­nie­niem. Dziś w nocy bę­dzie wię­cej pa­tro­li. – Zu­zan­na nie wy­glą­da­ła na za­do­wo­lo­ną. Dym jej pa­pie­ro­sa mie­szał się z opa­ra­mi al­ko­ho­lu i potu.

Nagle na ze­wnątrz dał się sły­szeć po­mruk, który rósł z każdą chwi­lą. Czy to deszcz? Ale nie, to war­kot sil­ni­ków. Do­ro­ta wyj­rza­ła przez szpa­rę. Cię­ża­rów­ki pod­jeż­dża­ły jedna za drugą, wy­plu­wa­jąc żoł­nie­rzy, któ­rych bre­zen­to­we, kwa­so­od­por­ne kom­bi­ne­zo­ny sze­le­ści­ły przy każ­dym ruchu.

Stuk­nę­ły zamki. Wy­ce­lo­wa­li broń.

– Ła­pan­ka! – krzyk­nął ktoś ze środ­ka.

Wszy­scy w pa­ni­ce wy­bie­ga­li na ze­wnątrz, my­śląc, że uda im się uciec, ale za chwi­lę lą­do­wa­li w błot­ni­stej ziemi pod butem żoł­nie­rza i z lufą przy po­ty­li­cy. Do­ro­ta cof­nę­ła się ze stra­chem. Prze­cież nie mogą jej do­stać, jesz­cze nie teraz! Rzu­ci­ła się do tyl­nych drzwi. Po pra­wej wąska ulica, pro­wa­dzą­ca do portu, po lewej kon­te­ne­ry na od­pa­dy. Otwo­rzy­ła po­kry­wę jed­ne­go z nich i wsko­czy­ła do środ­ka. Za­ci­snę­ła oczy i spró­bo­wa­ła za­trzy­mać serce. Była pewna, że żoł­nie­rze zaraz je usły­szą. Wy­da­wa­ło jej się, że sie­dzi tam wiecz­ność, ale krzy­ki w końcu uci­chły i wszyst­ko się uspo­ko­iło. Dużo póź­niej od­wa­ży­ła się wresz­cie wyjść z kry­jów­ki i zaj­rzeć przez uchy­lo­ne drzwi. Przy barze sie­dział facet w bre­zen­to­wym płasz­czu i pił wódkę z ura­no­we­go, żół­ta­we­go kie­lisz­ka.

– Masz coś dla mnie? – za­py­tał pół­gło­sem. Pod pro­chow­cem można było zo­ba­czyć zarys krót­kiej broni. Tajna po­li­cja. Ale dla­cze­go tutaj?

– Oczy­wi­ście. – Zu­zan­na rzu­ci­ła mu coś na stół. – Nie boisz się, że jakaś matka hi­ste­rycz­ka bę­dzie ich szu­kać?

– Jak chce, to niech szuka. – Roz­ka­słał się. – Muszę kie­dyś rzu­cić te pety. Swoją drogą, cał­kiem spryt­nie zna­la­złaś tych chłop­ców. Nie masz su­mie­nia. – Za­śmiał się w tym kasz­lu.

Chłop­ców? O czym oni… Do­ro­cie po­wo­li włosy pod­no­si­ły się na karku.

– Na po­cząt­ku wojny nie było trud­no, bo gów­niar­stwo nie wie­dzia­ło co się dzie­je i po­szło jak co dzień do szko­ły. Sie­dzie­li potem w kla­sach jak ba­ra­ny. Nic prost­sze­go. Teraz jest go­rzej. – Skrzy­wi­ła się. – Wszy­scy się pil­nu­ją i nie było łatwo to do­stać.

– Po­dob­no wy­da­łaś nawet syna swo­jej przy­ja­ciół­ki. Ta­kiej jak ty, to ze świe­cą szu­kać. – Splu­nął na pod­ło­gę.

Zu­zan­na chyba nie zro­zu­mia­ła sar­ka­zmu, bo za­śmia­ła się bez przy­mu­su.

– Żebyś wie­dział.

Do­ro­ta zo­ba­czy­ła przed ocza­mi czar­ne płaty i ła­piąc po­wie­trze do pie­ką­cych płuc, opar­ła się bez­wied­nie o drzwi, a one otwo­rzy­ły się z ję­kiem.

Taj­nia­ka już nie było, a Zu­zan­na wpa­try­wa­ła się w nią osłu­pia­ła. Po chwi­li jed­nak otrzą­snę­ła się z za­sko­cze­nia i bez emo­cji za­py­ta­ła:

– Ile sły­sza­łaś?

Mil­cze­nie.

– Widzę, że wszyst­ko. – Za­cią­gnę­ła się pa­pie­ro­sem. – Och, nie patrz tak na mnie! Każdy musi jakoś żyć!

– Jakoś żyć?!

Do­ro­ta po­czu­ła, jak wzbie­ra w niej furia i usztyw­nia wszyst­kie mię­śnie. Chwy­ci­ła ko­bie­tę za szyję i po­pchnę­ła na bla­sza­ną ścia­nę kon­te­ne­ra. Za­czę­ła za­ci­skać palce. Gdy po­czu­ła słod­ki smak śmier­ci, a twarz Zu­zan­ny na­brzmia­ła i zro­bi­ła się sina, ock­nę­ła się nagle i zwol­ni­ła uchwyt.

– Jeśli spo­tkam cię na­stęp­nym razem – wy­char­cza­ła jakby to ją ktoś dusił – wła­sno­ręcz­nie wyrwę ci gar­dło!

Zu­zan­na osu­nę­ła się na pod­ło­gę jak zwię­dła ro­śli­na. Do­ro­ta do­strze­gła w jej oczach mar­twą pust­kę, zresz­tą, może ona była tam za­wsze, tylko nigdy wcze­śniej tego nie za­uwa­ży­ła.

***

Czy na in­nych pla­ne­tach w in­nych świa­tach jest ina­czej? Czy mo­gła­by stąd uciec?

Po co? Czyż życie nie jest wszę­dzie takie samo?

Mo­gła­by za­po­mnieć, za­cząć wszyst­ko od nowa.

Od nowa? Wo­la­ła­by umrzeć, niż żyć, za­po­mniaw­szy choć jedną chwi­lę.

***

Jeśli nie chcia­ła po­pa­rzyć się desz­czem, mu­sia­ła teraz na­ło­żyć kom­bi­ne­zon. Przy­pię­ła no­gaw­ki do butów, za­pię­ła suwak aż po samą brodę, do­cze­pi­ła kap­tur i za­ło­ży­ła maskę z go­gla­mi. Wy­szła w ciem­ność nocy i skie­ro­wa­ła się do wieży lotów. Zo­sta­ły jej tylko czte­ry go­dzi­ny, je­że­li dane są praw­dzi­we. Za­bra­ła Zu­zan­nie sa­mo­chód, prze­pust­kę i te­tet­kę, którą trzy­ma­ła w skryt­ce pod pod­ło­gą.

To i tak za mało.

Na pla­ne­cie lą­do­wa­ły tylko stare stat­ki, bo je­dy­ny ko­smo­drom nigdy nie zo­stał zmo­der­ni­zo­wa­ny i słu­żył pra­wie wy­łącz­nie ła­dun­kom uranu. Nowa wła­dza, która miała za sobą woj­sko i służ­by, nigdy ofi­cjal­nie nie ujaw­ni­ła, że wy­sy­ła­ne są rów­nież ra­kie­ty z ludź­mi do ko­pal­ni na Fo­bo­sie, lecz każdy do­my­ślał się, gdzie zni­ka­ją ich są­sie­dzi i człon­ko­wie ro­dzin. Ko­smo­drom jako je­dy­ny nie miał sprzę­żo­ne­go sys­te­mu za­ciem­nie­nia i za­mknię­cia, co po­zwa­la­ło na pro­wa­dze­nie wa­ha­dłow­ców i mniej­szych kap­suł poza cen­tral­nym re­je­strem. Mu­sia­ła się do­stać do środ­ka.

Jak na sta­cję, przez którą co­dzien­nie prze­cho­dzi­ły śmier­cio­no­śne ła­dun­ki o ol­brzy­mim to­na­żu, ko­smo­drom nie miał spe­cjal­nych za­bez­pie­czeń. Do­ro­ta za­trzy­ma­ła się przed wy­so­ką, zbu­do­wa­ną ni­czym dla ol­brzy­mów bramą i pod­nio­sła prze­pust­kę w stro­nę ka­me­ry. Wrota jęk­nę­ły i za­czę­ły się otwie­rać. Oleju w baku miała naj­wy­żej na pięt­na­ście minut. Przy­ci­snę­ła gaz i auto za­wy­ło, a po kwa­dran­sie za­krztu­si­ło się i sta­nę­ło.

Wy­sia­dła i ro­zej­rza­ła się do­ko­ła. W od­da­li mru­ga­ły świa­tła wież i ra­da­rów. Spoj­rza­ła w górę. Po­wo­li zdję­ła maskę z go­gla­mi i znie­ru­cho­mia­ła. Nigdy wcze­śniej nie wi­dzia­ła ta­kie­go nieba.

Czer­wo­ne księ­ży­ce i błę­kit­ne gwiaz­dy świe­ci­ły in­ten­syw­nie, hip­no­ty­zo­wa­ły swym bla­skiem, a ko­smicz­na prze­strzeń po­cie­sza­ją­co otu­la­ła jej głowę czar­nym i błysz­czą­cym wo­alem. Gdyby miała nowe życie na innej pla­ne­cie, gdzieś, gdzie nie ma ko­pal­ni i co­dzien­ne­go stra­chu, nie mu­sia­ła­by wię­cej cier­pieć. Nie­ocze­ki­wa­nie za­pra­gnę­ła ro­ze­brać się z bre­zen­to­we­go uni­for­mu, z bluz­ki i bie­li­zny, po­zwo­lić da­le­kim gwiaz­dom ca­ło­wać jej nagie ciało i za­brać ją do sie­bie…

Zmu­si­ła się do biegu.

 

Przy wej­ściu nie za­sta­ła straż­ni­ków tylko ka­me­rę. Gdy, tak jak wcze­śniej, zamek od­sko­czył, Do­ro­ta nie była na to przy­go­to­wa­na. My­śla­ła, że prze­pust­ka nie bę­dzie ważna. Teraz za­wa­ha­ła się. Co dalej? Scho­dy jed­nak były puste, a w po­miesz­cze­niu kon­tro­le­rów tylko jeden męż­czy­zna sie­dział przed mo­ni­to­rem. Od­bez­pie­czy­ła pi­sto­let, po­de­szła i przy­ci­snę­ła mu lufę do skro­ni. Trzę­są­cą się drugą ręką po­ka­za­ła kart­kę.

– Współ­rzęd­ne tego lotu! Aresz­to­wa­li go na po… po­cząt­ku… mu… muszę się tam do­stać!

Kon­tro­ler spoj­rzał na cyfry.

– Le­piej, żebyś tu nigdy nie przy­szła.

– Za­mknij się!

Spró­bo­wa­ła sama wy­stu­kać na kla­wia­tu­rze numer, ale męż­czy­zna po­pchnął ją na blat i bez trudu wy­rwał broń.

– A teraz jazda! – wark­nął. – Na dół! Jesz­cze cię dziś do­brze sprze­dam.

Do­ro­ta ze­sztyw­nia­ła ze stra­chu. Nie może mnie teraz za­strze­lić, nie może… – po­wta­rza­ła w my­ślach jak man­trę. Po­słusz­nie wsia­dła z nim do po­jaz­du, trzy­ma­jąc ręce nad głową. Wy­ko­pał ją, gdy sta­nę­li przy fi­la­rach pod­trzy­mu­ją­cych plat­for­mę wy­rzut­ni ra­kiet. Po­ka­zał te­tet­ką, gdzie ma iść. Teraz! Rzu­ci­ła się na niego, chcąc wy­szar­pać pi­sto­let. Na­ci­snę­ła z całej siły na spust i roz­legł się wy­strzał. Upa­dła na zie­mię. Męż­czy­zna w po­pło­chu roz­glą­dał się na wszyst­kie stro­ny i nie chcąc spo­tkać się z żan­dar­me­rią po­sta­no­wił ucie­kać.

– Szma­ta! – Kop­nął ją w brzuch na od­chod­nym. – Nikt nie prze­żył z tych, któ­rych zła­pa­no na po­cząt­ku wojny. Nie ma żad­nych lotów z więź­nia­mi, któ­rzy wtedy tra­fi­li do ko­palń. Co z cie­bie za idiot­ka! – Wsko­czył do ła­zi­ka i od­je­chał.

 

Do­ro­ta nie była w sta­nie zro­bić kroku. Ko­la­na się pod nią ugię­ły, a omdla­łe ciało zła­ma­ło wpół. Gdyby wie­rzy­ła, że ma duszę, to wi­dzia­ła­by ją teraz, jak ta wy­my­ka się z niej i od­cho­dzi, zo­sta­wia­jąc za sobą tylko pustą po­wło­kę. Jak to? Czy się nie sta­ra­ła ze wszyst­kich sił? Czyż nie od­da­ła swo­je­go życia w za­mian za syna? Czy to nie wy­star­czy?! Jeśli ist­nie­ją jacyś bo­go­wie, dla­cze­go tak okrut­nie się nią bawią?

Le­ża­ła na be­to­no­wych pły­tach, a deszcz żrą­cy­mi stru­ga­mi wdzie­rał się jej pod bre­zent. Nie chcia­ła wstać i nie chcia­ła żyć. Pra­gnę­ła, aby śmierć przy­szła jak naj­szyb­ciej i ją za­bra­ła, bo była pewna, że po dru­giej stro­nie ni­cze­go nie ma.

***

Ktoś po­cią­gnął ją za rękaw i pró­bo­wał pod­nieść. Otwo­rzy­ła oczy. Ter­mo­wi­zyj­ne gogle, które miała cią­gle za­ło­żo­ne, roz­ża­rzy­ły się cie­płem ludz­kie­go ciała. A więc to nie śmierć, po­my­śla­ła zmę­czo­na. Chwy­cił ją i po­pro­wa­dził do sa­mo­cho­du. Nie­de­li­kat­nie we­pchnął do środ­ka i ru­szy­li. Bez świa­teł je­cha­li drogą wzdłuż ogro­dze­nia z kol­cza­ste­go drutu, które nocą było pod na­pię­ciem. Za ogrom­ny­mi, be­to­no­wy­mi si­lo­sa­mi, które prze­sła­nia­ły więk­szą część nieba, skrę­ci­li i zje­cha­li w dół. Zna­leź­li się przed han­ga­rem, gdzie stały prze­zna­czo­ne do lotów na księ­ży­ce nie­wiel­kie wa­ha­dłow­ce, sondy i lą­dow­ni­ki.

Zdję­li maski. To był ten chło­pak z me­li­ny, z gloc­kiem. Taj.

– Chodź – po­wie­dział i ru­szył przed sie­bie.

– Jak mnie zna­la­złeś?

Nie od­wró­cił się. Pod­bie­gła i chwy­ci­ła go za ramię.

– Po co tak ry­zy­ku­jesz?

– Mój szef… – Po­ka­zał na twarz, kre­śląc wzór ta­tu­ażu. – Oszu­kał cię.

– Jed­nak nie mo­żesz tu ze mną być. – Urwa­ła. Z ja­kie­go po­wo­du teraz się o niego mar­twi? Prze­cież to już nie ma zna­cze­nia.

– Chcia­łem… żebyś od­na­la­zła syna, żeby ci się udało.

– Dla­cze­go? Prze­cież je­stem biała.

– Ja też pa­mię­tam swoją matkę – od­po­wie­dział nie­pew­nie.

Chło­pak dłuż­szą chwi­lę roz­ma­wiał ze straż­ni­kiem i coś mu wrę­czył. Potem wró­cił do niej i po­pchnął ją lekko ku tyl­ne­mu wyj­ściu. Zna­leź­li się na ogrom­nym zło­mo­wi­sku, któ­re­go roz­mia­rów Do­ro­ta tylko się do­my­śla­ła po od­le­głych re­flek­sach, peł­za­ją­cych po szkie­le­tach ko­smicz­nych stat­ków, po­zo­sta­ło­ściach cza­sów, o któ­rych nikt nie chce pa­mię­tać.

– Dla­cze­go tutaj? – Chcia­ła za­py­tać, ale Taj za­ło­żył już gogle i ru­szył w la­bi­rynt wra­ków, omia­ta­jąc spię­trzo­ne ka­dłu­by sno­pem świa­tła z re­flek­to­ra.

Mar­twe stat­ki le­ża­ły jeden za dru­gim, przy­kry­te rów­no­mier­ną war­stwą czer­wo­ne­go pyłu pla­ne­ty. Nie wy­da­wa­ły żad­ne­go dźwię­ku i wszyst­ko to­nę­ło w brzę­czą­cej, uwie­ra­ją­cej ciszy. Prze­cho­dzi­li obok frag­men­tów ra­kiet, sond i ła­zi­ków, które mu­sia­ły pa­mię­tać en­tu­zjazm pierw­szych ko­lo­ni­za­to­rów.

Za ko­lej­nym sto­sem ze­zło­mo­wa­nych po­jaz­dów otwo­rzy­ła się przed nimi po­nu­ra rów­ni­na. Wszę­dzie le­ża­ły ludz­kie zmu­mi­fi­ko­wa­ne ciała, po­kry­te czer­wo­nym he­ma­ty­tem, który wy­su­szył je i za­cho­wał. Do­ro­ta po­czu­ła ude­rze­nie w serce.

– Szu­ka­my tu… ciała?

Taj nie od­po­wie­dział.

Za­nu­rza­li się coraz bar­dziej w cmen­ta­rzy­sko. Do­ro­ta od­czy­ty­wa­ła na­pi­sy, które ktoś nie­sta­ran­nie zro­bił nie­bie­ską farbą na ka­dłu­bach: „Pa­th­fin­der”, „Mars Odys­sey”, „Pho­enix”, „Twar­dow­sky”, „Op­por­tu­ni­ty”. Nie­któ­re z lą­dow­ni­ków świe­ci­ły jesz­cze czer­wo­nym okiem kon­tro­l­ki ni­czym źre­ni­cą umie­ra­ją­cej świa­do­mo­ści, która pul­so­wa­ła reszt­ką ener­gii zgro­ma­dzo­ną w ogni­wach sło­necz­nych. Do­ro­ta miała ści­śnię­te gar­dło, a ból w oko­li­cach serca nie prze­cho­dził. Śmierć ma­szyn była śmier­cią cy­wi­li­za­cji, bo wraz z nimi gi­nę­ła na­miast­ka ładu, który czło­wiek chciał za­szcze­pić na Czer­wo­nej Pla­ne­cie.

Do­szli wresz­cie do miej­sca, gdzie byli lu­dzie. Le­że­li we wgłę­bie­niach skal­nych, pod za­da­sze­nia­mi z pa­ne­li sło­necz­nych i bar­dziej przy­po­mi­na­li wy­su­szo­ne trupy niż żywe or­ga­ni­zmy. Nikt z nich nie mru­żył oczu, a tylko od­wra­ca­li się do przy­by­szów, jakby czuli dotyk świa­tła z ich re­flek­to­ra.

– Kto to?

– Wy­rzu­ce­ni. Nie na­da­ją się wię­cej do pracy. Nikt nie za­da­je sobie trudu, aby grze­bać umar­łych… więc… zo­sta­wia­ją…

Do­ro­ta wcze­pi­ła się roz­pacz­li­wie w jego ramię.

– A Johan?! Gdzie jest?! Żyje, praw­da?

– Sama zo­ba­czysz – po­wie­dział nie­chęt­nie.

Zo­stał z tyłu, gdy szła po nie­rów­nych ka­mie­niach ku nie­czyn­nej wieży lotów. Od­wró­ci­ła się do niego ostat­ni raz, a potem za­nu­rzy­ła w wil­got­ny mrok.

***

952 dni, 3 go­dzi­ny 42 mi­nu­ty. Licz­nik wresz­cie się za­trzy­mał. Zo­ba­czy­ła go sku­lo­ne­go w kącie.

– Johan!

Z jego pier­si wy­do­był się jęk i szloch.

– Mamo! Mamo, to ty?

Wy­cią­gnął przed sie­bie ręce i macał nimi po­wie­trze. Do­ty­ka­ła jego wło­sów trzę­są­cy­mi się rę­ko­ma, pró­bo­wa­ła wy­trzeć łzy na jego twa­rzy, lecz nie dała rady. Za­gry­zła wargi, żeby stłu­mić łka­nie. Wi­dzia­ła na jego rę­kach bli­zny po kwa­sie, wy­sta­ją­ce kości i skórę ściem­nia­łą, suchą jak per­ga­min. I nie­wi­dzą­ce oczy, na dnie któ­rych nie zo­sta­ło nic ze świa­tła.

***

Na ich pla­ne­cie, w ob­skur­nym po­ko­ju o za­kle­jo­nych pa­pie­rem oknach, matka na­bie­ra­ła na łyżkę zupę fa­so­lo­wą i kar­mi­ła syna jak małe dziec­ko. Z tru­dem prze­ły­kał, bo gar­dło miał ści­śnię­te pła­czem, ale wie­dzia­ła, że zje wszyst­ko, aż do ostat­nie­go kęsa.